ਕ੍ਰਿਸਟੀਨਾ ਰੋਸੇਟੀ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਕ੍ਰਿਸਟੀਨਾ ਰੋਸੇਟੀ
ਜਨਮਕ੍ਰਿਸਟੀਨਾ ਜਿਓਜੀਨਾ ਰੋਸੇਟੀ
(1830-12-05)5 ਦਸੰਬਰ 1830
ਲੰਦਨ, ਇੰਗਲੈਂਡ
ਮੌਤ29 ਦਸੰਬਰ 1894(1894-12-29) (ਉਮਰ 64)
ਲੰਦਨ, ਇੰਗਲੈਂਡ
ਕਲਮ ਨਾਮਏਲਨ
ਕਿੱਤਾਕਵੀ
ਭਾਸ਼ਾਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾਅੰਗਰੇਜ
ਸਾਹਿਤਕ ਲਹਿਰਪ੍ਰੀ-ਰੇਫੇਲਾਇਟ

ਕ੍ਰਿਸਟੀਨਾ ਰੋਸੇਟੀ (5 ਦਿਸੰਬਰ 1830 – 29 ਦਿਸੰਬਰ 1894) ਇੱਕ ਅੰਗਰੇਜ ਕਵੀ ਹੈ, ਜਿਸਨੇ ਬਹੁਤੀ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਰੁਮਾਂਚਕ, ਕਲਪਿਤ, ਭਾਵੁਕ, ਅਤੇ ਬਚਿਆਂ ਲਈ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਲਿਖੀਆਂ।

ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆ[ਸੋਧੋ]

ਕ੍ਰਿਸਟੀਨਾ ਦਾ ਜਨਮ ਲੰਦਨ ਵਿੱਚ ਗਾਬਰੇਇਲ ਰੋਸੇਟੀ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਕਵੀ ਹਨ, ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। ਕ੍ਰਿਸਟੀਨਾ ਦੇ 2 ਭਰਾ ਅਤੇ 1 ਭੈਣ ਸੀ। ਦਾਂਤੇ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਵੀ ਬਣਿਆ, ਅਤੇ ਵਿਲਿਅਮ ਅਤੇ ਮਰੀਆ, ਦੋਹੇਂ ਲੇਖਕ ਬਣੇ। ਕ੍ਰਿਸਟੀਨਾ ਦੀ ਵਿਦਿਆ ਉਸ ਦੇ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਦੁਆਰਾ ਘਰ 'ਚ ਹੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਉਸ ਦੇ ਦੋ ਭਰਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਭੈਣ ਸੀ: ਡਾਂਟੇ ਗੈਬਰੀਅਲ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਕਲਾਕਾਰ ਅਤੇ ਕਵੀ ਬਣ ਗਈ, ਅਤੇ ਵਿਲੀਅਮ ਮਾਈਕਲ ਤੇ ਮਾਰੀਆ ਦੋਵੇਂ ਲੇਖਕ ਬਣ ਗਏ। ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਕ੍ਰਿਸਟੀਨਾ ਇੱਕ ਜੀਵਤ ਬੱਚੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਲਿਖਣਾ ਸਿੱਖਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਈ।

ਰੋਸੇਟੀ ਨੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਮਾਤਾ ਅਤੇ ਪਿਤਾ ਦੁਆਰਾ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ ਜਿਸ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਧਾਰਮਿਕ ਕਾਰਜਾਂ, ਕਲਾਸਿਕਸ, ਪਰੀ-ਕਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਨਾਵਲ ਸਨ। ਰੋਸੈਟੀ ਕਿੱਟਸ, ਸਕਾਟ, ਐਨ ਰੈਡਕਲਿਫ ਅਤੇ ਮੈਥਿਊ ਲੇਵਿਸ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਤੋਂ ਖੁਸ਼ ਸੀ। ਡਾਂਟੇ ਅਲੀਗੀਰੀ, ਪੈਟਰਾਰਚ ਅਤੇ ਹੋਰ ਇਤਾਲਵੀ ਲੇਖਕਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੇ ਘਰ ਨੂੰ ਭਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰੋਸੇਟੀ ਦੀ ਬਾਅਦ ਦੀ ਲਿਖਤ 'ਤੇ ਡੂੰਘਾ ਅਸਰ ਪਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਘਰ ਇਟਲੀ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ, ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਇਨਕਲਾਬੀਆਂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਸੀ।

1840 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਦੇ ਵਿਗੜ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਵਿੱਤੀ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। 1843 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਬ੍ਰੌਨਕਾਈਟਸ, ਸੰਭਵ ਤੌਰ 'ਤੇ ਟੀ.ਬੀ. ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਨਜ਼ਰ ਗੁਆਉਣੀ ਪਈ। ਉਸ ਨੇ ਕਿੰਗਜ਼ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਅਧਿਆਪਨ ਦੀ ਪਦ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਹ 11 ਸਾਲ ਹੋਰ ਜੀਉਂਦਾ ਰਿਹਾ, ਉਹ ਉਦਾਸੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਕਦੇ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਰੋਸੇਟੀ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਗਰੀਬੀ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਮਾਰੀਆ ਇੱਕ ਲਾਈਵ-ਇਨ ਗਵਰਨੈਂਸ ਬਣ ਗਈ, ਇਕ ਅਜਿਹੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਜਿਸ ਨਾਲ ਕ੍ਰਿਸਟੀਨਾ ਰੋਸੈਟੀ ਡਰਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਉਸ ਦਾ ਭਰਾ ਵਿਲੀਅਮ ਆਬਕਾਰੀ ਦਫਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਗੈਬਰੀਅਲ ਆਰਟ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਕ੍ਰਿਸਟੀਨਾ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਘਰ ਵਿਚ ਹੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਇਕੱਲਤਾ ਬਣ ਗਈ। ਜਦੋਂ ਉਹ 14 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੀ, ਰੋਸੇਟੀ ਘਬਰਾ ਗਈ ਅਤੇ ਸਕੂਲ ਛੱਡ ਗਈ। ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸ ਮਿਆਦ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਉਹ, ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਭੈਣ ਐਂਗਲੋ-ਕੈਥੋਲਿਕ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਹੋ ਗਈ ਜੋ ਚਰਚ ਆਫ਼ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਹੋਈ। ਰੋਸੇਟੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਧਾਰਮਿਕ ਸ਼ਰਧਾ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਲਈ ਆਈ।

ਆਪਣੀ ਅੱਲ੍ਹੜਵੀਂ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਰੋਸੈਟੀ ਪੇਂਟਰ ਜੇਮਜ਼ ਕੋਲਿਨਸਨ ਨਾਲ ਰੁਝ ਗਈ, ਤਿੰਨ ਸੂਟਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪਹਿਲੇ. ਉਹ ਉਸ ਦੇ ਭਰਾ ਡਾਂਟੇ ਅਤੇ ਵਿਲੀਅਮ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਅਵਾਂਦ-ਗਾਰਡ ਕਲਾਤਮਕ ਸਮੂਹ, ਪ੍ਰੀ-ਰਾਫੇਲ ਬ੍ਰਦਰਹੁੱਡ (ਸਥਾਪਤ 1848) ਦੇ ਬਾਨੀ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਸੀ। ਇਹ ਕੁੜਮਾਈ 1850 ਵਿੱਚ ਟੁੱਟ ਗਈ ਜਦੋਂ ਉਹ ਕੈਥੋਲਿਕ ਧਰਮ 'ਚ ਵਾਪਸ ਆਇਆ। 1853 ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਰੋਸੇਟੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਤੀ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਕ੍ਰਿਸਟੀਨਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੀ ਫਰੂਮਫੀਲਡ, ਫ੍ਰੋਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਰੱਖਣ 'ਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਇਹ ਸਫ਼ਲਤਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ। 1854 ਵਿੱਚ ਇਹ ਜੋੜਾ ਲੰਡਨ ਵਾਪਸ ਪਰਤਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਕ੍ਰਿਸਟੀਨਾ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਭਾਸ਼ਾਈ ਚਾਰਲਸ ਕੈਲੇ ਨਾਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ, ਪਰ ਧਾਰਮਿਕ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਉਸ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਤੀਸਰੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਪੇਂਟਰ ਜੌਨ ਬਰੇਟ ਦੀ ਆਈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸ ਨੇ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਰੋਸੇਟੀ ਡਾਂਟੇ ਗੈਬਰੀਅਲ ਰੋਜ਼ਸੈਟੀ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਲਈ ਬੈਠੀਆਂ। 1848 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਈ ਤੇਲ ਪੇਟਿੰਗ, ਦਿ ਗਰਲਹੁੱਡ ਆਫ ਮੈਰੀ ਵਰਜਿਨ ਵਿੱਚ ਵਰਜਿਨ ਮੈਰੀ ਲਈ ਨਮੂਨਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਪਹਿਲੇ ਕੰਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ “ਪੀਆਰਬੀ” ਨਾਲ ਲਿਖੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੀ-ਰਾਫੇਲ ਬ੍ਰਦਰਹੁੱਡ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਈ। ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਉਸ ਨੇ ਐਨੇਸੀਆ, ਐਨਸੀਲਾ ਡੋਮਿਨੀ, ਦੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਇੱਕ ਲਾਈਨ "ਮੈਨੂੰ ਕੌਣ ਬਚਾਵੇਗਾ?" ਫਰਨੈਂਡ ਖਨੋਫਫ਼ ਦੁਆਰਾ ਮਸ਼ਹੂਰ ਪੇਂਟਿੰਗ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਉੱਤੇ ਤਾਲਾ ਲਾਉਂਦਾ ਹਾਂ। 1849 ਵਿੱਚ ਉਹ ਫਿਰ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ 'ਚ ਬੀਮਾਰ ਹੋ ਗਈ, ਉਦਾਸੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋ ਕੇ 1857 ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਵੱਡਾ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਕਟ ਆਇਆ।

ਵਿਵਸਾਏ[ਸੋਧੋ]

ਰੋਸੇਟੀ ਨੇ 1842 ਵਿੱਚ ਲਿਖਣਾ ਆਰੰਭ ਕੀਤਾ। ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਮੰਨ ਭਾਉਂਦੇ ਕਵੀਆਂ ਦੇ ਲਿਖਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਦਾ ਅਨੁਕਰਣ ਕੀਤਾ।

ਕ੍ਰਿਸਟੀਨਾ ਰੋਸੈਟੀ ਦੀ ਤਸਵੀਰ, ਉਸਦੇ ਭਰਾ, ਡਾਂਟੇ ਗੈਬਰੀਅਲ ਰੋਸੈਟੀ ਦੁਆਰਾ


The Milking-Maid (ਮਿਲਕਿੰਗ-ਨੌਕਰਾਣੀ)

The year stood at its equinox,
And bluff the North was blowing.
A bleat of lambs came from the flocks,
Green hardy things were growing.
I met a maid with shining locks,
Where milky kine were lowing.

She wore a kerchief on her neck,
Her bare arm showed its dimple.
Her apron spread without a speck,
Her air was frank and simple.

She milked into a wooden pail,
And sang a country ditty -
An innocent fond lovers' tale,
That was not wise nor witty.

She kept in time without a beat,
As true as church-bell ringers,
Unless she tapped time with her feet,
Or squeezed it with her fingers.

I stood a minute out of sight,
Stood silent for a minute,
To eye the pail, and creamy white
The frothing milk within it.

To eye the comely milking maid,
Herself so fresh and creamy.
“Good day to you!” at last I said,
She turned her head to see me.
“Good day!” she said with lifted head,
Her eyes looked soft and dreamy.

And all the while she milked and milked
The grave cow heavy-laden.
I've seen grand ladies, plumed and silked,
But not a sweeter maiden.

But not a sweeter fresher maid
Than this in homely cotton,
Whose pleasant face and silky braid
I have not yet forgotten.

Perhaps my rose is overblown,
Not rosy or too rosy.
Perhaps in farmhouse of her own
Some husband keeps her cosy.
Where I should show a face unknown? -
Good bye, my wayside posy!

(ਕ੍ਰਿਸਟੀਨਾ ਜਾਰਜੀਨਾ ਰੋਸੈਟੀ ਦੀ ਕਵਿਤਾ "The Milking-Maid" ("ਮਿਲਕਿੰਗ-ਨੌਕਰਾਣੀ") ਤੋਂ)[1]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. A Gallery of English and American Women Famous in Song (1875), J.M. Stoddart & Company, p. 205.