ਇਸਲਾਮ

ਇਸਲਾਮ      ਸਬੰਧਤ ਇੱਕ ਲੇਖਮਾਲਾ ਦਾ ਹਿੱਸਾ
ਵਿਚਾਰ
ਰੱਬ ਦੀ ਇੱਕਰੂਪਤਾ ਪੈਗ਼ੰਬਰ· ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਈਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਫ਼ਰਿਸ਼ਤੇ · ਤਕਦੀਰ ਮੋਇਆਂ ਦੀ ਜਾਗ ਦਾ ਦਿਨ
ਵਿਹਾਰ
ਮੱਤ ਦਾ ਦਾਅਵਾ · ਨਮਾਜ਼ ਵਰਤ · ਦਾਨ · ਹੱਜ
ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਆਗੂ
ਵਕਤੀ ਲਕੀਰ ਮੁਹੰਮਦ ਅਹਲ ਅਲ-ਬਈਤ · ਸਹਾਬਾ ਰਾਸ਼ੀਦੂਨ · ਇਮਾਮ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ਤ · ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਪਸਾਰ
ਪਾਠ ਅਤੇ ਕਨੂੰਨ
ਕੁਰਾਨ · ਸੁੰਨਾਹ · ਹਦੀਸ ਸ਼ਰੀਆ (ਕਨੂੰਨ) · ਫ਼ਿਕਾ (ਨਿਆਂ ਸ਼ਾਸਤਰ) ਕਲਮ (ਤਰਕ)
ਫ਼ਿਰਕੇ
ਸੁੰਨੀ · ਸ਼ੀਆ · ਸੂਫ਼ੀਵਾਦ · ਅਹਿਮਦੀਆ ਇਬਾਦੀ · ਗ਼ੈਰ-ਫ਼ਿਰਕਾਪ੍ਰਸਤ · ਕੁਰਾਨਵਾਦ ਇਸਲਾਮ ਦੀ ਕੌਮ ਪੰਜ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕੌਮ · ਮਹਿਦਵੀਆ
ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜ
ਇਲਮ · ਜਾਨਵਰ · ਕਲਾ · ਜੰਤਰੀ ਬੱਚੇ · ਅਬਾਦੀ ਅੰਕੜੇ · ਤਿੱਥ-ਤਿਉਹਾਰ ਮਸਜਿਦ · ਫ਼ਲਸਫ਼ਾ · ਸਿਆਸਤ ਧਰਮ-ਬਦਲੀ · ਵਿਗਿਆਨ · ਔਰਤਾਂ
ਇਸਲਾਮ ਅਤੇ ਹੋਰ ਧਰਮ
ਇਸਾਈ · ਜੈਨ ਯਹੂਦੀ · ਸਿੱਖ
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
ਪੜਚੋਲ ਇਸਲਾਮ ਤਰਾਸ  · ਇਸਲਾਮੀਅਤ ·  ਫ਼ਰਹੰਗ
ਇਸਲਾਮ ਫ਼ਾਟਕ

ਇਸਲਾਮ (Arabic: الإسلام ਆਲ-ਇਸਲਾਮ  IPA: [ælʔɪsˈlæːm] ( ਸੁਣੋ)) ਇੱਕ ਏਕੀਸ਼ਵਰਵਾਦੀ ਧਰਮ ਹੈ ਜੋ ਅੱਲ੍ਹਾ ਦੇ ਵੱਲੋਂ ਅੰਤਮ ਰਸੂਲ ਅਤੇ ਨਬੀ, ਮੁਹੰਮਦ ਦੁਆਰਾ ਇਨਸਾਨਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਈ ਗਈ ਅੰਤਮ ਰੱਬੀ ਕਿਤਾਬ (ਕੁਰਆਨ) ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਉੱਤੇ ਸਥਾਪਤ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਦਨਿਆਵੀ ਤੌਰ ਤੇ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਇਸਲਾਮ (ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਨਜ਼ਰੀਏ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਆਖ਼ਰੀ ਧਰਮ ਸੁਧਾਰ) ਦਾ ਆਗਾਜ਼, 610 ਤੋਂ 632 ਤੱਕ, ਤਕਰੀਬਨ 23 ਬਰਸ ਦੇ ਅਰਸੇ ਵਿੱਚ ਆਖਰੀ ਨਬੀ ਹਜ਼ਰਤ ਮੁਹੰਮਦ ਸੱਲੀ ਅੱਲ੍ਹਾ ਅਲੀਆ ਵ ਆਲਾਹ ਵਸੱਲਮ ਪਰ ਨਾਜ਼ਲ ਇਲਹਾਮ (ਕੁਰਆਨ) ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕੁਰਆਨ ਅਰਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਨਾਜਿਲ ਹੋਇਆ (ਗੁਪਤ ਕਾਰਨ: ਆਲਲਸਾਨ ਕੁਰਆਨ) ਅਤੇ ਉਸੇ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਅਨ ਦੀ ਕੁਲ ਆਬਾਦੀ ਦਾ 24% ਹਿੱਸਾ ਯਾਨੀ ਲੱਗਭੱਗ 106 ਤੋਂ 108 ਕਰੋੜ ਲੋਕ ਇਸਨੂੰ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ; ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ (ਸਰੋਤਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ) ਲੱਗਭੱਗ 20 ਤੋਂ 30 ਕਰੋੜ ਹੀ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਤ ਭਾਸ਼ਾ ਅਰਬੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ 70 ਤੋਂ 80 ਕਰੋੜ, ਗੈਰ ਅਰਬ ਜਾਂ ਇਜਮੀ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਤ ਭਾਸ਼ਾ ਅਰਬੀ ਦੇ ਸਿਵਾ ਕੋਈ ਹੋਰ ਹੈ।

ਸ਼ਬਦ ਨਿਰੁਕਤੀ ਅਤੇ ਅਰਥ

ਲਫ਼ਜ਼ "ਇਸਲਾਮ" ਸ਼ਬਦ ਨਿਰੁਕਤੀ ਦੇ ਪੱਖੋਂ ਤਿੰਨ ਅੱਖਰੀ ਅਰਬੀ ਮੂਲ ਸ਼ਬਦ ਸ-ਲ-ਮ (س ل م, ਸੀਨ ਲਾਮ ਮੀਮ) ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਮਾਅਨੇ ਸਾਬਤ, ਸਲਾਮਤ ਅਤੇ ਅਮਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਐਸਾ ਦਰਅਸਲ ਅਰਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਆਰਾਬ ਦੇ ਨਿਹਾਇਤ ਹੱਸਾਸ ਇਸਤੇਮਾਲ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿ ਉਰਦੂ ਅਤੇ ਫ਼ਾਰਸੀ ਕੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਆਰਾਬ ਦੇ ਮਾਮੂਲੀ ਰੱਦੋ ਬਦਲ ਨਾਲ ਅਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਹਾਇਤ ਫ਼ਰਕ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਸਲ ਲਫ਼ਜ਼ ਜਿਸ ਤੋਂ ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਲਫ਼ਜ਼ ਆਇਆ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਸਲਮ, ਆਪਣੇ ਸ ਉੱਪਰ ਜ਼ਬਰ ਔਰ ਜਾਂ ਫਿਰ ਜ਼ੇਰ ਲਗਾ ਕੇ ਦੋ ਅੰਦਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਸਲਾਮੀ ਮੱਤ

ਇਸਲਾਮੀ ਧਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੱਤ ਇਹ ਹਨ:

ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਏਕਤਾ

ਮੁਸਲਮਾਨ ਇੱਕ ਹੀ ਈਸ਼ੁਵਰ ਨੂੰ ਮੰਣਦੇ ਹਨ, ਜਿਸਨੂੰ ਉਹ ਅੱਲਾਹ (ਫਾਰਸੀ ਵਿੱਚ: خدا ਖੁਦਾ) ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਏਕੇਸ਼ਵਰਵਾਦ ਨੂੰ ਅਰਬੀ ਵਿੱਚ "ਤੌਹੀਦ" ਕਹਿੰਦੇ ਹੈ, ਜੋ ਸ਼ਬਦ ਵਾਹਿਦ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਇੱਕ। ਇਸਲਾਮ ਵਿੱਚ ਈਸ਼ੁਵਰ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਸੱਮਝ ਤੋਂ ਉੱਤੇ ਸੱਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਤੋਂ ਈਸ਼ੁਵਰ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਕਰਨ ਦੇ ਬਜਾਏ ਉਸਦੀ ਅਰਦਾਸ ਅਤੇ ਜੈ-ਜੈਕਾਰ ਕਰਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਈਸ਼ੁਵਰ ਅਦਵਿਤੀ ਹੈ: ਉਸਦੇ ਵਰਗਾ ਅਤੇ ਕੋਈ ਨਹੀਂ। ਇਸਲਾਮ ਵਿੱਚ ਈਸ਼ੁਵਰ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਅਵਧਾਰਣਾ ਉੱਤੇ ਜੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਕਿ ਉਸਦੀ ਪੂਰੀ ਕਲਪਨਾ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਬਸ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਕਹੋ: ਹੈ ਈਸ਼ੁਵਰ ਇੱਕ ਅਤੇ ਅਨੁਪਮ।

ਹੈ ਈਸ਼ੁਵਰ ਸਨਾਤਨ, ਹਮੇਸ਼ਾ ਤੋਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤੱਕ ਜੀਣ ਵਾਲਾ।
ਉਸਦੀ ਨਹੀਂ ਕੋਈ ਸੰਤਾਨ ਹੈ ਨਹੀਂ ਉਹ ਆਪ ਕਿਸੇ ਦੀ ਔਲਾਦ ਹੈ।
ਅਤੇ ਉਸ ਵਰਗਾ ਕੋਈ ਅਤੇ ਨਹੀਂ॥”

(ਕੁਰਾਨ, ਸੂਰਤ 112, ਆਇਆਤੇ 1 - 4)

ਨਬੀ (ਦੂਤ) ਅਤੇ ਰਸੂਲ

ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਈਸ਼ੁਵਰ ਨੇ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਸਮਾਂ ਸਮੇਂਤੇ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਦੂਤ ਬਣਾਇਆ।