ਊਰਜਾ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ
ਛੋ clean up using AWB |
Mulkh Singh (ਗੱਲ-ਬਾਤ | ਯੋਗਦਾਨ) No edit summary |
||
ਲਾਈਨ 1: | ਲਾਈਨ 1: | ||
[[ਤਸਵੀਰ:Newtons cradle animation book.gif|right|thumb|300px]] |
[[ਤਸਵੀਰ:Newtons cradle animation book.gif|right|thumb|300px]] |
||
'''ਊਰਜਾ''' ਦੀ ਸਰਲ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਦੇਣਾ ਔਖਾ ਹੈ । ਊਰਜਾ ਚੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ |
'''ਊਰਜਾ''' ਦੀ ਸਰਲ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਦੇਣਾ ਔਖਾ ਹੈ । ਊਰਜਾ ਚੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ ।ਇਸਨੂੰ ਅਸੀਂ ਵੇਖ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ , ਇਹ ਕੋਈ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਘੇਰਦੀ , ਨਾ ਹੀ ਇਸਦੀ ਕੋਈ ਛਾਂ ਹੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ । ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ , ਹੋਰ ਵਸਤਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਪਦਾਰਥ ਨਹੀਂ ਹੈ ,ਪਰ ਪਦਾਰਥ ਨਾਲ ਇਸਦਾ ਡੂੰਘਾ ਸੰਬੰਧ ਹੈ । ਫਿਰ ਵੀ ਇਸਦੀ ਹੋਂਦ ਓਨੀ ਹੀ ਅਸਲੀ ਹੈ ਜਿੰਨੀ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਅਤੇ ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਿ ਕਿਸੇ ਪਿੰਡ ਸਮੁਦਾਏ ਵਿੱਚ , ਜਿਸਦੇ ਉੱਤੇ ਕਿਸੇ ਬਾਹਰੀ ਜੋਰ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ , ਇਸਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਬੇਸ਼ੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ । ਵਿਗਿਆਨ ਇਸਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸਥਾਨ ਹੈ । |
||
ਸਾਧਾਰਣਤ : ਕਾਰਜ ਕਰ ਸਕਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਜਦੋਂ ਧਨੁਸ਼ ਵਲੋਂ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਨਵਾਲਾ ਕੋਈ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਧਨੁਸ਼ ਨੂੰ ਝੁਕਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਧਨੁਸ਼ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਵਰਤੋ ਤੀਰ ਨੂੰ ਸ਼ਿਕਾਰ ਤੱਕ ਚਲਾਣ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਵਗਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਵਰਤੋ ਪਨਚੱਕੀਂ ਚਲਾਣ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਦੂੱਜੇ ਕੰਮ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਾਰੂਦ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ , ਜਿਸਦਾ ਵਰਤੋ ਪੱਥਰ ਦੀਸ਼ਿਲਾਵਾਂਤੋਡ਼ਨ ਅਤੇ ਤੋਪ ਵਲੋਂ ਗੋਲਾ ਦਾਗਣ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਧਾਰਾ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਮੋਟਰ ਚਲਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ । ਸੂਰਜ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਵਰਤੋ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਸੇਲੋਂ ਦੁਆਰਾ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਧਾਰਾ ਪੈਦਾ ਕਰਣ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇੰਜ ਹੀ ਅਣੁਬਮ ਵਿੱਚ ਨਾਭਿਕੀਏ ਊਰਜਾ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਵਰਤੋ ਵੈਰੀ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਕਰਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । |
ਸਾਧਾਰਣਤ : ਕਾਰਜ ਕਰ ਸਕਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਜਦੋਂ ਧਨੁਸ਼ ਵਲੋਂ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਨਵਾਲਾ ਕੋਈ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਧਨੁਸ਼ ਨੂੰ ਝੁਕਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਧਨੁਸ਼ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਵਰਤੋ ਤੀਰ ਨੂੰ ਸ਼ਿਕਾਰ ਤੱਕ ਚਲਾਣ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਵਗਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਵਰਤੋ ਪਨਚੱਕੀਂ ਚਲਾਣ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਦੂੱਜੇ ਕੰਮ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਾਰੂਦ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ , ਜਿਸਦਾ ਵਰਤੋ ਪੱਥਰ ਦੀਸ਼ਿਲਾਵਾਂਤੋਡ਼ਨ ਅਤੇ ਤੋਪ ਵਲੋਂ ਗੋਲਾ ਦਾਗਣ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਧਾਰਾ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਮੋਟਰ ਚਲਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ । ਸੂਰਜ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਵਰਤੋ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਸੇਲੋਂ ਦੁਆਰਾ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਧਾਰਾ ਪੈਦਾ ਕਰਣ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇੰਜ ਹੀ ਅਣੁਬਮ ਵਿੱਚ ਨਾਭਿਕੀਏ ਊਰਜਾ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਵਰਤੋ ਵੈਰੀ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਕਰਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । |
17:49, 15 ਮਾਰਚ 2015 ਦਾ ਦੁਹਰਾਅ
ਊਰਜਾ ਦੀ ਸਰਲ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਦੇਣਾ ਔਖਾ ਹੈ । ਊਰਜਾ ਚੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ ।ਇਸਨੂੰ ਅਸੀਂ ਵੇਖ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ , ਇਹ ਕੋਈ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਘੇਰਦੀ , ਨਾ ਹੀ ਇਸਦੀ ਕੋਈ ਛਾਂ ਹੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ । ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ , ਹੋਰ ਵਸਤਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਪਦਾਰਥ ਨਹੀਂ ਹੈ ,ਪਰ ਪਦਾਰਥ ਨਾਲ ਇਸਦਾ ਡੂੰਘਾ ਸੰਬੰਧ ਹੈ । ਫਿਰ ਵੀ ਇਸਦੀ ਹੋਂਦ ਓਨੀ ਹੀ ਅਸਲੀ ਹੈ ਜਿੰਨੀ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਅਤੇ ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਿ ਕਿਸੇ ਪਿੰਡ ਸਮੁਦਾਏ ਵਿੱਚ , ਜਿਸਦੇ ਉੱਤੇ ਕਿਸੇ ਬਾਹਰੀ ਜੋਰ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ , ਇਸਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਬੇਸ਼ੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ । ਵਿਗਿਆਨ ਇਸਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸਥਾਨ ਹੈ ।
ਸਾਧਾਰਣਤ : ਕਾਰਜ ਕਰ ਸਕਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਜਦੋਂ ਧਨੁਸ਼ ਵਲੋਂ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਨਵਾਲਾ ਕੋਈ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਧਨੁਸ਼ ਨੂੰ ਝੁਕਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਧਨੁਸ਼ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਵਰਤੋ ਤੀਰ ਨੂੰ ਸ਼ਿਕਾਰ ਤੱਕ ਚਲਾਣ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਵਗਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਵਰਤੋ ਪਨਚੱਕੀਂ ਚਲਾਣ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਦੂੱਜੇ ਕੰਮ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਾਰੂਦ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ , ਜਿਸਦਾ ਵਰਤੋ ਪੱਥਰ ਦੀਸ਼ਿਲਾਵਾਂਤੋਡ਼ਨ ਅਤੇ ਤੋਪ ਵਲੋਂ ਗੋਲਾ ਦਾਗਣ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਧਾਰਾ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਮੋਟਰ ਚਲਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ । ਸੂਰਜ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਵਰਤੋ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਸੇਲੋਂ ਦੁਆਰਾ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਧਾਰਾ ਪੈਦਾ ਕਰਣ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇੰਜ ਹੀ ਅਣੁਬਮ ਵਿੱਚ ਨਾਭਿਕੀਏ ਊਰਜਾ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਵਰਤੋ ਵੈਰੀ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਕਰਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਅਸੀ ਵੇਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਊਰਜਾ ਕਈ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਝੁਕੇ ਹੋਏ ਧਨੁਸ਼ ਵਿੱਚ ਜੋ ਊਰਜਾ ਹੈ ਉਸਨੂੰ ਸਥਿਤੀਜ ਊਰਜਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ; ਵਗਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਊਰਜਾ ਗਤਿਜ ਊਰਜਾ ਹੈ ; ਬਾਰੂਦ ਦੀ ਊਰਜਾ ਰਾਸਾਇਨਿਕ ਊਰਜਾ ਹੈ ; ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਧਾਰਾ ਦੀ ਊਰਜਾ ਵੈਦਿਉਤ ਊਰਜਾ ਹੈ ; ਸੂਰਜ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਊਰਜਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਊਰਜਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਸੂਰਜ ਵਿੱਚ ਜੋ ਊਰਜਾ ਹੈ ਉਹ ਉਸਦੇ ਉੱਚੇ ਤਾਪ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੈ । ਇਸਨ੍ਹੂੰ ਉਸ਼ਮਾ ਊਰਜਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ ।