ਜਹਾਂਗੀਰ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ
No edit summary |
No edit summary |
||
ਲਾਈਨ 6: | ਲਾਈਨ 6: | ||
| coronation = 24 ਅਕ੍ਟੂਬਰ 1605, [[ਆਗਰਾ]] |
| coronation = 24 ਅਕ੍ਟੂਬਰ 1605, [[ਆਗਰਾ]] |
||
| predecessor = [[ਅਕਬਰ]] |
| predecessor = [[ਅਕਬਰ]] |
||
| successor = [[ |
| successor = [[ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ]] |
||
| spouses = [[ਮਨਭਾਵਤੀ ਬਾਈ]]<br />[[ਤਾਜ ਬੀਬੀ ਬਿਲਕ਼ਿਸ ਮਕਾਨੀ]]<br />[[ਨੂਰ ਜਹਾਂ]] |
| spouses = [[ਮਨਭਾਵਤੀ ਬਾਈ]]<br />[[ਤਾਜ ਬੀਬੀ ਬਿਲਕ਼ਿਸ ਮਕਾਨੀ]]<br />[[ਨੂਰ ਜਹਾਂ]] |
||
| issue = [[ਨਿਸਾਰ ਬੇਗਮ]]<br />[[ਖੁਸਰੌ ਮਿਰਜ਼ਾ]]<br />[[ਪਰਵੇਜ਼]]<br /> [[ਬਹਾਰ ਬਨੂ ਬਗੁਮ]]<br />[[ਸ਼ਾਹ ਜਹਾਂ]]<br/>[[ਸ਼ਹਿਰਯਾਰ (ਮੁਗਲ ਸਹਿਜ਼ਾਦਾ) | ਸ਼ਹਿਰਯਾਰ]] <br />[[ਜਹਾਂਦਾਰ]] |
| issue = [[ਨਿਸਾਰ ਬੇਗਮ]]<br />[[ਖੁਸਰੌ ਮਿਰਜ਼ਾ]]<br />[[ਪਰਵੇਜ਼]]<br /> [[ਬਹਾਰ ਬਨੂ ਬਗੁਮ]]<br />[[ਸ਼ਾਹ ਜਹਾਂ]]<br/>[[ਸ਼ਹਿਰਯਾਰ (ਮੁਗਲ ਸਹਿਜ਼ਾਦਾ) | ਸ਼ਹਿਰਯਾਰ]] <br />[[ਜਹਾਂਦਾਰ]] |
||
ਲਾਈਨ 24: | ਲਾਈਨ 24: | ||
'''ਨੂਰੁੱਦੀਨ ਸਲੀਮ ਜਹਾਂਗੀਰ''', ਸ਼ਾਹੀ ਦਾ ਨਾਮ ਜਹਾਂਗੀਰ (30 ਅਗਸਤ 1569 - 7 ਨਵੰਬਰ 1627), ਚੌਥਾ ਮੁਗ਼ਲ ਸਮਰਾਟ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ 1605 ਤੋਂ 1627 ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਰਾਜ ਕੀਤਾ। |
'''ਨੂਰੁੱਦੀਨ ਸਲੀਮ ਜਹਾਂਗੀਰ''', ਸ਼ਾਹੀ ਦਾ ਨਾਮ ਜਹਾਂਗੀਰ (30 ਅਗਸਤ 1569 - 7 ਨਵੰਬਰ 1627), ਚੌਥਾ ਮੁਗ਼ਲ ਸਮਰਾਟ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ 1605 ਤੋਂ 1627 ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਰਾਜ ਕੀਤਾ। |
||
ਨੂਰੁੱਦੀਨ ਸਲੀਮ ਜਹਾਂਗੀਰ ਦਾ ਜਨਮ [[ |
ਨੂਰੁੱਦੀਨ ਸਲੀਮ ਜਹਾਂਗੀਰ ਦਾ ਜਨਮ [[ਫਤਿਹਪੁਰ ਸੀਕਰੀ]] ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ‘ਸ਼ੇਖ ਸਲੀਮ ਚਿਸ਼ਤੀ’ ਦੀ ਕੁਟੀਆ ਵਿੱਚ ਰਾਜਾ ਭਾਰਮਲ ਦੀ ਧੀ [[ਮਰਿਅਮ ਜਮਾਨੀ]]] ਦੀ ਕੁੱਖ ਤੋਂ 30 ਅਗਸਤ 1569 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ। [[ਅਕਬਰ]] ਦੇ ਤਿੰਨ ਮੁੰਡੇ ਸਨ। ਸਲੀਮ, ਮੁਰਾਦ ਅਤੇ ਦਾਨਯਾਲ (ਮੁਗ਼ਲ ਖ਼ਾਨਦਾਨ)। ਮੁਰਾਦ ਅਤੇ ਦਾਨਯਾਲ ਬਾਪ ਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਹੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬਨੋਸ਼ੀ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਮਰ ਚੁੱਕੇ ਸਨ, ਇਕੱਲਾ ਸਲੀਮ ਹੀ ਬਚਿਆ। ਅਕਬਰ ਸਲੀਮ ਨੂੰ ‘ਸ਼ੇਖੂ ਬਾਬਾ’ ਕਿਹਾ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਸਲੀਮ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਸਤਾਦ ਅਬਦੁੱਰਹੀਮ ਖਾਨਖਾਨਾ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਆਰੰਭਕ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਜਹਾਂਗੀਰ ਸ਼ਰਾਬੀ ਅਤੇ ਅਵਾਰਾ ਸ਼ਾਹਜਾਦੇ ਵਜੋਂ ਬਦਨਾਮ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਸਮਰਾਟ ਅਕਬਰ ਨੇ ਉਸਦੀਆਂ ਬੁਰੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਛਡਾਉਣ ਦੀ ਬੜੀ ਕੋਸ਼ਸ਼ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਉਸਨੂੰ ਸਫਲਤਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ। ਇਸ ਲਈ ਕੁਲ ਸੁੱਖਾਂ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਉਹ ਆਪਣੇ ਵਿਗੜੇ ਹੋਏ ਬੇਟੇ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜੀਵਨਭਰ ਦੁਖੀ ਰਿਹਾ। ਅੰਤ ਵੇਲੇ ਅਕਬਰ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਬਾਦ ਜਹਾਂਗੀਰ ਹੀ ਮੁਗ਼ਲ ਸਮਰਾਟ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਸਦੀ ਉਮਰ 36 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ। ਅਜਿਹੇ ਬਦਨਾਮ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਗੱਦੀਨਸ਼ੀਨ ਹੋਣ ਤੇ ਜਨਤਾ ਵਿੱਚ ਅਸੰਤੋਸ਼ ਅਤੇ ਬੇਚੈਨੀ ਸੀ। ਮਲਿਕਾ [[ਨੂਰ ਜਹਾਂ]] ਜਹਾਂਗੀਰ ਦੀ ਬੇਗਮ ਸੀ। ਜਹਾਂਗੀਰ ਦੇ ਰਾਜ ਸਮੇ ਹੀ 1613 ਵਿਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ [[ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ]] ਸੂਰਤ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਵਪਾਰ ਪਦ(ਪੋਸਟ) ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ । |
||
ਜਹਾਂਗੀਰ ਦੇ ਰਾਜ ਸਮੇ ਹੀ 1613 ਵਿਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ [[ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ]] ਸੂਰਤ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਵਪਾਰ ਪੋਸਟ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇ ਦਿੱਤੀ. ਗਈ ਸੀ । |
|||
==ਹਵਾਲੇ== |
==ਹਵਾਲੇ== |
09:24, 24 ਸਤੰਬਰ 2015 ਦਾ ਦੁਹਰਾਅ
ਨੂਰੁੱਦੀਨ ਸਲੀਮ ਜਹਾਂਗੀਰ | |
---|---|
ਚੌਥਾ ਮੁਗ਼ਲ ਸਮਰਾਟ | |
ਸ਼ਾਸਨ ਕਾਲ | 15 ਅਕਤੂਬਰ 1605 - 7 ਨਵੰਬਰ 1627 (22 ਸਾਲ, 24 ਦਿਨ) |
ਤਾਜਪੋਸ਼ੀ | 24 ਅਕ੍ਟੂਬਰ 1605, ਆਗਰਾ |
ਪੂਰਵ-ਅਧਿਕਾਰੀ | ਅਕਬਰ |
ਵਾਰਸ | ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ |
ਜਨਮ | ਸਲੀਮ 20 ਸਤੰਬਰ 1569 ਫ਼ਤੇਹਪੁਰ ਸੀਕਰੀ |
ਮੌਤ | 8 ਨਵੰਬਰ 1627 ਚਿੰਗਾਰੀ ਸਿਰੀ | (ਉਮਰ 58)
ਦਫ਼ਨ | |
ਜੀਵਨ-ਸਾਥੀ | ਮਨਭਾਵਤੀ ਬਾਈ ਤਾਜ ਬੀਬੀ ਬਿਲਕ਼ਿਸ ਮਕਾਨੀ ਨੂਰ ਜਹਾਂ |
ਔਲਾਦ | ਨਿਸਾਰ ਬੇਗਮ ਖੁਸਰੌ ਮਿਰਜ਼ਾ ਪਰਵੇਜ਼ ਬਹਾਰ ਬਨੂ ਬਗੁਮ ਸ਼ਾਹ ਜਹਾਂ ਸ਼ਹਿਰਯਾਰ ਜਹਾਂਦਾਰ |
ਘਰਾਣਾ | ਤੈਮੂਰ |
ਰਾਜਵੰਸ਼ | ਮੁਗਲ |
ਪਿਤਾ | ਅਕਬਰ |
ਮਾਤਾ | ਮਰਿਯਮ ਉਜ਼-ਜ਼ਮਾਨੀ |
ਧਰਮ | ਇਸਲਾਮ[1] Sufism |
ਨੂਰੁੱਦੀਨ ਸਲੀਮ ਜਹਾਂਗੀਰ, ਸ਼ਾਹੀ ਦਾ ਨਾਮ ਜਹਾਂਗੀਰ (30 ਅਗਸਤ 1569 - 7 ਨਵੰਬਰ 1627), ਚੌਥਾ ਮੁਗ਼ਲ ਸਮਰਾਟ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ 1605 ਤੋਂ 1627 ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਰਾਜ ਕੀਤਾ।
ਨੂਰੁੱਦੀਨ ਸਲੀਮ ਜਹਾਂਗੀਰ ਦਾ ਜਨਮ ਫਤਿਹਪੁਰ ਸੀਕਰੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ‘ਸ਼ੇਖ ਸਲੀਮ ਚਿਸ਼ਤੀ’ ਦੀ ਕੁਟੀਆ ਵਿੱਚ ਰਾਜਾ ਭਾਰਮਲ ਦੀ ਧੀ ਮਰਿਅਮ ਜਮਾਨੀ] ਦੀ ਕੁੱਖ ਤੋਂ 30 ਅਗਸਤ 1569 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਅਕਬਰ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮੁੰਡੇ ਸਨ। ਸਲੀਮ, ਮੁਰਾਦ ਅਤੇ ਦਾਨਯਾਲ (ਮੁਗ਼ਲ ਖ਼ਾਨਦਾਨ)। ਮੁਰਾਦ ਅਤੇ ਦਾਨਯਾਲ ਬਾਪ ਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਹੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬਨੋਸ਼ੀ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਮਰ ਚੁੱਕੇ ਸਨ, ਇਕੱਲਾ ਸਲੀਮ ਹੀ ਬਚਿਆ। ਅਕਬਰ ਸਲੀਮ ਨੂੰ ‘ਸ਼ੇਖੂ ਬਾਬਾ’ ਕਿਹਾ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਸਲੀਮ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਸਤਾਦ ਅਬਦੁੱਰਹੀਮ ਖਾਨਖਾਨਾ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਆਰੰਭਕ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਜਹਾਂਗੀਰ ਸ਼ਰਾਬੀ ਅਤੇ ਅਵਾਰਾ ਸ਼ਾਹਜਾਦੇ ਵਜੋਂ ਬਦਨਾਮ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਸਮਰਾਟ ਅਕਬਰ ਨੇ ਉਸਦੀਆਂ ਬੁਰੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਛਡਾਉਣ ਦੀ ਬੜੀ ਕੋਸ਼ਸ਼ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਉਸਨੂੰ ਸਫਲਤਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ। ਇਸ ਲਈ ਕੁਲ ਸੁੱਖਾਂ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਉਹ ਆਪਣੇ ਵਿਗੜੇ ਹੋਏ ਬੇਟੇ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜੀਵਨਭਰ ਦੁਖੀ ਰਿਹਾ। ਅੰਤ ਵੇਲੇ ਅਕਬਰ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਬਾਦ ਜਹਾਂਗੀਰ ਹੀ ਮੁਗ਼ਲ ਸਮਰਾਟ ਬਣਿਆ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਸਦੀ ਉਮਰ 36 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ। ਅਜਿਹੇ ਬਦਨਾਮ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਗੱਦੀਨਸ਼ੀਨ ਹੋਣ ਤੇ ਜਨਤਾ ਵਿੱਚ ਅਸੰਤੋਸ਼ ਅਤੇ ਬੇਚੈਨੀ ਸੀ। ਮਲਿਕਾ ਨੂਰ ਜਹਾਂ ਜਹਾਂਗੀਰ ਦੀ ਬੇਗਮ ਸੀ। ਜਹਾਂਗੀਰ ਦੇ ਰਾਜ ਸਮੇ ਹੀ 1613 ਵਿਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ ਸੂਰਤ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਵਪਾਰ ਪਦ(ਪੋਸਟ) ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ।
ਹਵਾਲੇ
- ↑ Michael Brand, Mughal Gardens: Sources, Places, Representations, and Prospects, p. 204