ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
Browse history interactively
← ਪੁਰਾਣੀ ਤਬਦੀਲੀਅਗਲੀ ਸੋਧ →
ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
VisualWikitext
"Knowledge management" ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ
"Knowledge management" ਸਫ਼ੇ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ
ਲਾਈਨ 23: ਲਾਈਨ 23:
ਕਈ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਮੌਜੂਦ ਹਨ; ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਸਕੂਲ ਦੁਆਰਾ ਵੱਖਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।<ref name="51PPH">{{Cite book|title=Organizational Behaviour|last=Langton Robbins|first=N. S.|publisher=Pearson Prentice Hall|year=2006|edition=Fourth Canadian|location=Toronto, Ontario}}</ref> ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਪਰਿਪੱਕ ਹੋ ਗਿਆ, [[ਥਿਊਰੀ|ਸਿਧਾਂਤ]] ਅਤੇ ਅਭਿਆਸ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਅਕਾਦਮਿਕ ਬਹਿਸਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:
ਕਈ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਮੌਜੂਦ ਹਨ; ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਸਕੂਲ ਦੁਆਰਾ ਵੱਖਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।<ref name="51PPH">{{Cite book|title=Organizational Behaviour|last=Langton Robbins|first=N. S.|publisher=Pearson Prentice Hall|year=2006|edition=Fourth Canadian|location=Toronto, Ontario}}</ref> ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਪਰਿਪੱਕ ਹੋ ਗਿਆ, [[ਥਿਊਰੀ|ਸਿਧਾਂਤ]] ਅਤੇ ਅਭਿਆਸ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਅਕਾਦਮਿਕ ਬਹਿਸਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:


* ਤਕਨਾਲੋਜੀ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇ ਨਾਲ ਟੈਕਨੋ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ, ਆਦਰਸ਼ਕ ਤੌਰ ਤੇ ਜੋ ਗਿਆਨ ਦੀ ਵੰਡ ਅਤੇ ਰਚਨਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ।<ref name="19Harv">{{Cite journal|last=Alavi|first=Maryam|last2=Leidner, Dorothy E.|year=1999|title=Knowledge management systems: issues, challenges, and benefits|url=http://portal.acm.org/citation.cfm?id=374117|journal=Communications of the AIS|volume=1|issue=2}}</ref><ref name="54Springer">{{Cite book|url=https://archive.org/details/informationtechn00borg|title=Information technology for knowledge management|last=Rosner|first=D.|last2=Grote|first2=B.|last3=Hartman|first3=K.|last4=Hofling|first4=B.|last5=Guericke|first5=O.|publisher=Springer Verlag|year=1998|editor-last=Borghoff|editor-first=Uwe M.|pages=[https://archive.org/details/informationtechn00borg/page/n43 35]–51|chapter=From natural language documents to sharable product knowledge: a knowledge engineering approach|editor-last2=Pareschi|editor-first2=Remo|url-access=limited}}</ref>
⚫
ਹੇਅਸ ਅਤੇ ਵਾਲਸ਼ਾਮ (2003) ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨੂੰ ਦੋ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣਾਂ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਣਨ ਕਰਦੇ ਹਨ. <ref name="11Hayes">{{Cite book|title=The Blackwell Handbook of Organizational Learning and Knowledge Management|last=Hayes|first=M.|last2=Walsham|first2=G.|publisher=Blackwell|year=2003|isbn=978-0-631-22672-7|editor-last=Easterby-Smith|editor-first=M.|location=Malden, MA|pages=54–77|chapter=Knowledge sharing and ICTs: A relational perspective|editor-last2=Lyles|editor-first2=M.A.}}</ref> ਸਮਗਰੀ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਸੁਝਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗਿਆਨ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ; ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਸੰਸ਼ੋਧਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੰਬੰਧਤ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਗਿਆਨ ਦੇ ਪ੍ਰਸੰਗਿਕ ਅਤੇ ਸੰਬੰਧਤ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੰਦਰਭ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵਿਕਸਤ ਹੋਇਆ ਹੈ. <ref name="11Hayes" />
* ਸੰਗਠਨਾਤਮਕ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਸੰਗਠਨ ਨੂੰ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਸਰਬੋਤਮ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਿਵੇਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।<ref name="18Addicot">{{Cite journal|last=Addicot|first=Rachael|last2=McGivern|first2=Gerry|last3=Ferlie|first3=Ewan|year=2006|title=Networks, Organizational Learning and Knowledge Management: NHS Cancer Networks|journal=Public Money & Management|volume=26|issue=2|pages=87–94|doi=10.1111/j.1467-9302.2006.00506.x}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFAddicotMcGivernFerlie2006">Addicot, Rachael; McGivern, Gerry; Ferlie, Ewan (2006). "Networks, Organizational Learning and Knowledge Management: NHS Cancer Networks". ''Public Money & Management''. '''26''' (2): 87–94. [[ਦੋਈ (ਪਛਾਣਕਰਤਾ)|doi]]:[[doi:10.1111/j.1467-9302.2006.00506.x|10.1111/j.1467-9302.2006.00506.x]]. [[S2CID (ਪਛਾਣਕਰਤਾ)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:154227002 154227002].</cite></ref>
* ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਸਮਾਨ ਇੱਕ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਅਨੁਕੂਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਜੋਂ ਲੋਕਾਂ, ਪਛਾਣ, ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਕਾਰਕਾਂ ਦੇ ਆਪਸੀ ਤਾਲਮੇਲ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਵਾਤਾਵਰਣਕ।<ref name="53rst">{{Cite web|url=http://acl.ldc.upenn.edu/W/W01/W01-1605.pdf|title=Building a Discourse-Tagged Corpus in the Framework of Rhetorical Structure Theory|last=Carlson Marcu Okurowsk|first=Lynn|last2=Marcu|first2=Daniel|publisher=University of Pennsylvania|archive-url=https://web.archive.org/web/20120325181330/http://acl.ldc.upenn.edu/W/W01/W01-1605.pdf|archive-date=25 March 2012|access-date=19 April 2013|last3=Okurowsk|first3=Mary Ellen}}</ref>

ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੇ ਸਕੂਲ ([[:en:School_of_thought|school of thought]]) ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਮੋਟੇ ਤੌਰ ਤੇ ਲੋਕ/ਸਭਿਆਚਾਰ, ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ/ਢਾਂਚਾ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਵੇਰਵੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।<ref>{{Cite journal|last=Spender|first=J.-C.|last2=Scherer|first2=A. G.|year=2007|title=The Philosophical Foundations of Knowledge Management: Editors' Introduction|journal=Organization|volume=14|issue=1|pages=5–28|doi=10.1177/1350508407071858|ssrn=958768}}</ref> ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:

* ਅਭਿਆਸ ਦਾ ਸਮਾਜ<ref name="3Teacher">{{Cite web|url=http://www.crito.uci.edu/noah/HOIT/HOIT%20Papers/TeacherBridge.pdf|title=TeacherBridge: Knowledge Management in Communities of Practice|publisher=Virginia Tech|archive-url=https://wayback.archive-it.org/all/20081217030521/http://www.crito.uci.edu/noah/HOIT/HOIT%20Papers/TeacherBridge.pdf|archive-date=17 December 2008|access-date=18 April 2013}}</ref>
* ਸੋਸ਼ਲ ਨੈਟਵਰਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ<ref name="4Groth">{{Cite web|url=http://files.gk-facfil.webnode.com/200000004-ecf7fedf15/groth-ecscw03-ws.pdf|title=Using social networks for knowledge management|last=Groth|first=Kristina|publisher=Royal Institute of Technology, Stockholm, Sweden|access-date=18 April 2013}}</ref>
* ਬੌਧਿਕ ਪੂੰਜੀ<ref name="24Bontis">{{Cite book|title=The Strategic Management of Intellectual Capital and Organizational Knowledge|last=Bontis|first=Nick|last2=Choo|first2=Chun Wei|publisher=Oxford University Press|year=2002|isbn=978-0-19-513866-5|location=New York}}</ref>
* ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਿਧਾਂਤ<ref name="34JAS">{{Cite journal|last=McInerney|first=Claire|year=2002|title=Knowledge Management and the Dynamic Nature of Knowledge|journal=Journal of the American Society for Information Science and Technology|volume=53|issue=12|pages=1009–1018|citeseerx=10.1.1.114.9717|doi=10.1002/asi.10109}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMcInerney2002">McInerney, Claire (2002). "Knowledge Management and the Dynamic Nature of Knowledge". ''Journal of the American Society for Information Science and Technology''. '''53''' (12): 1009–1018. [[CiteSeerX (ਪਛਾਣਕਰਤਾ)|CiteSeerX]]&nbsp;<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[//citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/summary?doi=10.1.1.114.9717 10.1.1.114.9717]</span>. [[ਦੋਈ (ਪਛਾਣਕਰਤਾ)|doi]]:[[doi:10.1002/asi.10109|10.1002/asi.10109]].</cite></ref><ref name="6KU">{{Cite web|url=http://iakm.kent.edu/programs/information-use/iu-curriculum.html|title=Information Architecture and Knowledge Management|publisher=Kent State University|archive-url=https://web.archive.org/web/20080629190725/http://iakm.kent.edu/programs/information-use/iu-curriculum.html|archive-date=June 29, 2008|access-date=18 April 2013}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://web.archive.org/web/20080629190725/http://iakm.kent.edu/programs/information-use/iu-curriculum.html "Information Architecture and Knowledge Management"]. Kent State University. Archived from [http://iakm.kent.edu/programs/information-use/iu-curriculum.html the original] on June 29, 2008<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">18 April</span> 2013</span>.</cite></ref>
* ਗੁੰਝਲਤਾ ਵਿਗਿਆਨ<ref name="7Snowden">{{Cite journal|last=Snowden|first=Dave|year=2002|title=Complex Acts of Knowing – Paradox and Descriptive Self Awareness|journal=Journal of Knowledge Management|volume=6|issue=2|pages=100–111|citeseerx=10.1.1.126.4537|doi=10.1108/13673270210424639}}</ref>
* ਨਿਰਮਾਣਵਾਦ<ref>{{Cite journal|last=Nanjappa|first=Aloka|last2=Grant|first2=Michael M.|year=2003|title=Constructing on constructivism: The role of technology|url=http://ejite.isu.edu/Volume2No1/nanjappa.pdf|journal=Electronic Journal for the Integration of Technology in Education|volume=2|issue=1|archive-url=https://web.archive.org/web/20081217030521/http://ejite.isu.edu/Volume2No1/nanjappa.pdf|archive-date=2008-12-17}}</ref><ref name="9citeseer">{{Cite web|url=http://citeseer.ist.psu.edu/viewdoc/summary?doi=10.1.1.20.5850|title=Knowledge Management - A Sociopragmatic Approach (2001)|last=Wyssusek|first=Boris|website=CiteSeerX|access-date=18 April 2013}}</ref>

ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਅਕਾਦਮਿਕ ਖੋਜ ਦੀ ਪ੍ਰੈਕਟੀਕਲ ਸਾਰਥਕਤਾ ਉੱਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।<ref name="28Ferg">{{Cite journal|last=Ferguson|first=J.|year=2005|title=Bridging the gap between research and practice|journal=Knowledge Management for Development Journal|volume=1|issue=3|pages=46–54|doi=10.1080/03057640500319065}}</ref> [[ਕਿਰਿਆਤਮਕ ਖੋਜ|ਐਕਸ਼ਨ ਰਿਸਰਚ]] ਦੇ ਨਾਲ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਸੰਗਿਕਤਾ<ref name="21TLO">{{Cite journal|last=Andriessen|first=Daniel|year=2004|title=Reconciling the rigor-relevance dilemma in intellectual capital research|journal=The Learning Organization|volume=11|issue=4/5|pages=393–401|doi=10.1108/09696470410538288}}</ref> ਅਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਰਸਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਖੋਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਭਿਆਸ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦੇ ਨਾਲ ਸੁਝਾਏ ਗਏ ਹਨ।<ref name="25Booker">{{Cite journal|last=Booker|first=Lorne|last2=Bontis, Nick|last3=Serenko, Alexander|year=2008|title=The relevance of knowledge management and intellectual capital research|url=http://www.aserenko.com/papers/Booker_Bontis_Serenko_KM_relevance.pdf|journal=Knowledge and Process Management|volume=15|issue=4|pages=235–246|doi=10.1002/kpm.314}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBookerBontis,_NickSerenko,_Alexander2008">Booker, Lorne; Bontis, Nick; Serenko, Alexander (2008). [http://www.aserenko.com/papers/Booker_Bontis_Serenko_KM_relevance.pdf "The relevance of knowledge management and intellectual capital research"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. ''Knowledge and Process Management''. '''15''' (4): 235–246. [[ਦੋਈ (ਪਛਾਣਕਰਤਾ)|doi]]:[[doi:10.1002/kpm.314|10.1002/kpm.314]].</cite></ref>

=== ਮਾਪ ===
[[ਤਸਵੀਰ:Knowledge_spiral.svg|right|thumb|350x350px| ਨਾਨਕਾ ਅਤੇ ਟੇਚੁਚੀ ਦੁਆਰਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਗਿਆਨ ਚੱਕਰ।]]
⚫
ਹੇਅਸ ਅਤੇ ਵਾਲਸ਼ਾਮ (2003) ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨੂੰ ਦੋ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣਾਂ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਣਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।<ref name="11Hayes">{{Cite book|title=The Blackwell Handbook of Organizational Learning and Knowledge Management|last=Hayes|first=M.|last2=Walsham|first2=G.|publisher=Blackwell|year=2003|isbn=978-0-631-22672-7|editor-last=Easterby-Smith|editor-first=M.|location=Malden, MA|pages=54–77|chapter=Knowledge sharing and ICTs: A relational perspective|editor-last2=Lyles|editor-first2=M.A.}}</ref> ਸਮਗਰੀ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਸੁਝਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗਿਆਨ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ; ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਸੰਸ਼ੋਧਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੰਬੰਧਤ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਗਿਆਨ ਦੇ ਪ੍ਰਸੰਗਿਕ ਅਤੇ ਸੰਬੰਧਤ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੰਦਰਭ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵਿਕਸਤ ਹੋਇਆ ਹੈ।<ref name="11Hayes" />


== ਹਵਾਲੇ ==
== ਹਵਾਲੇ ==

[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:Pages with unreviewed translations]]

14:56, 5 ਅਕਤੂਬਰ 2021 ਦਾ ਦੁਹਰਾਅ

ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Knowledge management) ਇੱਕ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ, ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ, ਉਪਯੋਗ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ।[1] ਇਹ ਗਿਆਨ ਦੀ ਸਰਬੋਤਮ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸੰਗਠਨਾਤਮਕ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਬਹੁ -ਅਨੁਸ਼ਾਸਨੀ ਪਹੁੰਚ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।[2]

1991 ਤੋਂ ਸਥਾਪਤ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ,[3] ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ, ਸੂਚਨਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ, ਪ੍ਰਬੰਧਨ, ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਅਤੇ ਸੂਚਨਾ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਏ ਜਾਂਦੇ ਕੋਰਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[3][4] ਹੋਰ ਕਈ ਖੇਤਰ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਮੀਡੀਆ, ਕੰਪਿਟਰ ਵਿਗਿਆਨ, ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਨੀਤੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।[5]

ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ, ਜਨਤਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਮੁਨਾਫਾ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਸਰੋਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅਕਸਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਪਾਰਕ ਰਣਨੀਤੀ, ਆਈ.ਟੀ. ਜਾਂ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿਭਾਗਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ।[6] ਕਈ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕੰਪਨੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।[6]

ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਗਠਨਾਤਮਕ ਉਦੇਸ਼ਾਂ' ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਿਹਤਰ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ, ਪ੍ਰਤੀਯੋਗੀ ਲਾਭ, ਨਵੀਨਤਾ , ਸਿੱਖੇ ਗਏ ਪਾਠਾਂ ਦੀ ਸਾਂਝ, ਏਕੀਕਰਣ ਅਤੇ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਨਿਰੰਤਰ ਸੁਧਾਰ।[7] ਇਹ ਯਤਨ ਸੰਗਠਨਾਤਮਕ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇ ਨਾਲ ਓਵਰਲੈਪ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਰਣਨੀਤਕ ਸੰਪਤੀ ਵਜੋਂ ਗਿਆਨ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਦੀ ਵੰਡ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ 'ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਧਿਆਨ ਦੇ ਕੇ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਖਰੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।[8] ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਸੰਗਠਨਾਤਮਕ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ ਇੱਕ ਸਮਰੱਥਕਰਤਾ ਹੈ।[9][10]

ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਸਪਲਾਈ ਲੜੀ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਲਕੀਅਤ ਸਬੰਧਾਂ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਲੜੀਵਾਰਤਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕਈ ਕੰਪਨੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਲੇਖਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਟ੍ਰਾਂਸ ਓਰਗਨਾਈਜੇਸ਼ਨਲ ਜਾਂ ਇੰਟਰ ਓਰਗਨਾਈਜੇਸ਼ਨਲ ਗਿਆਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਗੁੰਝਲਤਾ ਉਦਯੋਗ 4.0 (ਜਾਂ ਚੌਥੀ ਉਦਯੋਗਿਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ) ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਵਧੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਨਿਰਮਾਣ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਅਤੇ ਗਤੀ ਦੋਵਾਂ ਤੋਂ ਨਿੱਤ ਨਵੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਉਭਰਦੀਆਂ ਹਨ।[11]

ਇਤਿਹਾਸ

ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਲੰਮਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰੇ, ਰਸਮੀ ਸਿਖਲਾਈ, ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰੇ ਦੇ ਫੋਰਮ, ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ, ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਸਲਾਹਕਾਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਦੂਜੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ ਕੰਪਿਟਰਾਂ ਦੀ ਵਧਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਅਜਿਹੇ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੇ ਖਾਸ ਰੂਪਾਂਤਰਣ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗਿਆਨ ਅਧਾਰ, ਮਾਹਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ, ਜਾਣਕਾਰੀ ਭੰਡਾਰ, ਸਮੂਹ ਫੈਸਲੇ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ (decision support systems), ਇੰਟਰਾਨੈਟਸ ਅਤੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੁਆਰਾ ਸਹਿਯੋਗੀ ਸਹਿਕਾਰੀ ਕਾਰਜ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।

1999 ਵਿੱਚ, ਨਿੱਜੀ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਸ਼ਬਦ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ; ਇਹ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਗਿਆਨ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।[12]

ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ, ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਨੇ ਰਣਨੀਤੀ, ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਅਤੇ ਮਾਪ ਦੇ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੇ ਮਾਪਾਂ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ।[13][14] ਸਿੱਖੇ ਗਏ ਮੁੱਖ ਪਾਠਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਨਿਯਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਫਲ ਗਿਆਨ ਨਿਰਮਾਣ, ਪ੍ਰਸਾਰ ਅਤੇ ਉਪਯੋਗ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸਰੋਤ ਹਨ; ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਰਣਨੀਤੀ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਲਈ ਬੋਧਾਤਮਕ, ਸਮਾਜਕ ਅਤੇ ਸੰਗਠਨਾਤਮਕ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ; ਅਤੇ ਮਾਪਣ, ਬੈਂਚਮਾਰਕਿੰਗ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਤਬਦੀਲੀ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ।[14] ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ, ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਲਾਭ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੇ ਉਹ ਉਦੇਸ਼ਪੂਰਨ, ਠੋਸ ਅਤੇ ਕਾਰਜ-ਅਧਾਰਤ ਹਨ।

ਖੋਜ

ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਵਜੋਂ ਉੱਭਰਿਆ।[15] ਇਸਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਪ੍ਰੈਕਟੀਸ਼ਨਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜਦੋਂ ਸਕੈਂਡਿਆ ਨੇ ਸਵੀਡਨ ਦੇ ਲੀਫ ਐਡਵਿਨਸਨ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਮੁੱਖ ਗਿਆਨ ਅਧਿਕਾਰੀ (ਸੀਕੇਓ) ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।[16] ਹੁਬਰਟ ਸੇਂਟ-ਓਂਜ (ਪਹਿਲਾਂ ਸੀਆਈਬੀਸੀ, ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ) ਨੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪਹਿਲਾਂ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਸੀਕੇਓਜ਼ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੀ ਅਮਿੱਟ ਸੰਪਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ, ਸੀਕੇਓਜ਼ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੇ ਵਿਹਾਰਕ ਅਤੇ ਸਿਧਾਂਤਕ ਪਹਿਲੂਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲੈਣ ਲੱਗ ਪਏ, ਅਤੇ ਨਵਾਂ ਖੋਜ ਖੇਤਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਕੁਜੀਰੋ ਨੋਨਕਾ (ਹਿਤੋਤਸੁਬਾਸ਼ੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ), ਹੀਰੋਤਕਾ ਟੇਕੁਚੀ (ਹਿਤੋਤਸੁਬਾਸ਼ੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ), ਥਾਮਸ ਐਚ. ਡੇਵੇਨਪੋਰਟ (ਬੈਬਸਨ ਕਾਲਜ) ਅਤੇ ਬਾਰੂਕ ਲੇਵ (ਨਿਊਯਾਰਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ)।[17]

2001 ਵਿੱਚ, ਫਾਰਚੂਨ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਸੰਪਾਦਕ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਰਿਵਿਊ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਥਾਮਸ ਏ ਸਟੀਵਰਟ ਨੇ ਸੰਗਠਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬੌਧਿਕ ਪੂੰਜੀ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਕਵਰ ਸਟੋਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ।[18] ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਅਕਾਦਮਿਕ ਪਰਿਪੱਕਤਾ ਵੱਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ, ਵਿੱਦਿਅਕਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਵੱਲ ਇੱਕ ਰੁਝਾਨ ਹੈ; ਸਿੰਗਲ-ਲੇਖਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਘੱਟ ਆਮ ਹਨ ਅਤੇ ਦੂਜਾ, ਪ੍ਰੈਕਟੀਸ਼ਨਰਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਬਦਲ ਗਈ ਹੈ। ਅਕਾਦਮਿਕ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ 2002 ਤੱਕ ਦੇ ਕੁੱਲ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇ 30% ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ 2009 ਤੱਕ ਸਿਰਫ 10% ਰਹਿ ਗਿਆ।[19] ਤੀਜਾ, ਅਕਾਦਮਿਕ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਰਸਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ, ਜੋ ਇਸ ਵੇਲੇ 27 ਆਊਟਲੇਟਸ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਰਹੀ ਹੈ।[20]

ਕਈ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਮੌਜੂਦ ਹਨ; ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਸਕੂਲ ਦੁਆਰਾ ਵੱਖਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।[21] ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਪਰਿਪੱਕ ਹੋ ਗਿਆ, ਸਿਧਾਂਤ ਅਤੇ ਅਭਿਆਸ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਅਕਾਦਮਿਕ ਬਹਿਸਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:

  • ਤਕਨਾਲੋਜੀ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇ ਨਾਲ ਟੈਕਨੋ-ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ, ਆਦਰਸ਼ਕ ਤੌਰ ਤੇ ਜੋ ਗਿਆਨ ਦੀ ਵੰਡ ਅਤੇ ਰਚਨਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ।[22][23]
  • ਸੰਗਠਨਾਤਮਕ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਸੰਗਠਨ ਨੂੰ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਸਰਬੋਤਮ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਿਵੇਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।[6]
  • ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਸਮਾਨ ਇੱਕ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਅਨੁਕੂਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਜੋਂ ਲੋਕਾਂ, ਪਛਾਣ, ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਕਾਰਕਾਂ ਦੇ ਆਪਸੀ ਤਾਲਮੇਲ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਵਾਤਾਵਰਣਕ।[24]

ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੇ ਸਕੂਲ (school of thought) ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਮੋਟੇ ਤੌਰ ਤੇ ਲੋਕ/ਸਭਿਆਚਾਰ, ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ/ਢਾਂਚਾ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਵੇਰਵੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।[25] ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:

  • ਅਭਿਆਸ ਦਾ ਸਮਾਜ[26]
  • ਸੋਸ਼ਲ ਨੈਟਵਰਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ[27]
  • ਬੌਧਿਕ ਪੂੰਜੀ[28]
  • ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਿਧਾਂਤ[15][16]
  • ਗੁੰਝਲਤਾ ਵਿਗਿਆਨ[29]
  • ਨਿਰਮਾਣਵਾਦ[30][31]

ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਅਕਾਦਮਿਕ ਖੋਜ ਦੀ ਪ੍ਰੈਕਟੀਕਲ ਸਾਰਥਕਤਾ ਉੱਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।[32] ਐਕਸ਼ਨ ਰਿਸਰਚ ਦੇ ਨਾਲ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਸੰਗਿਕਤਾ[33] ਅਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਰਸਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਖੋਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਭਿਆਸ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦੇ ਨਾਲ ਸੁਝਾਏ ਗਏ ਹਨ।[13]

ਮਾਪ

ਨਾਨਕਾ ਅਤੇ ਟੇਚੁਚੀ ਦੁਆਰਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਗਿਆਨ ਚੱਕਰ।

ਹੇਅਸ ਅਤੇ ਵਾਲਸ਼ਾਮ (2003) ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨੂੰ ਦੋ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣਾਂ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਣਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।[34] ਸਮਗਰੀ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਸੁਝਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗਿਆਨ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ; ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਸੰਸ਼ੋਧਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੰਬੰਧਤ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਗਿਆਨ ਦੇ ਪ੍ਰਸੰਗਿਕ ਅਤੇ ਸੰਬੰਧਤ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੰਦਰਭ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵਿਕਸਤ ਹੋਇਆ ਹੈ।[34]

ਹਵਾਲੇ

  1. ↑ Girard, John P.; Girard, JoAnn L. (2015). "Defining knowledge management: Toward an applied compendium" (PDF). Online Journal of Applied Knowledge Management. 3 (1): 14.
  2. ↑ "Introduction to Knowledge Management". www.unc.edu. University of North Carolina at Chapel Hill. Archived from the original on March 19, 2007. Retrieved 11 September 2014.
  3. ↑ 3.0 3.1 Nonaka, Ikujiro (1991). "The knowledge creating company" (PDF). Harvard Business Review. 69 (6): 96–104.
  4. ↑ Nonaka, Ikujiro; von Krogh, Georg (2009). "Tacit Knowledge and Knowledge Conversion: Controversy and Advancement in Organizational Knowledge Creation Theory". Organization Science. 20 (3): 635–652. doi:10.1287/orsc.1080.0412.
  5. ↑ Bellinger, Gene. "Mental Model Musings". Systems Thinking Blog. Retrieved 18 April 2013.
  6. ↑ 6.0 6.1 6.2 Addicot, Rachael; McGivern, Gerry; Ferlie, Ewan (2006). "Networks, Organizational Learning and Knowledge Management: NHS Cancer Networks". Public Money & Management. 26 (2): 87–94. doi:10.1111/j.1467-9302.2006.00506.x. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid <ref> tag; name "18Addicot" defined multiple times with different content
  7. ↑ Gupta, Jatinder; Sharma, Sushil (2004). Creating Knowledge Based Organizations. Boston: Idea Group Publishing. ISBN 978-1-59140-163-6.
  8. ↑ Maier, R. (2007). Knowledge Management Systems: Information And Communication Technologies for Knowledge Management (3rd ed.). Berlin: Springer. ISBN 9783540714088.
  9. ↑ Sanchez, R (1996) Strategic Learning and Knowledge Management, Wiley, Chichester
  10. ↑ Sanchez, R. (1996). Strategic Learning and Knowledge Management. Chichester: Wiley.
  11. ↑ Sartori, Jeanfrank (2021). "Organizational Knowledge Management in the Context of Supply Chain 4.0: A Systematic Literature Review and Conceptual Model Proposal". Knowledge and Process Management: 32 – via Wiley.
  12. ↑ Wright, Kirby (2005). "Personal knowledge management: supporting individual knowledge worker performance". Knowledge Management Research and Practice. 3 (3): 156–165. doi:10.1057/palgrave.kmrp.8500061.
  13. ↑ 13.0 13.1 Booker, Lorne; Bontis, Nick; Serenko, Alexander (2008). "The relevance of knowledge management and intellectual capital research" (PDF). Knowledge and Process Management. 15 (4): 235–246. doi:10.1002/kpm.314. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid <ref> tag; name "25Booker" defined multiple times with different content
  14. ↑ 14.0 14.1 Morey, Daryl; Maybury, Mark; Thuraisingham, Bhavani (2002). Knowledge Management: Classic and Contemporary Works. MIT Press. p. 451. ISBN 978-0-262-13384-5.
  15. ↑ 15.0 15.1 McInerney, Claire (2002). "Knowledge Management and the Dynamic Nature of Knowledge". Journal of the American Society for Information Science and Technology. 53 (12): 1009–1018. CiteSeerX 10.1.1.114.9717. doi:10.1002/asi.10109. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid <ref> tag; name "34JAS" defined multiple times with different content
  16. ↑ 16.0 16.1 "Information Architecture and Knowledge Management". Kent State University. Archived from the original on June 29, 2008. Retrieved 18 April 2013. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid <ref> tag; name "6KU" defined multiple times with different content
  17. ↑ Davenport, Tom (2008-02-19). "Enterprise 2.0: The New, New Knowledge Management?". Harvard Business Review. Retrieved 18 April 2013.
  18. ↑ Stewart, Thomas A. (1998). Intellectual Capital: The New Wealth of Organizations. Crown Business Publishers. ISBN 978-0385483810.
  19. ↑ Serenko, Alexander; Bontis, Nick; Booker, Lorne; Sadeddin, Khaled; Hardie, Timothy (2010). "A scientometric analysis of knowledge management and intellectual capital academic literature (1994–2008)" (PDF). Journal of Knowledge Management. 14 (1): 13–23. doi:10.1108/13673271011015534.
  20. ↑ Serenko, Alexander; Bontis, Nick (2017). "Global Ranking of Knowledge Management and Intellectual Capital Academic Journals: 2017 Update" (PDF). Journal of Knowledge Management. 21 (3): 675–692. doi:10.1108/JKM-11-2016-0490.
  21. ↑ Langton Robbins, N. S. (2006). Organizational Behaviour (Fourth Canadian ed.). Toronto, Ontario: Pearson Prentice Hall.
  22. ↑ Alavi, Maryam; Leidner, Dorothy E. (1999). "Knowledge management systems: issues, challenges, and benefits". Communications of the AIS. 1 (2).
  23. ↑ Rosner, D.; Grote, B.; Hartman, K.; Hofling, B.; Guericke, O. (1998). "From natural language documents to sharable product knowledge: a knowledge engineering approach". In Borghoff, Uwe M.; Pareschi, Remo (eds.). Information technology for knowledge management. Springer Verlag. pp. 35–51.
  24. ↑ Carlson Marcu Okurowsk, Lynn; Marcu, Daniel; Okurowsk, Mary Ellen. "Building a Discourse-Tagged Corpus in the Framework of Rhetorical Structure Theory" (PDF). University of Pennsylvania. Archived from the original (PDF) on 25 March 2012. Retrieved 19 April 2013.
  25. ↑ Spender, J.-C.; Scherer, A. G. (2007). "The Philosophical Foundations of Knowledge Management: Editors' Introduction". Organization. 14 (1): 5–28. doi:10.1177/1350508407071858. SSRN 958768.
  26. ↑ "TeacherBridge: Knowledge Management in Communities of Practice" (PDF). Virginia Tech. Archived from the original (PDF) on 17 December 2008. Retrieved 18 April 2013.
  27. ↑ Groth, Kristina. "Using social networks for knowledge management" (PDF). Royal Institute of Technology, Stockholm, Sweden. Retrieved 18 April 2013.
  28. ↑ Bontis, Nick; Choo, Chun Wei (2002). The Strategic Management of Intellectual Capital and Organizational Knowledge. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-513866-5.
  29. ↑ Snowden, Dave (2002). "Complex Acts of Knowing – Paradox and Descriptive Self Awareness". Journal of Knowledge Management. 6 (2): 100–111. CiteSeerX 10.1.1.126.4537. doi:10.1108/13673270210424639.
  30. ↑ Nanjappa, Aloka; Grant, Michael M. (2003). "Constructing on constructivism: The role of technology" (PDF). Electronic Journal for the Integration of Technology in Education. 2 (1). Archived from the original (PDF) on 2008-12-17.
  31. ↑ Wyssusek, Boris. "Knowledge Management - A Sociopragmatic Approach (2001)". CiteSeerX. Retrieved 18 April 2013.
  32. ↑ Ferguson, J. (2005). "Bridging the gap between research and practice". Knowledge Management for Development Journal. 1 (3): 46–54. doi:10.1080/03057640500319065.
  33. ↑ Andriessen, Daniel (2004). "Reconciling the rigor-relevance dilemma in intellectual capital research". The Learning Organization. 11 (4/5): 393–401. doi:10.1108/09696470410538288.
  34. ↑ 34.0 34.1 Hayes, M.; Walsham, G. (2003). "Knowledge sharing and ICTs: A relational perspective". In Easterby-Smith, M.; Lyles, M.A. (eds.). The Blackwell Handbook of Organizational Learning and Knowledge Management. Malden, MA: Blackwell. pp. 54–77. ISBN 978-0-631-22672-7.
"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਗਿਆਨ_ਪ੍ਰਬੰਧਨ&oldid=573488" ਤੋਂ ਲਿਆ