ਉਜ਼ਬੇਕਿਸਤਾਨ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ
ਲਾਈਨ 11: | ਲਾਈਨ 11: | ||
== ਪ੍ਰਾਂਤ ਅਤੇ ਵਿਭਾਗ== |
== ਪ੍ਰਾਂਤ ਅਤੇ ਵਿਭਾਗ== |
||
[[Image:Uzbekistan provinces.png|thumb|right|350px|[[ਉਜ਼ਬੇਕੀਸਤਾਨ]] ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ।] |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|- |
|- |
12:28, 19 ਸਤੰਬਰ 2011 ਦਾ ਦੁਹਰਾਅ
ਏਸ਼ਿਆ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਜੋ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਵਲੋਂ ਜ਼ਮੀਨ ਵਲੋਂ ਘਿਰਿਆ ਹੈ । ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ , ਇਸਦੇ ਚਹੁੰਦਿਸ਼ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵੀ ਸਮੁੰਦਰ ਤੱਕ ਕੋਈ ਪਹੁੰਚ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਇਸਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਕਜਾਖਿਸਤਾਨ , ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਤਾਜਿਕਿਸਤਾਨ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਤੁਰਕਮੇਨੀਸਤਾਨ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਸਥਿਤ ਹੈ । ਇਹ 1991 ਤੱਕ ਸੋਵਿਅਤ ਸੰਘ ਦਾ ਇੱਕ ਘਟਕ ਸੀ । ਉਜ਼ਬੇਕੀਸਤਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਜਧਾਨੀ ਤਾਸ਼ਕੰਤ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਸਮਰਕੰਦ ਅਤੇ ਬੁਖਾਰਾ ਦਾ ਨਾਮ ਪ੍ਰਮੁਖਤਾ ਵਲੋਂ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇੱਥੇ ਦੇ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀ ਮੁੱਖਤ: ਉਜਬੇਕ ਨਸਲ ਦੇ ਹਨ , ਜੋ ਬੋਲ-ਚਾਲ ਵਿੱਚ ਉਜਬੇਕ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਦੇ ਹਨ ।
ਇਤਹਾਸ
ਮਾਨਵਵਾਸ ਇੱਥੇ ਈਸੇ ਦੇ 2000 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਵਲੋਂ ਹੈ । ਅਜਿਹਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜੋਕੇ ਉਜਬੇਕੋਂ ਨੇ ਉੱਥੇ ਉੱਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਵਲੋਂ ਬਸੇ ਆਰਿਆੋਂ ਨੂੰ ਵਿਸਥਾਪਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ । ਸੰਨ 327 ਈਸਾਪੂਰਵ ਵਿੱਚ ਸਿਕੰਦਰ ਜਦੋਂ ਸੰਸਾਰ ਫਤਹਿ ( ਜੋ ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ ਫਾਰਸ ਫਤਹਿ ਵਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ) ਉੱਤੇ ਨਿਕਲਿਆ ਤਾਂ ਇੱਥੇ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਦਾ ਸਾਮਣਾ ਕਰਣਾ ਪਿਆ । ਉਸਨੇ ਇੱਥੇ ਦੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਰੋਕਸਾਨਾ ਵਲੋਂ ਵਿਆਹ ਵੀ ਕੀਤੀ ਉੱਤੇ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ । ਸਿਕੰਦਰ ਦੇ ਬਾਅਦ ਈਰਾਨ ਦੇ ਪਾਰਥਿਅਨ ਅਤੇ ਸਾਸਾਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਅੰਗ ਇਹ ਅਠਵੀਂ ਸਦੀ ਤੱਕ ਰਿਹਾ । ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਅਰਬਾਂ ਨੇ ਖੁਰਾਸਾਨ ਉੱਤੇ ਕਬਜਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਪ੍ਚਾਰ ਹੋਇਆ ।
ਨੌਂਵੀ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਾਮਾਨੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਅੰਗ ਬਣਾ । ਸਾਮਾਨੀਆਂ ਨੇ ਪਾਰਸੀ ਧਰਮ ਤਿਆਗਕੇ ਸੁੰਨੀ ਇਸਲਾਮ ਨੂੰ ਆਤਮਸਾਤ ਕੀਤਾ । ਚੌਦਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਇਹ ਤੱਦ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਖੇਤਰ ਬੰਨ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਇੱਥੇ ਤੈਮੂਰ ਲੰਗ ਦਾ ਉਦਏ ਹੋਇਆ । ਤੈਮੂਰ ਨੇ ਵਿਚਕਾਰ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਵਾਲਾ ਏਸ਼ਿਆ ਵਿੱਚ ਅਨੌਖਾ ਸਫਲਤਾ ਪਾਈ । ਤੈਮੂਰ ਨੇ ਉਸਮਾਨ ( ਆਟੋਮਨ ) ਸਮਰਾਟ ਨੂੰ ਵੀ ਹਰਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ । ਉਂਨੀਸਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੱਧਦੇ ਹੋਏ ਰੂਸੀ ਸਾਮਰਾਜ ਅਤੇ 1924 ਵਿੱਚ ਸੋਵਿਅਤ ਸੰਘ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਦਾ ਅੰਗ ਬਣਾ । 1991 ਵਿੱਚ ਇਸਨੇ ਸੋਵਿਅਤ ਸੰਘ ਵਲੋਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ।
ਪ੍ਰਾਂਤ ਅਤੇ ਵਿਭਾਗ
[[Image:Uzbekistan provinces.png|thumb|right|350px|ਉਜ਼ਬੇਕੀਸਤਾਨ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ।]
ਪ੍ਰਾਂਤ | ਰਾਜਧਾਨੀ | ਖੇਤਰਫਲ( ਵਰਗ ਕਿਮੀ ) | ਜਨਸੰਖਿਆ | Key |
---|---|---|---|---|
ਅੰਦਿਜੋਨ ਵਲਾਇਤੀ | ਅੰਦਿਜਨ | 4 , 200 | 18 , 99 , 000 | 2 |
ਬਕਸੋਰੋ ਵਲਾਇਤੀ | ਬਕਸਰੋ ( ਬੁਖਾਰਾ ) | 39 , 400 | 13 , 84 , 700 | 3 |
ਫਰਗਓਨਾ ਵਲਾਇਤੀ | ਫਰਗਓਨਾ ( ਫਰਗਨਾ ) | 6 , 800 | 25 , 97 , 000 | 4 |
ਜਿਜਜਾਕਸ ਵਿਲੋਇਤੀ | ਜਿਜਜਾਕਸ | 20 , 500 | 9 , 10 , 500 | 5 |
ਕਜੋਰਾਜਮ ਵਿਲੋਇਤੀ | ਉਰੁਗੇਂਚ | 6 , 300 | 12 , 00 , 000 | 13 |
ਨਮਾਗਾਨ ਵਿਲੋਇਤੀ | ਨਮਾਗਾਨ | 7 , 900 | 18 , 62 , 000 | 6 |
ਨਵੋਈ ਵਿਲੋਇਤੀ | ਨਵੋਈ | 110 , 800 | 7 , 67 , 500 | 7 |
ਕਸ਼ਕਾਦਰਯੋ ਵਿਲੋਇਤੀ | ਕਵਾਰਸੀ | 28 , 400 | 20 , 29 , 000 | 8 |
ਕਰਾਕਲਪਾਕਸਤਾਨ ਰਿਸਪਬਲਿਕਾਸੀ | ਨੁਕੁਸ | 160 , 000 | 12 , 00 , 000 | 14 |
ਸਮਰਕੰਦ ਵਿਲੋਇਤੀ | ਸਮਰਕੰਦ | 16 , 400 | 23 , 22 , 000 | 9 |
ਸਿਰਦਰਯੋ ਵਿਲੋਇਤੀ | ਗੁਲੀਸਤੋਨ | 5 , 100 | 6 , 48 , 100 | 10 |
ਸੁਰਕਜੋਂਦਰਯੋ ਵਿਲੋਇਤੀ | ਤਰਮੇਜ | 20 , 800 | 16 , 76 , 000 | 11 |
ਤਾਸ਼ਕੰਤ ਵਿਲੋਇਤੀ | ਤਾਸ਼ਕੰਤ | 15 , 300 | 44 , 50 , 000 | 12 |
ਤਾਸ਼ਕੰਤ ਸ਼ਹਿਰੀ | ਤਾਸ਼ਕੰਤ | No Data | 22 , 05 , 000 | 1 |