ਫ਼ਲਸਤੀਨੀ ਇਲਾਕੇ

ਫਿਲਸਤੀਨ ਦਾ ਝੰਡਾ

ਫਿਲਿਸਤੀਨ ਇੱਕ ਖੇਤਰ ਹੈ ਮਧਿਅਪੂਰਵ ਵਿੱਚ । ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਵਲੋਂ ਇਹ ਇੱਕ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਲਿਸਤੀਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਯੇਰੁਸ਼ਲਮ ਹੈ । ਇਸ ਨਾਮ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਇਸ ਖੇਤਰ ਲਈ ਪਿਛਲੇ 2000 ਸਾਲ ਅਤੇ ਉਸਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਲੋਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਯਹੂਦੀਆਂ ( Jews ) ਦੇ 1940 ਦੇ ਦਸ਼ਕ ਵਿੱਚ ਫੇਰ ਪਰਵੇਸ਼ ਵਲੋਂ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸੰਘਰਸ਼ ਚੱਲਦਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਰਫ ਯਹੂਦੀ ਦੇਸ਼ ਇਸਰਾਇਲ ਹੈ ਤਾਂ ਦੂਰਸੀ ਤਰਫ ਅਰਬ ਹਨ ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਘੱਟ ਵਲੋਂ ਘੱਟ 1500 ਸਾਲਾਂ ਵਲੋਂ ਰਹਿੰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ ।

ਨਾਮ ਅਤੇ ਖੇਤਰ

ਜੇਕਰ ਅਜੋਕੇ ਫਿਲਸਤੀਨ - ਇਸਰਾਇਲ ਸੰਘਰਸ਼ ਅਤੇ ਵਿਵਾਦ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿਓ ਤਾਂ ਮਧਿਅਪੂਰਵ ਵਿੱਚ ਭੂਮਧਿਅਸਾਗਰ ਅਤੇ ਜਾਰਡਨ ਨਦੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਦੀ ਭੂਮੀ ਨੂੰ ਫਲੀਸਤੀਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ । ਬਾਇਬਲ ਵਿੱਚ ਫਿਲੀਸਤੀਨ ਨੂੰ ਕੈੰਨਨ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਗਰੀਕ ਇਸਨੂੰ ਫਲਸਤੀਆ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ । ਰੋਮਨ ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਜੁਡਆ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਾਣਦੇ ਸਨ ।

ਇਤਹਾਸ

ਤੀਜੀ ਸਹਸਤਾਬਦਿ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਬੇਬੀਲੋਨ ਅਤੇ ਮਿਸਰ ਦੇ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਵਲੋਂ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਖੇਤਰ ਬਣਕੇ ਉੱਭਰਿਆ । ਫਿਲੀਸਤੀਨ ਖੇਤਰ ਉੱਤੇ ਦੂਜੀ ਸਹਸਤਰਾਬਦਿ ਵਿੱਚ ਮਿਸਰੀਆਂ ਅਤੇ ਹਿਕਸੋਸੋਂ ਦਾ ਰਾਜਥਾ । ਲੱਗਭੱਗ ਇਸਾ ਪੂਰਵ ੧੨੦੦ ਵਿੱਚ ਹਜਰਤ ਮੂਸਾ ਨੇ ਯਹੂਦੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਲੈ ਕੇ ਮਿਸਰ ਵਲੋਂ ਫਿਲੀਸਤੀਨ ਦੀ ਤਰਫ ਕੂਚ ਕੀਤਾ । ਹਿਬਰੂ ( ਯਹੂਦੀ ) ਲੋਕਾਂ ਉੱਤੇ ਫਿਲਿਸਤੀਨੀਆਂ ਦਾ ਰਾਜ ਸੀ । ਉੱਤੇ ਸੰਨ ੧੦੦੦ ਵਿੱਚ ਇਬਰਾਨੀਆਂ ( ਹਿਬਰੂ , ਯਹੂਦੀ ) ਨੇ ਦੋ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ( ਜਿਆਦਾ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਵੇਖੋ - ਯਹੂਦੀ ਇਤਹਾਸ ) - ਇਸਰਾਇਲ ਅਤੇ ਜੁਡਾਇਆ । ਈਸਾਪੂਰਵ ੭੦੦ ਤੱਕ ਇਹਨਾਂ ਉੱਤੇ ਬੇਬੀਲੋਨ ਖੇਤਰ ਦੇ ਰਾਜਾਂ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੋ ਗਿਆ । ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਯਹੂਦੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਥੋਂ ਬਾਹਰ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ । ਈਸਾਪੂਰਵ ੫੫੦ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਜਦੋਂ ਇੱਥੇ ਫਾਰਸ ਦੇ ਹਖਾਮਨੀ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂਨੇ ਯਹੂਦੀਆਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ੋਂ ਵਿੱਚ ਪਰਤਣ ਦੀ ਇਜਾਜਤ ਦੇ ਦਿੱਤੀ । ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਯਹੂਦੀ ਧਰਮ ਉੱਤੇ ਜਰਦੋਸ਼ਤ ਦੇ ਧਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ ।

ਸਿਕੰਦਰਕੇ ਹਮਲਾ ( ੩੩੨ ਈਸਾਪੂਰਵ ) ਤੱਕ ਤਾਂ ਹਾਲਤ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਰਹੀ ਉੱਤੇ ਉਸਦੇ ਬਾਅਦ ਰੋਮਨਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਦੋ ਬਗ਼ਾਵਤ ਹੋਏ - ਸੰਨ ੬੬ ਅਤੇ ਸੰਨ ੧੩੨ ਵਿੱਚ । ਦੋਨਾਂ ਵਿਦ੍ਰੋਹਾਂ ਨੂੰ ਦਬਿਆ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ । ਅਰਬਾਂ ਦਾ ਸ਼ਾਸਨ ਸੰਨ ੬੩੬ ਵਿੱਚ ਆਇਆ । ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਇੱਥੇ ਅਰਬਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭੁਤਵ ਵਧਦਾ ਗਿਆ । ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਯਹੂਦੀ , ਮੁਸਲਮਾਨ ਅਤੇ ਈਸਾਈ ਤਿੰਨਾਂ ਆਬਾਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ ।