ਕਾਰਲ ਜੁੰਗ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
ਲਾਈਨ 2: ਲਾਈਨ 2:


{{Infobox scientist
{{Infobox scientist
| birth_name = Carl Gustav Jung
| birth_name = ਕਾਰਲ ਗੁਸਤਾਵ ਜੁੰਗ
| image = Jung 1910-crop.jpg
| image = Jung 1910-crop.jpg
| caption = Jung in 1910
| caption = ਜੁੰਗ 1910 ਵਿੱਚ
| birth_date = {{birth date|df=yes|1875|7|26}}
| birth_date = {{birth date|df=yes|1875|7|26}}
| birth_place = [[Kesswil]], [[Thurgau]], [[Switzerland]]
| birth_place = ਕੈਸਵਿਲ , [[ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ]]
| death_date = {{death date and age|df=yes|1961|6|6|1875|7|26}}
| death_date = {{death date and age|df=yes|1961|6|6|1875|7|26}}
| death_place = [[Zurich]], [[Canton of Zurich|Zurich]], Switzerland
| death_place = ਜ਼ੁਰਿਕ, [[ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ]]
| residence = Switzerland
| residence = [[ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ]]
| citizenship = Swiss
| nationality =
| nationality =
| field = [[Psychiatry]], [[psychology]], [[psychotherapy]], [[analytical psychology]]
| field = [[ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ]], ਮਨੋਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ
| work_institutions = [[Burghölzli]], [[Swiss Army]] (as a [[commissioned officer]] in [[World War I]])
| work_institutions = [[Burghölzli]], [[Swiss Army]] (as a [[commissioned officer]] in [[World War I]])
| alma_mater = [[University of Basel]]
| alma_mater = [[University of Basel]]
ਲਾਈਨ 18: ਲਾਈਨ 17:
| doctoral_students =
| doctoral_students =
| known_for = Analytical psychology
| known_for = Analytical psychology
| religion = [[Christianity|Christian]]
| religion = [[ਇਸਾਈ]]
| prizes =
| prizes =
| spouse = [[Emma Jung]]
| spouse = [[ਐਮਾ ਜੁੰਗ]]
| signature = Carl Jung signature.svg
| signature = Carl Jung signature.svg
}}
}}

13:07, 26 ਸਤੰਬਰ 2012 ਦਾ ਦੁਹਰਾਅ

ਕਾਰਲ ਜੁੰਗ
ਜੁੰਗ 1910 ਵਿੱਚ
ਜਨਮ
ਕਾਰਲ ਗੁਸਤਾਵ ਜੁੰਗ

(1875-07-26)26 ਜੁਲਾਈ 1875
ਮੌਤ6 ਜੂਨ 1961(1961-06-06) (ਉਮਰ 85)
ਅਲਮਾ ਮਾਤਰUniversity of Basel
ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧAnalytical psychology
ਜੀਵਨ ਸਾਥੀਐਮਾ ਜੁੰਗ
ਵਿਗਿਆਨਕ ਕਰੀਅਰ
ਖੇਤਰਮਨੋਵਿਗਿਆਨ, ਮਨੋਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ
ਅਦਾਰੇBurghölzli, Swiss Army (as a commissioned officer in World War I)
ਡਾਕਟੋਰਲ ਸਲਾਹਕਾਰEugen Bleuler, Sigmund Freud
ਦਸਤਖ਼ਤ

ਕਾਰਲ ਗੁਸਤਾਵ ਜੁੰਗ ( ਜਰਮਨ ( ˈkarl ˈɡʊstaf ˈjʊŋ  ; 26 ਜੁਲਾਈ 1875 – 6 ਜੂਨ 1961 ) ਸਵਿਟਜਰਲੈਂਡ ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਮਨੋਚਿਕਿਤਸਕ ਸਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕੀ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ( analytical psychology ) ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ ।ਜੁੰਗ ਨੇ ਬਾਹਰਮੁਖੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਮੁਖੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ, archetypes , ਅਤੇ ਸਾਮੂਹਕ ਅਚੇਤਨ ਦੀਆਂ ਅਵਧਾਰਣਾਵਾਂ ਪੇਸ਼ ਤੇ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀਆਂ . ਮਨੋਰੋਗ, ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਧਰਮ , ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਸਬੰਧਤ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਅਧਿਅਨ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਕੰਮ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਰਿਹਾ ਹੈ . ਜੁੰਗ ਨੇ ਬਾਹਰਮੁਖੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਮੁਖੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ, ਪ੍ਰਾਰੂਪਾਂ (archetypes ) , ਅਤੇ ਸਾਮੂਹਕ ਅਚੇਤਨ ਦੇ ਸੰਕਲਪ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ . ਮਨੋਰੋਗ, ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਧਰਮ , ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਸਬੰਧਤ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਅਧਿਅਨ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਕੰਮ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਰਿਹਾ ਹੈ . ਵਿਅਕਤੀਕਰਨ (Individuation ) ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣਾਤਮਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਸੰਕਲਪ ਹੈ . ਜੁੰਗ Individuation ( ਵਿਅਕਤੀਕਰਨ ) ਨੂੰ - ਯਾਨੀ ਆਪਣੀ ਸਪੇਖਿਕ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਅਚੇਤ ਅਤੇ ਸੁਚੇਤ ਦੇ ਸਮੇਤ ਵਿਰੋਧਾਂ ਦੇ ਏਕੀਕਰਨ ਦੀ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਿਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਕੇਂਦਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸਮਝਦਾ ਸੀ . ਜੁੰਗ ਨੇ ਮੂਲਰੂਪ , ਸਾਮੂਹਕ ਅਚੇਤ , ਜਟਿਲ , ਅਤੇ ਸੁਮੇਲਤਾ (synchronicity ) ਸਹਿਤ , ਕੁਝ ਬਿਹਤਰੀਨ ਗਿਆਤ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਸੰਕਲਪ ਸਿਰਜੇ . ਮਾਇਰਸ ਬਰਿਗਸ ਟਾਈਪ ਇੰਡਿਕੇਟਰ ( MBTI ) , ਇੱਕ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰਾ ਮਨ - ਮਾਪਕ ਯੰਤਰ , ਜੁੰਗ ਦੇ ਸਿੱਧਾਂਤਾਂ ਤੋਂ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ. ਜੁੰਗ ਮਨੁੱਖੀ ਮਨ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤਨ ਧਾਰਮਿਕ ਸਮਝਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਖੋਜਾਂ ( explorations) ਦਾ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰ ਇਸ ਧਾਰਮਿਕਤਾ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ . ਸੁਫ਼ਨਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕੀਕਰਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਛਾ ਗਿਆਤ ਸਮਕਾਲੀ ਯੋਗਦਾਨੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜੁੰਗ ਇੱਕ ਹੈ . ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਮਨੋਚਕਿਤਸਕ ਸੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਮੰਨਦਾ ਸੀ , ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਪੂਰਬੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਦਰਸ਼ਨ , ਰਸਾਇਣ ਵਿਦਿਆ , ਜੋਤਿਸ਼ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ , ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਕਲਾ ਸਹਿਤ ਸਪਰਸ਼ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਲੱਗਿਆ ਸੀ . ਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਮਨੋ-ਰਹੱਸਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੁਚੀ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਉਸਨੂੰ ਰਿਸ਼ੀ ਸਮਝਣ ਲੱਗ ਪਏ ਸਨ.

ਜੀਵਨੀ

ਕਾਰਲ ਜੁੰਗ ਦਾ ਜਨਮ ਸ੍ਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਦੇ ਥੁਰਗੋ ਸਵਿਸ ਕੇਂਟਨ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਪਿੰਡ ਕੇਸਵਿਲ ਵਿੱਚ , ਪਾਲ ਅਸ਼ੀਲੇ ਜੁੰਗ ਅਤੇ ਐਮਲੀ ਪ੍ਰੇਸਵੇਰਕ ਦੇ ਘਰ ਚੌਥੇ ਪਰ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਜਿੰਦਾ ਬੱਚੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਾਰਲ ਗੁਸਤਾਵ ਦੂਸਰਾ ਜੁੰਗ ਵਜੋਂ , 26 ਜੁਲਾਈ 1875 , ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ . ਐਮਲੀ ਪ੍ਰੇਸਵੇਰਕ , ਪਾਲ ਅਸ਼ੀਲੇ ਜੁੰਗ ਦੇ ਹਿਬਰੂ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸ਼ਮੂਏਲ ਪ੍ਰੇਸਵੇਰਕ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਬੱਚੀ ਸੀ . ਉਸ ਦਾ ਪਿਤਾ ਸਵਿਸ ਸੁਧਾਰ ਗਿਰਜਾ ਘਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗਰੀਬ ਪੇਂਡੂ ਪਾਦਰੀ ਸੀ , ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਇੱਕ ਅਮੀਰ ਅਤੇ ਸਥਾਪਤ ਸਵਿਸ ਪਰਵਾਰ ਤੋਂ ਸੀ ਜਿਸਦਾ ਮਾਹੌਲ ਅਧਿਆਤਮਕਤਾ ਅਤੇ ਰਹੱਸਵਾਦ ਨੂੰ ਵਿਗਸਾਉਣ ਵਾਲਾ ਸੀ . ਜਦੋਂ ਜੁੰਗ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਸੀ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਲੌਫੇਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਿਆਦਾ ਤਕੜੀ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ . ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਹਦੇ ਮਾਤਾ - ਪਿਤਾ ਦੇ ਵਿੱਚ ਤਣਾਉ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਸੀ . ਉਹਦੀ ਮਾਂ ਸਨਕੀ ਅਤੇ ਉਦਾਸ ਔਰਤ , ਐਮਲੀ ਜੁੰਗ ਆਪਣਾ ਬਹੁਤਾ ਸਮਾਂ ਆਪਣੇ ਵੱਖ ਬੈੱਡਰੂਮ ਵਿੱਚ ਗੁਜਾਰਦੀ , ਰੂਹਾਂ ਨਾਲ ਰੋਮਾਂਚਿਤ ਹੁੰਦੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ . ਜੁੰਗ ਦੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਬਿਹਤਰ ਸੰਬੰਧ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸੋਚਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਉਸ ਦਾ ਕਿਆਸ ਲਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਬਹੁਤ ਸਮਸਿਆਗ੍ਰਸਤ ਸੀ . ਹਾਲਾਂਕਿ ਦਿਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਵੀ ਸਹੀ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ , ਪਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਉਹਨੂੰ ਉਸਦੇ ਕਮਰੇ ਤੋਂ ਕੁੱਝ ਭਿਆਨਕ ਕਨਸੋਆਂ ਮਿਲਦੀਆਂ . ਰਾਤ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਅਜੀਬ ਅਤੇ ਰਹੱਸਮਈ ਬਣ ਜਾਂਦੀ . ਜੁੰਗ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਰਾਤ ਉਹਨੇ ਵੇਖਿਆ ਕਿ ਉਸਦੇ ਕਮਰੇ ਵਲੋਂ ਇੱਕ ਧੁੰਦਲੀ ਚਮਕਵਾਲੀ ਅਤੇ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਜਿਹੀ ਸੂਰਤ ਆ ਰਹੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਧੜ ਤੋਂ ਵੱਖ ਸਿਰ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਤੈਰ ਰਿਹਾ ਸੀ . . ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਪਰਵਾਰਿਕ ਪ੍ਰਸਥਿਤੀਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਾਲਕ ਜੁੰਗ ਦੀ ਰੁਚੀ ਅਧਿਆਤਮਕਤਾ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਕਾਰਜਕਲਾਪਾਂ ਦੀ ਤਰਫ ਵਧੀ . ਬਾਲ-ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਜੁੰਗ ਭਾਵੁਕ ਅਤੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਦੇ ਸਨ . ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਆਰੰਭਿਕ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਝੁਕਾਉ ਪੁਰਾਤੱਤਵਿਗਿਆਨ ਵੱਲ ਸੀ , ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਹੌਲੀ - ਹੌਲੀ ਉਹ ਚਿਕਿਤਸਾ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਵੱਲ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਹੋਏ . ਸੰਨ 1900 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਸੇਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਲੋਂ ਚਿਕਿਤਸਾ - ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ . ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਜ‍ਯੂਰਿਕ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਰਗੋਲਟਡਲੀ ਮਾਨਸਿਕ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਚਿਕਿਤਸਾ ਸਹਾਇਕ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਾਰਜ ਕੀਤਾ .