ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਸਾਗਵਾਲ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਸਾਗਵਾਲ (ਦਿਹਾਂਤ 14 ਨਵੰਬਰ 2010), ਬਾਲੂ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਮਸ਼ਹੂਰ,[1] ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਵਾਲੀਬਾਲ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਪੁਰਸ਼ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਾਲੀਬਾਲ ਟੀਮ ਦਾ ਇੱਕ ਸਿਤਾਰਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।[2] ਉਸਦਾ ਪੁੱਤਰ ਨਰਿੰਦਰ ਇੱਕ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਵਾਲੀਬਾਲ ਖਿਡਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰਤੀ ਵਾਲੀਬਾਲ ਟੀਮ ਲਈ ਖੇਡਦਾ ਹੈ। ਕੌਲ ਪਿੰਡ ਦੀ ਪੰਚਾਇਤ ਨੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਯਾਦਗਾਰੀ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਵੀ ਕਰਵਾਇਆ।

ਜੀਵਨੀ[ਸੋਧੋ]

ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਸੱਗਵਾਲ ਦਾ ਜਨਮ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਕੈਥਲ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਕੌਲ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।

ਇੱਕ ਫੋਟੋ ਵਿੱਚ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਬੱਲੂ।

ਖੇਡ ਕਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]

ਸੱਗਵਾਲ ਕੱਦ ਦਾ ਲੰਬਾ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਕੱਦ 6 feet 6 inches (1.98 m) ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਹੱਥਾਂ ਅਤੇ ਪੈਰਾਂ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਮਾਮੂਲੀ ਪਿਛੋਕੜ ਵਾਲਾ ਸੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ, ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ ਬਾਰਡਰ ਸਿਕਿਓਰਿਟੀ ਫੋਰਸ (ਬੀ.ਐਸ.ਐਫ.) ਵਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ, ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਕੁਆਲਟੀ ਵਾਲੀਬਾਲ ਖਿਡਾਰੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਸੀ।[3]

1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅੱਧ ਅਤੇ 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸੀ,[4] ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਖੇਡ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ 1972 ਵਿੱਚ ਵਾਲੀਬਾਲ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਚੋਟੀ ਦਾ ਖੇਡ ਸਨਮਾਨ, ਅਰਜੁਨ ਅਵਾਰਡ,[5] ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਸੱਗਵਾਲ ਨੇ ਭਾਰਤ ਲਈ 1970, 1974 ਅਤੇ 1978 ਦੀਆਂ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਖੇਡਿਆ। ਰਮਨਾ ਰਾਓ (ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਐਫਆਈਵੀਬੀ ਖੇਤਰੀ ਵਿਕਾਸ ਕੇਂਦਰ), ਉਸਦੇ ਸਾਬਕਾ ਸਾਥੀ, ਨੇ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ, “ਬੱਲੂ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਇੱਕ ਉੱਤਮ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਹਮਲਾਵਰ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਮੂਲ ਦਾ ਲੜਾਕੂ ਸੀ।” 1960 ਅਤੇ 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅੱਧ ਦੌਰਾਨ, ‘ਬੱਲੂ’ ਆਪਣੀ ਰਾਜ ਦੀ ਟੀਮ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਰਵਉੱਚ ਖੇਡ ਸਨਮਾਨ, ਅਰਜੁਨ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਖੇਡ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ, ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਖੇਡ ਜਗਤ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਵਾਲੀਬਾਲ ਖਿਡਾਰੀ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਸੱਗਵਾਲ ਨੇ 1970, 1974 ਅਤੇ 1978 ਦੀਆਂ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਕੀਤੀ। ਬੱਲੂ ਨੇ 1970, 1978 ਅਤੇ 1980 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਲਈ ਟੈਸਟ ਮੈਚ ਵੀ ਖੇਡੇ ਸਨ। ਪਹਿਲੀ ਕੌਮੀ ਵਾਲੀਬਾਲ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਸਾਗਵਾਲ ਨੇ 1965 ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਅਤੇ 1988 ਤਕ ਨੈਸ਼ਨਲ ਵਿੱਚ ਖੇਡਦਾ ਰਿਹਾ। 1968 ਅਤੇ 1981 ਦੇ ਟਾਈਮਲਾਈਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪੰਜਾਬ ਨੇ 10 ਵਾਰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਜਿੱਤੀ। ਇਹ ਜੇਤੂ ਰਨ ਬਹੁਤਾ ਕਰਕੇ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਸੱਗਵਾਲ ਦੇ ਬਹਾਦਰੀ ਯਤਨਾਂ ਸਦਕਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਬੱਲੂ ਨੇ 1966 ਤੋਂ 1990 ਤੱਕ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਪੁਲਿਸ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਬੀਐਸਐਫ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਦਿਆਂ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।

ਮੌਤ ਅਤੇ ਵਿਰਾਸਤ[ਸੋਧੋ]

ਸੱਗਵਾਲ ਕੌਲ ਵਿੱਚ ਵਾਲੀਬਾਲ ਅਕੈਡਮੀ ਚਲਾਉਂਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਇੱਕ ਸਟੇਡੀਅਮ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਨਵੰਬਰ 2010 ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[5]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. "Volleyball shows the way". Sportstar. 27 Sep – 3 Oct 2003. Archived from the original on 19 ਅਪ੍ਰੈਲ 2012. Retrieved 12 November 2011. {{cite news}}: Check date values in: |archive-date= (help); Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  2. Keerthivasan, K. (15 December 2010). "Narender Singh does the star turn for Haryana". The Hindu. Archived from the original on 20 ਦਸੰਬਰ 2010. Retrieved 12 November 2011. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  3. Singh, Prabhjot (18 November 2001). "Punjab: The spirit of sport". Sunday Tribune. India. Retrieved 2011-11-12. The BSF also used to take pride in its volleyball (Nripjit Singh Bedi, Sukhpal and Balwant Singh Sagwal) and basketball team (Anil Punj, Nirmal Chaudhary)
  4. Keerthivasan, K. (17 December 2010). "Punjab through to quarterfinals". The Hindu. Archived from the original on 21 ਦਸੰਬਰ 2010. Retrieved 12 November 2011. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  5. 5.0 5.1 "Sagwal passes away". The Hindu. 16 November 2010. Archived from the original on 20 ਨਵੰਬਰ 2010. Retrieved 12 November 2011. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)