ਡੋਨਾਲਡ ਏ. ਗਲੇਸਰ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਡੋਨਾਲਡ ਆਰਥਰ ਗਲੇਜ਼ਰ (21 ਸਤੰਬਰ, 1926 - 28 ਫਰਵਰੀ, 2013) ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ, ਨਿਊਰੋਬਾਇਓਲੋਜਿਸਟ, ਅਤੇ ਸਬਟੋਮਿਕ ਕਣ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਬੁਲਬੁਲਾ ਚੈਂਬਰ ਦੀ ਕਾਢ ਲਈ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ 1960 ਦੇ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਾ ਵਿਜੇਤਾ ਸੀ।[1][2][3]

ਸਿੱਖਿਆ[ਸੋਧੋ]

ਕਲੀਵਲੈਂਡ, ਓਹੀਓ ਵਿੱਚ ਜਨਮੇ, ਗਲੇਸਰ ਨੇ 1946 ਵਿੱਚ ਕੇਸ ਸਕੂਲ ਆਫ ਅਪਲਾਈਡ ਸਾਇੰਸ[2] ਤੋਂ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਗਣਿਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਪੀ.ਐਚ.ਡੀ. 1949 ਵਿੱਚ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਤੋਂ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ। ਗਲੇਸਰ ਨੇ 1949 ਵਿੱਚ ਮਿਸ਼ੀਗਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇੰਸਟ੍ਰਕਟਰ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ 1957 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵਜੋਂ ਤਰੱਕੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਉਹ 1959 ਵਿੱਚ, ਬਰਕਲੇ ਵਿਖੇ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਫੈਕਲਟੀ, ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਉਸਦੀ ਖੋਜ ਨੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਐਲੀਮੈਂਟਰੀ ਕਣਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੀਤਾ. ਬੁਲਬੁਲਾ ਚੈਂਬਰ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਕਣਾਂ ਦੇ ਰਸਤੇ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਇਆ।

ਸੰਨ 1962 ਵਿਚ, ਗਲੇਸਰ ਨੇ ਅਲਟਰਾਵਾਇਲਟ- ਇੰਡਸੁਡ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਿਆਂ, ਆਪਣੇ ਖੋਜ ਦੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਅਣੂ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ। 1964 ਵਿਚ, ਉਸ ਨੂੰ ਅਣੂ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਦਾ ਅਤਿਰਿਕਤ ਖ਼ਿਤਾਬ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਗਲੇਸਰ ਦੀ ਸਥਿਤੀ (1989 ਤੋਂ) ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਨਿਊਰੋਬਾਇਓਲੋਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸੀ।

ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ[ਸੋਧੋ]

ਡੋਨਾਲਡ ਗਲੇਜ਼ਰ ਦਾ ਜਨਮ 21 ਸਤੰਬਰ, 1926 ਨੂੰ ਕਲੀਵਲੈਂਡ, ਓਹੀਓ ਵਿੱਚ, ਰੂਸੀ ਯਹੂਦੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ, ਲੀਨਾ ਅਤੇ ਵਿਲੀਅਮ ਜੇ ਗਲੇਸਰ, ਇੱਕ ਵਪਾਰੀ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ।[4][5] ਉਸਨੇ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਅਨੰਦ ਲਿਆ ਅਤੇ ਪਿਆਨੋ, ਵਾਇਲਨ ਅਤੇ ਵੀਓਲਾ ਵਜਾਇਆ। ਉਹ ਕਲੀਵਲੈਂਡ ਹਾਈਟਸ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਚਲਾ ਗਿਆ, ਜਿਥੇ ਉਹ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਭੌਤਿਕ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੇ ਸਾਧਨ ਵਜੋਂ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲੈ ਗਿਆ।[2] ਉਹ 28 ਫਰਵਰੀ, 2013 ਨੂੰ 86 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਨੀਂਦ ਵਿੱਚ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਦੇ ਬਰਕਲੇ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[6] ਉਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ, ਲੀਨ ਗਲੇਜ਼ਰ, ਉਸਦੀ ਧੀ, ਲੂਈਸ ਗਲੇਸਰ, ਉਸਦਾ ਪੁੱਤਰ ਵਿਲੀਅਮ ਗਲੇਸਰ, ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪੋਤੇ-ਪੋਤੀ ਐਮਿਲੀ ਅਤੇ ਕੈਥਰੀਨ ਸ਼੍ਰੇਨਰ ਅਤੇ ਕੈਰੋਲੀਨ, ਜੂਲੀਆ, ਅਵਾ ਅਤੇ ਮੈਕਸ ਗਲੇਸਰ ਹਨ।

ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਕੈਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]

ਗਲੇਸਰ ਨੇ ਕੇਸ ਸਕੂਲ ਆਫ ਅਪਲਾਈਡ ਸਾਇੰਸ (ਹੁਣ ਕੇਸ ਪੱਛਮੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ) ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਜਿਥੇ ਉਸਨੇ 1946 ਵਿੱਚ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਗਣਿਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਬੈਚਲਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ। ਉਥੇ ਆਪਣੀ ਵਿਦਿਆ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਉਹ ਕਣ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਤੇ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲੈ ਗਿਆ।[2] : 15  ਉਸ ਨੇ ਕਲੀਵਲੈਂਡ ਫਿਲਹਾਰੋਨਿਕ ਵਿੱਚ ਵਾਇਓਲਾ ਖੇਡਿਆ ਅਤੇ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਗਣਿਤ ਦੀਆਂ ਕਲਾਸਾਂ ਪੜ੍ਹਾਇਆ। ਉਹ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਟੈਕਨਾਲੌਜੀ (ਕੈਲਟੇਕ) ਤੱਕ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ, ਜਿਥੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਪੀਐਚ.ਡੀ. ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ। ਕਣ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਕਾਰਲ ਡੇਵਿਡ ਐਂਡਰਸਨ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ, ਕਲਾਉਡ ਚੈਂਬਰਾਂ ਨਾਲ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡੀ ਕਿਰਨਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਪਰਮਾਣੂ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਨਾਲੋਂ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡੀ ਕਿਰ ਖੋਜ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਦੀ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ। ਕੈਲਟੇਕ ਵਿਖੇ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦਾ ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਉਸਾਰੀ ਕਰਨੀ ਸਿਖਾਈ, ਅਤੇ ਇਹ ਹੁਨਰ ਉਸਦੇ ਸਾਰੇ ਕਰੀਅਰ ਦੌਰਾਨ ਲਾਭਦਾਇਕ ਸਾਬਤ ਹੋਏਗਾ। ਉਸਨੇ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਮੈਕਸ ਡੈਲਬਰੁੱਕ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਅਣੂ ਜੈਨੇਟਿਕਸ ਸੈਮੀਨਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ਿਰਕਤ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਪੀ.ਐਚ.ਡੀ. ਕੈਲਟੈਕ ਤੋਂ 1950 ਵਿਚ, ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਤਰੱਕੀ ਮਿਸ਼ੀਗਨ ਵਿਖੇ 1957 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵਜੋਂ ਹੋਈ।

ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ[ਸੋਧੋ]

ਗਲੇਜ਼ਰ ਨੂੰ ਬੱਬਲ ਚੈਂਬਰ ਦੀ ਕਾਢ ਲਈ 1960 ਦਾ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਕਾ ਨੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਵੇਖਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਇੱਕ ਐਕਸਲੇਟਰ ਤੋਂ ਉੱਚ-ਊਰਜਾ ਦੀਆਂ ਸ਼ਤੀਰਾਂ ਦਾ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਖੋਜਾਂ ਲਈ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[2] : 64–65 

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. Poggio, Tomaso (2013). "Donald Arthur Glaser (1926–2013) Physicist and biotechnologist who invented the bubble chamber". Nature. 496 (7443): 32. Bibcode:2013Natur.496...32P. doi:10.1038/496032a. PMID 23552936.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 Vettel, Eric (2006). "Donald Glaser: The Bubble Chamber, Bioengineering, Business Consulting, and Neurobiology – an oral history conducted in 2003–2004" (PDF). Regional Oral History Office, The Bancroft Library, University of California, Berkeley. Retrieved 2013-03-02. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  3. Glaser, D. (1952). "Some Effects of Ionizing Radiation on the Formation of Bubbles in Liquids". Physical Review. 87 (4): 665. Bibcode:1952PhRv...87..665G. doi:10.1103/PhysRev.87.665.
  4. "Donald Glaser, Young Jewish Nobel Prize Winner, is Contributor to U.J.A". Archive.jta.org. November 7, 1960. Archived from the original on April 15, 2013. Retrieved 2013-03-02.
  5. "Donald A. Glaser - Biography". Nobelprize.org. 2005. Retrieved 2013-03-02.
  6. Sanders, Robert (March 1, 2013). "Physics Nobelist and biotech pioneer Donald Glaser dies at 86". Newscenter.berkeley.edu. Retrieved 2013-03-02.