ਦਮਿਅੰਤੀ
ਰਾਜਾ ਰਵੀ ਵਰਮਾ ਦੀ ਪੇਂਟਿੰਗ
ਦਮਿਅੰਤੀ (दमयन्ती), ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਮਹਾਕਾਵਿ ਮਹਾਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਿਆਨ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਕਹਾਣੀ ਨਲ-ਦਮਿਅੰਤੀ ਦੀ ਪਾਤਰ ਹੈ।[1] ਉਹ ਵਿਦਰਭ ਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਸੀ, ਜਿਸਨੇ ਨਿਸ਼ਧ ਰਾਜ ਦੇ ਨਲ ਨਾਲ ਸ਼ਾਦੀ ਕੀਤੀ।[2]
ਕਹਾਣੀ[ਸੋਧੋ]
ਨਲ, ਨਿਸ਼ਦ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਾਜਾ ਵੀਰਸੈਨ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ। ਉਹ ਤੇਜਸਵੀ, ਗੁਣਵਾਨ, ਸੁੰਦਰ ਅਤੇ ਬਲਵਾਨ ਸੀ।[3] ਘੋੜੇ ਦੌੜਾਉਣ ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਅਦਭੁਤ ਕਲਾ ਆਉਂਦੀ ਸੀ। ਇਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਵਿਦਰਭ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਭੀਮ ਨਾਮ ਦਾ ਇੱਕ ਰਾਜਾ ਸੀ ਜਿਸਦੀ ਪੁੱਤਰੀ ਦਮਯੰਤੀ ਵੀ ਬੜੀ ਰੂਪਮਤੀ, ਸੂਝਵਾਨ ਹੋਰ ਅਨੇਕ ਗੁਣਾਂ ਦੀ ਮਾਲਕ ਸੀ। ਦੋਨੋਂ ਹੀ ਅਤਿਅੰਤ ਸੁੰਦਰ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਫਿਰ ਵੀ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਸੁਣਕੇ ਅਤੇ ਬਿਨਾਂ ਵੇਖੇ ਹੀ ਪ੍ਰੇਮ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਦਮਯੰਤੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਸਵਯੰਵਰ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੰਦਰ, ਵਰੁਣ, ਅਗਨੀ ਅਤੇ ਜਮਰਾਜ ਵੀ ਆਏ ਅਤੇ ਉਹ ਦਮਯੰਤੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਇੱਛਕ ਸਨ। ਉਹ ਚਾਰੇ ਸਵਯੰਵਰ ਵਿੱਚ ਨਲ ਦਾ ਹੀ ਰੂਪ ਧਾਰ ਕੇ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਵਰਮਾਲਾ ਪਾਉਣ ਵਕਤ ਨਲ ਦੇ ਸਮਾਨ ਰੂਪ ਪੰਜ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਦਮਯੰਤੀ ਘਬਰਾ ਗਈ। ਪਰ ਉਸਨੇ ਇਕਾਗਰ-ਚਿੱਤ ਹੋਕੇ ਵੇਖਿਆ ਕਿ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਤੇ ਮੁੜ੍ਹਕੇ ਦੀ ਕੋਈ ਬੂੰਦ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਹ ਪਲਕਾਂ ਨਹੀਂ ਝਪਕਦੇ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪੈਰ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਪਰਛਾਈ ਵੀ ਨਹੀਂ ਬਣਦੀ ਸੀ। ਦਮਯੰਤੀ ਨੇ ਅਸਲੀ ਨਲ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਲਿਆ ਅਤੇ ਵਰਮਾਲਾ ਨਲ ਦੇ ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੋਨਾਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਸੰਪੰਨ ਹੋਇਆ।
ਗੈਲਰੀ[ਸੋਧੋ]
-
ਦਮਿਅੰਤੀ ਅਤੇ ਹੰਸ -
ਦਮਿਅੰਤੀ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਚੁਣਦੇ ਹੋਏ -
"ਨਲਾ-ਦਮਿਅੰਤੀ", ਰਾਜਾ ਰਵੀ ਵਰਮਾ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਇੱਕ ਪੇਂਟਿੰਗ
ਅਨੁਵਾਦ[ਸੋਧੋ]
ਨੋਰਮਨ ਮੋਸਲੀ ਪੇਨਜ਼ੇਰ ਨੇ 1926 ‘ਚ ਨਾਲਾ ਅਤੇ ਦਮਿਅੰਤੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ।[4]
ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ[ਸੋਧੋ]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ J. A. B. van Buitenen (1981). The Mahabharata, Volume 2. University of Chicago Press. pp. 318–322. ISBN 978-0-226-84664-4.
- ↑ Sen, Shekhar. "The Nala-Damayanti Katha in Vyasa's Mahabharata". Archived from the original on 2013-08-08. Retrieved 2013-07-30.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ". Archived from the original on 2019-12-29. Retrieved 2019-12-29.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ S. M. E. (April 1927). "Nala and Damayanti by Norman M. Penzer". The Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland (2): 363–364. JSTOR 25221149.
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ[ਸੋਧੋ]
- Goswami, B.N. (2015). Nala and Damayanti: A Great Series of Paintings of an Old Indian Romance. Niyogi Books. ISBN 9789383098897.
{{cite book}}: Invalid|ref=harv(help) - Dallapiccola, Anna Libera (2002). Dictionary of Hindu Lore and Legend. Thames & Hudson. ISBN 978-0-500-51088-9.
{{cite book}}: Invalid|ref=harv(help) - Doniger, Wendy (1999). "Chapter 3: Nala and Damayanti, Odysseus and Penelope". Splitting the Difference: Gender and Myth in Ancient Greece and India. University of Chicago Press. pp. 133–204. ISBN 978-0-226-15640-8.
{{cite book}}: Invalid|ref=harv(help)
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]
