ਦਾਦਾ ਸਾਹਿਬ ਫਾਲਕੇ ਇਨਾਮ
ਦਾਦਾ ਸਾਹਿਬ ਫਾਲਕੇ ਇਨਾਮ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਸਨਮਾਨਯੋਗ ਸਿਨੇਮਾ ਵਾਸਤੇ ਸਨਮਾਨ ਹੈ। ਇਹ ਹਰ ਸਾਲ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫ਼ਿਲਮ ਪੁਰਸਕਾਰ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਆਫ਼ ਫਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ, ਜੋ ਇੱਕ ਸੂਚਨਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ "ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਯੋਗਦਾਨ" ਲਈ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ[1] ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਫਿਲਮ ਉਦਯੋਗ ਦੀਆਂ ਉੱਘੀਆਂ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਵਾਲੀ ਕਮੇਟੀ ਦੁਆਰਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।[2] ਇਹ 1969 ਵਿੱਚ ਦਾਦਾ ਸਾਹਿਬ ਫਾਲਕੇ ਦਾ ਜਨਮ ਸ਼ਤਾਬਲੀ ਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ 2017 ਤੱਕ ਇਸ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੁਨਿਰਹੀ ਕੰਵਲ ਦਾ ਸਨਮਾਨ, ਸ਼ਾਲ ਅਤੇ ਨਕਦ ਰਾਸ਼ੀ ₹1,000,000 ਦਿਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[3] ਜੋ ਹੇਠਾ ਲਿਖੀ ਹੈ।
| ਸਾਲ | ਨਕਦ ਰਾਸ਼ੀ |
|---|---|
| 1969 -1972 | ਸਨਮਾਨ, ਸ਼ਾਲ ਅਤੇ 1100 ਰੁਪਏ |
| 1973-1976 | ਸਨਮਾਨ, ਸ਼ਾਲ ਅਤੇ 20,000 ਰੁਪਏ |
| 1977- 1983 | ਸੁਨਿਹਰੀ ਸਨਮਾਨ, ਸ਼ਾਲ ਅਤੇ 40,000 ਰੁਪਏ |
| 1982 - 2002 | ਸਨਿਹਰੀ ਕੰਵਲ, ਸ਼ਾਲ ਅਤੇ 1,00,000 ਰੁਪਏ |
| 2003-2005 | ਸਨਿਹਰੀ ਕੰਵਲ, ਸ਼ਾਲ ਅਤੇ 2,00,000 ਰੁਪਏ |
| 2006 - ਹੁਣ ਤੱਕ | ਸਨਿਹਰੀ ਕੰਵਲ, ਸ਼ਾਲ ਅਤੇ 10,00,000 ਰੁਪਏ |
ਪੁਰਸਕਾਰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਾਦਾ ਸਾਹਿਬ ਫਾਲਕੇ ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਯੋਗਦਾਨ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[4] ਦਾਦਾ ਸਾਹਿਬ ਫਾਲਕੇ (1870–1944) ਜਿਸਨੂੰ ਅਕਸਰ "ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਦੇ ਪਿਤਾ" ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਫਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪੂਰੀ ਫੀਚਰ ਫਿਲਮ ਰਾਜਾ ਹਰੀਸ਼ਚੰਦਰ (1913) ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਸੀ।[1]
ਪੁਰਸਕਾਰ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਦੇਵਿਕਾ ਰਾਣੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ 17 ਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫਿਲਮ ਅਵਾਰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਸਨਮਾਨਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 2018 ਤਕ, ਇੱਥੇ 50 ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਦਾਨ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ, ਅਭਿਨੇਤਾ ਪ੍ਰਿਥਵੀਰਾਜ ਕਪੂਰ (1971) ਅਤੇ ਵਿਨੋਦ ਖੰਨਾ (2017) ਹੀ ਮੌਤ ਬਾਅਦ ਦੇ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਤਾ ਹਨ।[5] ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਰਾਜ ਕਪੂਰ ਦੇ ਅਦਾਕਾਰ-ਫਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ ਪੁੱਤਰ ਰਾਜ ਕਪੂਰ ਨੇ 1971 ਵਿੱਚ 19 ਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫਿਲਮ ਅਵਾਰਡ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਿਥਵੀਰਾਜ ਕਪੂਰ ਤਰਫ਼ੋਂ ਪੁਰਸਕਾਰ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ 1987 ਵਿੱਚ 35 ਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫਿਲਮ ਅਵਾਰਡ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਲਈ ਅਵਾਰਡ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।[6][7] ਬੋਮਮੀਰੇਡੀ ਨਰਸਿਮਹਾ ਰੈਡੀ (1974) ਅਤੇ ਬੋਮਮੀਰੇਡੀ ਨਾਗੀ ਰੈਡੀ[8] (1986); ਰਾਜ ਕਪੂਰ (1987) ਅਤੇ ਸ਼ਸ਼ੀ ਕਪੂਰ (2014);[9] ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ (1989) ਅਤੇ ਆਸ਼ਾ ਭੋਸਲੇ (2000) ਬਲਦੇਵ ਰਾਜ ਚੋਪੜਾ (1998) ਅਤੇ ਯਸ਼ ਚੋਪੜਾ (2001) ਕੁਝ ਭੈਣ-ਭਰਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਜੋੜਿਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤਿਆ ਹੈ।[10][11][12] ਅਵਾਰਡ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਨਵਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਅਦਾਕਾਰ ਅਮਿਤਾਭ ਬੱਚਨ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ 66 ਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫਿਲਮ ਅਵਾਰਡ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਤਾ ਦੀ ਸੂਚੀ[ਸੋਧੋ]
.jpg){kind=link}
- ↑ 1.0 1.1 "Dadasaheb Phalke Awards". Directorate of Film Festivals. Archived from the original on 26 ਮਈ 2016. Retrieved 6 ਮਈ 2012.
- ↑ Agrawal, S. P; Aggarwal, Jagdish Chand (1997). In the Wake of Freedom: India's Tryst with Cooperatives. Concept Publishing Company. p. 269. ISBN 978-81-7022-656-7. Archived from the original on 8 ਜੁਲਾਈ 2014.
- "57th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. p. 17. Archived (PDF) from the original on 3 ਮਾਰਚ 2016. Retrieved 21 ਜੁਲਾਈ 2014.
- "58th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. pp. 14–15. Archived from the original (PDF) on 7 March 2013. Retrieved 21 July 2014.
- ↑ Veteran Film Lyricist and Director Gulzar to be conferred Dadasaheb Phalke Award for the year 2013 (Press release). Press Information Bureau, India. 12 April 2014. Archived from the original on 18 May 2015. https://web.archive.org/web/20150518091409/http://pib.nic.in/newsite/PrintRelease.aspx?relid=104826. Retrieved 24 May 2014.
- ↑ "17th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. pp. 38–42. Archived (PDF) from the original on 26 ਫ਼ਰਵਰੀ 2012. Retrieved 26 ਸਤੰਬਰ 2011.
- ↑ "Profile: Prithviraj Kapoor". Encyclopædia Britannica. Archived from the original on 3 October 2013. Retrieved 21 May 2014.
- ↑ Nanda, Ritu (2002). Raj Kapoor: Speaks. Penguin Books India. p. 195. ISBN 978-0-670-04952-3. Archived from the original on 3 ਫ਼ਰਵਰੀ 2018.
- ↑ "35th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. pp. 5–7. Archived (PDF) from the original on 22 ਮਾਰਚ 2012. Retrieved 19 ਜੁਲਾਈ 2014.
- ↑ "34th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. p. 4. Archived (PDF) from the original on 29 ਅਕਤੂਬਰ 2013. Retrieved 4 ਅਕਤੂਬਰ 2011.
- ↑ "Shashi Kapoor to get Dada Saheb Phalke award". The Indian Express. New Delhi. Press Trust of India. 23 ਮਾਰਚ 2015. Archived from the original on 24 ਮਾਰਚ 2015. Retrieved 23 ਮਾਰਚ 2015.
- ↑ Gulzar, Nihalani & Chatterjee 2003, p. 72.
- ↑ "Yash Chopra gets Dadasaheb Phalke Award". Rediff.com. Press Trust of India. 13 December 2002. Archived from the original on 25 May 2014. Retrieved 24 May 2014.
- ↑ "Dadasaheb Phalke award for Manoj Kumar". The Indian Express. New Delhi. 5 ਮਾਰਚ 2016. Archived from the original on 5 ਮਾਰਚ 2016. Retrieved 5 ਮਾਰਚ 2016.
- "Manoj Kumar to be honoured with Dadasaheb Phalke award". The Hindu. New Delhi. Press Trust of India. 4 ਮਾਰਚ 2016. Archived from the original on 3 ਫ਼ਰਵਰੀ 2018. Retrieved 5 ਮਾਰਚ 2016.