ਲਾਲ ਫ਼ੌਜ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਲਾਲ ਸੈਨਾ ਦਾ ਝੰਡਾ

ਲਾਲ ਸੈਨਾ ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਦੀ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਆਖਦੇ ਸਨ। ਇਹਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 1918–1922 ਦੌਰਾਨ ਰੂਸੀ ਘਰੇਲੂ ਜੰਗ ਸਮੇਂ ਉਲਟ-ਇਨਕਲਾਬੀ ਗਰੋਹਾਂ ਦਾ ਟਕਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬਣੇ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਲੜਾਕੂ ਗਰੋਹਾਂ ਵਜੋਂ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਹ ਨਾਮ ਜਿਆਦਾਤਰ ਦੂਜਾ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਵੇਲੇ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ। 1930 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਲਾਲ ਸੈਨਾ ਸੰਸਾਰ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਤਾਕਤਵਰ ਸੈਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ।1917 ਦੀ ਅਕਤੂਬਰ ਦੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ (ਲਾਲ ਅਕਤੂਬਰ ਜਾਂ ਬੋਲੋਸ਼ੇਵ ਕ੍ਰਾਂਤੀ) ਦੇ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਫ਼ੌਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।ਰੂਸੀ ਘਰੇਲੂ ਜੰਗ ਦੌਰਾਨ ਬੋਲਸ਼ੇਵਿਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਦੇ ਫੌਜੀ ਕਨੈਬੈਂਡੇਸ਼ਨਜ਼ (ਖਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਗਰੁੱਪਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਸਮੂਹਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਵਾਈਟ ਆਰਮੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਫੌਜ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ।ਸੋਵੀਅਤ ਫ਼ੌਜ" ਦਾ ਅਧਿਕਾਰਕ ਨਾਮ ਲੈ ਕੇ, ਫਰਵਰੀ 1946 ਵਿਚ, ਸੋਵੀਅਤ ਨੇਵੀ ਦੇ ਨਾਲ ਲਾਲ ਫ਼ੌਜ ਨੇ ਸੋਵੀਅਤ ਫ਼ੌਜਾਂ ਦੀ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਦਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ।ਇਹ ਦਸੰਬਰ 1991 ਵਿੱਚ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ।ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਥੀਏਟਰ ਵਿਚ ਮਿੱਤਰਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਜਿੱਤ ਵਿਚ ਲਾਲ ਫ਼ੌਜ ਨੂੰ ਨਿਰਣਾਇਕ ਭੂਮੀ-ਸ਼ਕਤੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਮੂਲ[ਸੋਧੋ]

ਸਤੰਬਰ 1917 ਵਿਚ ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਲੈਨਿਨ ਨੇ ਲਿਖਿਆ: "ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਬਹਾਲੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦਾ ਇਕੋ ਇਕ ਤਰੀਕਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਇਕ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਿਲੀਸ਼ੀਆ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਫੌਜ ਨਾਲ ਮਿਲਾਉਣਾ ਹੈ।[1]ਇਸ ਸਮੇਂ, ਇੰਪੀਰੀਅਲ ਰੂਸੀ ਫੌਜ ਢਹਿਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।ਰੂਸੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਜਨਸੰਖਿਆ ਦੇ ਲਗਭਗ 23% ਪੁਰਸ਼ (ਤਕਰੀਬਨ 19 ਮਿਲੀਅਨ) ਲਾਮਬੰਦ ਕੀਤੇ ਗਏ।ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਿਸੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਨਹੀਂ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਸੰਚਾਰ ਦੀਆਂ ਤਰਤੀਬਾਂ ਅਤੇ ਆਧਾਰ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖ ਕੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। 25 ਫਰਵਰੀ 1946 ਨੂੰ ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਸੋਵੀਅਤ ਸੈਨਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ।ਕੌਂਸਲ ਆਫ ਪੀਪਲਜ਼ ਕਮਿਸਰਜ਼ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਲਾਲ ਸੈਨਾ ਦਾ ਸਰਬੋਤਮ ਮੁਖੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ।ਕਮਾਂਡਰਿੰਗ ਕਮਾਂਡਰ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਮਿਲਟਰੀ ਅਫੇਅਰਜ਼ ਲਈ ਕਮਿਸ਼ਨਸੈਟ ਅਤੇ ਇਸ ਦਹਾਕਾਗਰੈਂਟ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਆਲ-ਰੂਸੀ ਕਾਲਜ ਵਿਚ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ। ਨਿਕੋਲਾਈ ਕ੍ਰਿਲੇਂਕੋ ਸੁਪਰੀ ਕਮਾਂਡਰ-ਇਨ-ਚੀਫ਼ ਸਨ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਅਲੈਗਜੈਂਡਰ ਮਾਇਸਨੀਕਿਆਨ ਡਿਪਟੀ ਸੀ।

ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]

ਰੂਸੀ ਸਿਵਲ ਯੁੱਧ[ਸੋਧੋ]

ਰੂਸੀ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ (1917-19 23) ਤਿੰਨ ਦੌਰਿਆਂ ਵਿਚ ਹੋਇਆ: (1) ਅਕਤੂਬਰ 1917 - ਨਵੰਬਰ 1 9 18, ਬੋਲੋਸ਼ੇਵਿਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਵਾਰਮਿਸਤ ਤਕ, ਬੋਲਸ਼ੇਵਿਕ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਨਵੰਬਰ 1 9 17 ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕੋਸੈਕ ਜਮੀਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀਕਰਨ ਤੋਂ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ।ਇਸ ਨੇ ਦਰਿਆ ਦਾਨ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਜਨਰਲ ਅੈਕਸਿਕ ਮੈਕਸਿਮੋਵਿਚ ਕਲਾਲੀਨ ਦੀ ਸਵੈਸੇਵੀ ਫੌਜ ਦੇ ਬਗਾਵਤ ਨੂੰ ਭੜਕਾਇਆ।ਬ੍ਰੇਸਟ-ਲਿਟੋਵਕ (ਮਾਰਚ 1 9 18) ਦੀ ਸੰਧੀ ਨੇ ਰੂਸੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨੂੰ ਵਧਾਇਆ। [2] (2) ਜਨਵਰੀ 1919 - ਨਵੰਬਰ 1919 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਵ੍ਹਾਈਟ ਫ਼ੌਜਾਂ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਸਨ: ਦੱਖਣ ਤੋਂ, ਜਨਰਲ ਐਂਟੋਨ ਡੈਨੀਕਿਨ ਅਧੀਨ; ਪੂਰਬ ਤੋਂ, ਐਡਮਿਰਲ ਅਲੇਗਜੈਂਡਰ ਵਸੀਲੀਵਿਕ ਕੋਲਚਕ ਦੇ ਅਧੀਨ; ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮ ਤੋਂ, ਜਨਰਲ ਨਿਕੋਲਾਈ ਨਿਕੋਲੇਵਿਚ ਯੂਦਨੇਚ ਦੇ ਅਧੀਨ।ਗੋਰੇ ਨੇ ਹਰੇਕ ਮੋਰਚੇ ਤੇ ਲਾਲ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ। (3)1919 to 1923 ਯੁੱਧ ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿਚ, ਲਾਲ ਫੌਜ ਵਿਚ 299 ਪੈਦਲ ਫ਼ੌਜਾਂ ਰੈਜੀਮੈਂਟਾਂ ਸਨ।ਲੈਨਿਨ ਨੇ ਰੂਸੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਸਭਾ (5-6 ਜਨਵਰੀ 1 9 18) ਨੂੰ ਭੰਗ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਘਰੇਲੂ ਜੰਗ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਸੋਵੀਅਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬ੍ਰਸਟ-ਲਿਟੋਵਕ (3 ਮਾਰਚ 1918) ਦੀ ਸੰਧੀ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ, ਮਹਾਨ ਜੰਗ ਤੋਂ ਰੂਸ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ।ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜੰਗ ਤੋਂ ਮੁਕਤ, ਲਾਲ ਫ਼ੌਜ ਨੇ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਤਾਕਤਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਢੁਕਵੀਂ ਗਠਜੋੜ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਇੱਕ ਅੰਦਰੂਨੀ ਯੁੱਧ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਯੂਕਰੇਨ ਦੀ ਰਿਵੋਲਿਊਸ਼ਨਰੀ ਇਨਸ਼ਿਸ਼ਨਰੀ ਆਰਮੀ, ਨੇਸਟੋਰ ਮਖਨੋ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ "ਕਾਲੇ ਆਰਮੀ", ਵਿਰੋਧੀ-ਚਿੱਟੀ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ-ਲਾਲ ਗ੍ਰੀਨ ਫੌਜਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।

ਪੋਲਿਸ਼-ਸੋਵੀਅਤ ਜੰਗ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ[ਸੋਧੋ]

1918-19 ਦੇ ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਦੇ ਪੱਛਮ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਓਰ ਆੱਫ ਗੈਰੀਸਨ ਦੁਆਰਾ ਛੱਡੀਆਂ ਗਈਆਂ।ਇਹ 1919-19 21 ਪੋਲਿਸ਼-ਸੋਵੀਅਤ ਜੰਗ ਵਿਚ ਮਿਲਾਇਆ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਲਾਲ ਫ਼ੌਜ 1 9 20 ਵਿਚ ਕੇਂਦਰੀ ਪੋਲੈਂਡ ਪਹੁੰਚੀ, ਪਰੰਤੂ ਫਿਰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਹੋਈ ਹਾਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਯੁੱਧ ਦਾ ਅੰਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਰਿਜ਼ਰਵ ਸੈਨਾ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ 2.5 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਕਰੀਬ ਮਰਦ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਅੰਦਰਲੀ ਥਾਂ ਤੇ ਨਹੀਂ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਪੁਨਰਗਠਨ[ਸੋਧੋ]

ਰੂਸੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ (ਬੋਲੇਸ਼ਵਿਕਸ) (ਆਰਸੀਪੀ (ਬੀ)) ਦੇ ਐੱਸ.ਆਈ. ਨੇ ਰੈੱਡ ਆਰਮੀ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਲਈ ਇਕ ਮਤਾ ਅਪਣਾਇਆ।ਇਸਨੇ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਸਖ਼ਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸੰਗਠਿਤ ਫੌਜੀ, ਵਿਦਿਅਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਹਾਲਤਾਂ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।

ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ[ਸੋਧੋ]

ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ ਇਨਕਲਾਬ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਿਲਟਰੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਯੁੱਧ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਪੀਪਲਜ਼ ਕਮਿਸਰੈਟ ਅਤੇ ਵਲਾਡੀਰਿਨੀਤੋ ਐਂਨੀਓਵ-ਓਵੇਸੇਨਕੋ, ਪਾਵਲ ਡੇਬੇਨਕੋ ਅਤੇ ਨਿਕੋਲਾਈ ਕ੍ਰੈਲੇਂਕੋ ਦੀ ਸਮੂਹਿਕ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।ਉਸੇ ਸਮੇਂ, ਸਿਕੰਦਰ ਕੇਰਾਨਸਕੀ ਰੂਸ ਤੋਂ ਭੱਜ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਿਕੋਲਾਈ ਦੁਖੋਨਿਨ ਸੁਪਰੀਮ ਕਮਾਂਡਰ-ਇਨ-ਚੀਫ਼ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।12 ਨਵੰਬਰ 1917 ਨੂੰ ਸੋਵੀਅਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕ੍ਰਿਲੇਨਕੋ ਨੂੰ ਸੁਪਰੀਮ ਕਮਾਂਡਰ-ਇਨ-ਚੀਫ਼ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਕਮਾਂਡਰ-ਇਨ-ਚੀਫ਼ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਵਿਸਫੋਟ ਦੇ ਦੌਰਾਨ "ਦੁਰਘਟਨਾ" ਦੇ ਕਾਰਨ, 20 ਨਵੰਬਰ 1917 ਨੂੰ ਦੁਖੋਨਿਨ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।ਨਿਕੋਲਾਈ ਪੋਡਵੋਇਸਕੀ ਨੂੰ ਜੰਗ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਨਿਰਾਰਕ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਬੋਲਸ਼ੇਵਿਕਸ ਨੇ ਰੂਸੀ ਸਾਮਰਾਜੀ ਸੈਨਾ ਦੇ ਮੁਖੀ ਕਮਾਂਡਰਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਤੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਤਿਨਿਧਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਭੇਜਿਆ।3 ਮਾਰਚ 1918 ਨੂੰ ਬ੍ਰਸਟ-ਲਿਟੋਵਕ ਦੀ ਸੰਧੀ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੋਵੀਅਤ ਫੌਜੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਤਬਦੀਲੀ ਹੋਈ।

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. Lenin, Vladmir Ilich, "Tasks of the Proletariat in our Revolution", Collected Works, vol. 24, Marx 2 Mao, pp. 55–91, retrieved 29 May 2010.
  2. Erickson 1962, pp. 72–3.