ਲਿਵਰਪੂਲ ਫੁੱਟਬਾਲ ਕਲੱਬ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਲਿਵਰਪੂਲ
ਪੂਰਾ ਨਾਮਲਿਵਰਪੂਲ ਫੁੱਟਬਾਲ ਕਲੱਬ
ਸੰਖੇਪਦਾ ਰੈਡਸ
ਛੋਟਾ ਨਾਮLFC
ਸਥਾਪਨਾ3 ਜੂਨ 1892; 131 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ (1892-06-03)
ਮੈਦਾਨਐਨਫੀਲਡ
ਸਮਰੱਥਾ53,394[1]
ਮਾਲਕਫੈਨਵੇ ਸਪੋਰਟਸ ਗਰੁੱਪ
ਪ੍ਰਧਾਨਟੌਮ ਵੇਨਰ
ਪ੍ਰਬੰਧਕਯੁਰਗਨ ਕਲੌਪ
ਲੀਗਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ
ਫਰਮਾ:English football updaterਫਰਮਾ:English football updater
ਵੈੱਬਸਾਈਟClub website
ਮੌਜੂਦਾ ਸੀਜ਼ਨ

ਲਿਵਰਪੂਲ ਫੁੱਟਬਾਲ ਕਲੱਬ (Eng: Liverpool F.C.) ਇੱਕ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਐਸੋਸਿਏਸ਼ਨ ਫੁੱਟਬਾਲ ਕਲੱਬ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਲਿਵਰਪੂਲ, ਮਰਜ਼ੀਸਾਈਡ, ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਉਹ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਫੁੱਟਬਾਲ ਦੀ ਸਿਖਰ ਦੀ ਪਾਰੀ ਹੈ ਕਲੱਬ ਨੇ 5 ਯੂਰਪੀਅਨ ਕੱਪ, 3 ਯੂਈਐੱਫਏ ਕੱਪ, 3 ਯੂਈਐੱਫਏ ਸੁਪਰ ਕੱਪ, 18 ਲੀਗ ਖਿਤਾਬ, 7 ਐਫ.ਏ. ਕੱਪ, ਇੱਕ ਰਿਕਾਰਡ 8 ਲੀਗ ਕੁੰਡ ਅਤੇ 15 ਐੱਫ.ਏ. ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਸ਼ੀਲਡ ਜਿੱਤੇ ਹਨ।

ਕਲੱਬ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1892 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਫੁੱਟਬਾਲ ਲੀਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ. ਇਸ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਲੱਬ ਐਨਫੀਲਡ ਵਿੱਚ ਖੇਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। 1970 ਅਤੇ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀ ਫੁਟਬਾਲ ਵਿੱਚ ਇਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਫੋਰਸ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਜਦੋਂ ਬਿਲ ਸ਼ੰਕੇਲੀ ਅਤੇ ਬੌਬ ਪਾਇਸਲੇ ਨੇ ਕਲੱਬ ਨੂੰ 11 ਲੀਗ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਅਤੇ ਸੱਤ ਯੂਰਪੀਅਨ ਟਰਾਫੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ। ਰਫਾ ਬੇਨੀਟੇਜ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਸਟੀਵਨ ਜੈਰਾਰਡ ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੁਆਰਾ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਲੀਵਪੂਲ ਨੇ ਪੰਜਵੀਂ ਵਾਰ ਯੂਰਪੀਅਨ ਚੈਂਪੀਅਨ ਬਣਾਇਆ, ਅੱਧੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ 3-0 ਨਾਲ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ 2005 ਵਿੱਚ ਯੂਈਐੱਫਏ ਚੈਂਪੀਅਨਜ਼ ਲੀਗ ਫਾਈਨਲ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਜਿੱਤ ਲਈ।

ਲਿਵਰਪੂਲ 2014-15 ਲਈ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਨੌਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਮਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਫੁੱਟਬਾਲ ਕਲੱਬ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ € 391 ਮਿਲੀਅਨ ਦੀ ਸਲਾਨਾ ਆਮਦਨ ਅਤੇ 2016 ਵਿਚ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਅੱਠਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਕੀਮਤੀ ਫੁੱਟਬਾਲ ਕਲੱਬ, ਜਿਸ ਦੀ ਕੀਮਤ 1.55 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਹੈ। ਕਲੱਬ ਵਿੱਚ ਕਈ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਖਤਰਨਾਕ ਦਾਅਵੇਦਾਰ ਹਨ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਨਾਰਥ ਵੈਸਟ ਡਰਬੀ ਨੇ ਮਾਨਚੈਸਟਰ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਅਤੇ ਐਵਰਟਨ ਨਾਲ ਮਿਰਸੇਸਾਈਡ ਡਰਬੀ।

ਕਲੱਬ ਦੇ ਸਮਰਥਕ ਦੋ ਵੱਡੇ ਤਰਾਸਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 1985 ਵਿੱਚ ਹੇਸਲ ਸਟੇਡੀਅਮ ਦੀ ਤਬਾਹੀ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਹੈਸਲ ਸਟੇਡੀਅਮ ਵਿੱਚ ਡਿੱਗਣ ਵਾਲੀ ਕੰਧ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਨੂੰ ਬਚਣ ਲਈ ਦਬਾਅ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 39 ਲੋਕ- ਜਿਆਦਾਤਰ ਇਟੈਲੀਆਂ ਅਤੇ ਜੁਵੈਂਟਸ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ- ਮਰ ਗਏ ਸਨ, ਜਿਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਕਲੱਬਾਂ ਨੂੰ ਯੂਰਪੀਅਨ ਮੁਕਾਬਲੇ ਤੋਂ ਪੰਜ ਸਾਲ ਲਈ ਪਾਬੰਦੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਦੂਸਰਾ, 1989 ਵਿੱਚ ਹਿਲਜ਼ਬੋਰੋ ਤ੍ਰਾਸਦੀ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ 96 ਲਿਵਰਪੂਲ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦੀ ਘੇਰੇ ਦੀ ਵਾੜ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਇੱਕ ਚੂਰ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। 1964 ਵਿਚ ਟੀਮ ਨੂੰ ਲਾਲ ਸ਼ਰਟ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ ਸ਼ਾਰਟਸ ਤੋਂ ਬਦਲ ਕੇ ਇਕ ਆਲ-ਰੈੱਡ ਹੋਮ ਸਟਰੀਟ ਵਿਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਕਲੱਬ ਦਾ ਗੀਤ "You'll Never Walk Alone (ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਵੀ ਇਕੱਲੇ ਨਹੀਂ ਚੱਲੋਗੇ)"।

ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]

Black and white photograph of elder and bald John Houlding, wearing beard and bow tie.
ਲਿਵਰਪੂਲ ਐੱਫ. ਸੀ. ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ, ਜਾਨ ਹੌਡਿੰਗ

ਲਿਵਰਪੂਲ ਐੱਫ. ਸੀ. ਐਵਰਟੋਨ ਕਮੇਟੀ ਅਤੇ ਜੋਹਨ ਹੌਡਿੰਗ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਝਗੜੇ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਕਲੱਬ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਤੇ ਐਨਫੀਲਡ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਮਾਲਕ। ਸਟੇਡੀਅਮ ਵਿੱਚ ਅੱਠ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਸੰਨ 1892 ਵਿੱਚ ਐਵਰਟਨ ਗੁਜਿਸਨ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਏ ਅਤੇ ਹੌਡਿੰਗ ਨੇ ਲੀਵਰਪੁਲ ਐਫ.ਕੇ. ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਐਨਫਿਲਡ 'ਤੇ ਖੇਡਣ ਲਈ ਅਸਲ ਵਿੱਚ "ਐਵਰਟਨ ਐੱਫ. ਸੀ. ਐਂਡ ਅਥਲੈਟਿਕ ਮੈਦਾਨਸ ਲਿਮਿਟਿਡ" (ਐਵਰਟਨ ਐਥਲੈਟਿਕ ਫਾਰ ਸ਼ੌਰਟ), ਕਲੱਬ ਲੀਵਰਪੁਲ ਐਫ ਸੀ ਸੀ ਬਣ ਗਿਆ। ਮਾਰਚ 1892 ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਰਸਮੀ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦ ਫੁੱਟਬਾਲ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਨੇ ਕਲੱਬ ਨੂੰ ਏਵਰਟਨ ਮੰਨਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਟੀਮ ਨੇ ਆਪਣੀ ਡੀਬੂਟ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਲੈਂਕੇਸ਼ਾਇਰ ਲੀਗ ਜਿੱਤੀ, ਅਤੇ 1893-94 ਸੀਜ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਫੁੱਟਬਾਲ ਲੀਗ ਦੂਜੀ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ। ਪਹਿਲੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਲੱਬ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਵਜੋਂ ਤਰੱਕੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ, ਜੋ ਇਸਨੇ 1901 ਵਿਚ ਅਤੇ ਫਿਰ 1906 ਵਿਚ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ।

ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੇ 1914 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਹਿਲੇ ਐਫ. ਏ. ਕੱਪ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਿਆ, ਬਰਨਲੀ ਨੂੰ 1-0 ਨਾਲ ਹਾਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਇਸ ਨੇ 1922 ਅਤੇ 1923 ਵਿਚ ਲਗਾਤਾਰ ਲੀਗ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਜਿੱਤੀ, ਪਰ 1946-47 ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਤੱਕ ਇਕ ਹੋਰ ਟਰਾਫੀ ਨਹੀਂ ਜਿੱਤੀ, ਜਦੋਂ ਕਲਮ ਨੇ ਸਾਬਕਾ ਵੈਸਟ ਹਾਮ ਉੱਤਰੀ ਕੇਂਦਰ ਅੱਧਾ ਜਾਰਜ ਕੇ ਦੇ ਕੰਟਰੋਲ ਵਿੱਚ ਪੰਜਵੀਂ ਵਾਰ ਫਸਟ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਜਿੱਤ ਲਈ। 1950 ਵਿੱਚ ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੂੰ ਦੂਜਾ ਕੱਪ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਹਾਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ, ਇਸਨੇ ਆਰਸੈਂਲ ਵਿਰੁੱਧ ਖੇਡਿਆ। 1953-54 ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਕਲੱਬ ਦੂਜੀ ਡਵੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 1958-59 ਦੇ ਐਫ.ਏ. ਕੱਪ ਵਿੱਚ ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੀ ਗੈਰ-ਲੀਗ ਵਰਸੇਸਟਰ ਸਿਟੀ ਵਿੱਚ 2-1 ਨਾਲ ਹਾਰਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਬਿਲ ਸ਼ੈਂਕੀ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਹੁੰਚਣ 'ਤੇ ਉਸ ਨੇ 24 ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਰਿਹਾਅ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਐਨਫਿਲਡ ਵਿਚ ਇਕ ਸਟੋਰੇਜ ਰੂਮ ਨੂੰ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਜਿੱਥੇ ਕੋਚ ਰਣਨੀਤੀ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰ ਸਕੇ। ਇੱਥੇ, ਸ਼ੰਕੇਲੀ ਅਤੇ ਹੋਰ "ਬੂਟ ਰੂਮ" ਦੇ ਸਦੱਸ ਜੋ ਫਾਗਨ, ਰਊਬੇਨ ਬੈੱਨਟ ਅਤੇ ਬੌਬ ਪਾਇਸਲੇ ਨੇ ਟੀਮ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਰੂਪ ਦੇਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।

Statue of a man with his arms held aloft
ਐਨਫਿਲਡ ਦੇ ਬਾਹਰ ਬਿੱਲ ਸ਼ੈਂਕਲੀ ਦੇ ਬੁੱਤ ਦੀ ਮੂਰਤੀ। ਸ਼ੈਂਕਲੀ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਨੂੰ ਤਰੱਕੀ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ 1947 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਲੱਬ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਲੀਗ ਖਿਤਾਬ ਜਿਤਿਆ।

ਕਲੱਬ ਨੂੰ ਵਾਪਸ 1962 ਵਿੱਚ ਫਰਸਟ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 17 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇਸ ਨੂੰ 1964 ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਸੀ। 1965 ਵਿਚ, ਕਲੱਬ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਐੱਫ ਏ ਕੱਪ ਜਿੱਤਿਆ. 1966 ਵਿੱਚ, ਕਲੱਬ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਜਿੱਤ ਲਈ ਪਰ ਯੂਰਪੀਅਨ ਕੱਪ ਜੇਤੂ ਕੱਪ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਬੋਰੋਸੀਆ ਡਾਟਮੁੰਡ ਤੋਂ ਹਾਰ ਗਿਆ। 1972-73 ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੇ ਲੀਗ ਅਤੇ ਯੂਈਐਫਏ ਕੱਪ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਇਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਫੁੱਟਬਾਲ ਟੀਮ ਨੇ ਵੀ ਫੁੱਟਬਾਲ ਕੀਤਾ। ਸ਼ੈਂਕਲੀ ਮਗਰੋਂ ਛੇਤੀ ਹੀ ਰਿਟਾਇਰ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਹਾਇਕ, ਬੌਬ ਪਾਈਸਲੇ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਗ੍ਹਾ ਬਦਲ ਦਿੱਤੀ। 1976 ਵਿੱਚ, ਪੈਸਿਲੇ ਦੀ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਵਜੋਂ ਦੂਜੀ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ, ਕਲੱਬ ਨੇ ਇਕ ਹੋਰ ਲੀਗ ਅਤੇ ਯੂਈਐਂਫਾ ਕੱਪ ਦੋ ਵਾਰ ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਹੇਠ ਦਿੱਤੀ ਸੀਜ਼ਨ, ਕਲੱਬ ਨੇ ਲੀਗ ਦਾ ਖ਼ਿਤਾਬ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਯੂਰਪੀਅਨ ਕੱਪ ਜਿੱਤਿਆ, ਪਰ ਇਹ 1977 ਐੱਫ ਕੱਪ ਫਾਈਨਲ ਵਿਚ ਹਾਰ ਗਿਆ। ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੇ 1978 ਵਿੱਚ ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਕੱਪ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ 1979 ਵਿੱਚ ਫਸਟ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਪਾਇਸਲੇ ਦੇ ਨੌਂ ਸੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਲੀਵਰਪੁਲ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਤਿੰਨ ਯੂਰਪੀਨ ਕੱਪ, ਇੱਕ ਯੂਈਐਫਏ ਕੱਪ, ਛੇ ਲੀਗ ਖਿਤਾਬ ਅਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਤਿੰਨ ਲੀਗ ਕੱਪ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ 21 ਟਰਾਫੀਆਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਸਨ; ਉਹ ਇਕੋਮਾਤਰ ਘਰੇਲੂ ਟ੍ਰਾਫੀ ਜਿਸ ਨੇ ਉਹ ਨਹੀਂ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ ਉਹ ਐਫ ਏ ਕੱਪ ਸੀ।

ਪਾਇਸਲੇ ਨੇ 1983 ਵਿੱਚ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੇ ਅਹੁਦੇਦਾਰ ਜੋ ਫਾਗਨ ਦੀ ਥਾਂ ਲੈ ਲਈ। ਫਗਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੇ ਲੀਗ, ਲੀਗ ਕੱਪ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਕੱਪ ਜਿੱਤੇ, ਇੱਕ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਟਰਾਫੀਆਂ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਟੀਮ ਬਣ ਗਈ। ਲੀਵਰਪੂਲ 1985 ਵਿੱਚ ਹੇਵੈਸਲ ਸਟੇਡੀਅਮ ਵਿੱਚ ਜੂਵੈਂਟਸ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਫਿਰ ਯੂਰਪੀਅਨ ਕੱਪ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਲਾਕ-ਆਫ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਨੇ ਇਕ ਵਾੜ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦੇ ਦੋ ਸਮੂਹਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਜੁਵੁੰਟਸ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ 'ਤੇ ਚਾਰਜ ਲਗਾਏ। ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦਾ ਭਾਰ ਢਹਿਣ ਲਈ ਇਕ ਕੰਧ ਬਣ ਗਈ, ਜਿਸ ਵਿਚ 39 ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਇਟਾਲੀਅਨਜ਼। ਇਹ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਹੈਸਲ ਸਟੇਡੀਅਮ ਦੇ ਤਬਾਹੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੈਚ ਦੋਹਾਂ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਖੇਡਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੇ ਜੂਵੈਂਟਸ ਨੂੰ 1-0 ਨਾਲ ਹਰਾਇਆ। ਦੁਖਾਂਤ ਦੇ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ, ਇੰਗਲਿਸ਼ ਕਲੱਬਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਯੂਰਪੀਅਨ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਗਿਆ; ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੂੰ ਦਸ ਸਾਲ ਦੀ ਪਾਬੰਦੀ ਲੱਗੀ, ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਘਟ ਕੇ ਛੇ ਸਾਲ ਹੋ ਗਈ। ਚੌਦਾਂ ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਨੂੰ ਅਨੈਤਿਕ ਸਰੀਰਕ ਕਤਲ ਲਈ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਗਿਆ।

3 burgundy tablets with gold engraved writing. Below the tablets are flowers.
Hillsborough ਯਾਦਗਾਰ, ਜੋ ਕਿ Hillsborough disaster ਵਿਚ ਮਾਰੇ ਗਏ 96 ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਉੱਕਰੀ ਗਈ ਹੈ। 

ਫਗਨ ਨੇ ਤਬਾਹੀ ਤੋਂ ਠੀਕ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਕੇਨੀ ਡਾਲੰਗੀ ਨੂੰ ਖਿਡਾਰੀ ਮੈਨੇਜਰ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਕਲੱਬ ਨੇ ਇਕ ਹੋਰ ਤਿੰਨ ਲੀਗ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਜਿੱਤੀ ਅਤੇ 1985-86 ਸੀਜ਼ਨ ਵਿਚ ਇਕ ਲੀਗ ਅਤੇ ਕੱਪ "ਡਬਲ" ਸਮੇਤ ਦੋ ਐਫ ਏ ਕੱਪ ਜਿੱਤੇ। ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਹਿੱਲਸਬਰਗ ਦੇ ਦੁਰਘਟਨਾ ਦੁਆਰਾ ਛਾਈ ਹੋਈ ਸੀ: 15 ਐੱਪਰ 1989 ਨੂੰ ਫੁੱਟਬਾਲ ਦੇ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਫੁੱਟਬਾਲ ਦੇ ਸੈਮੀ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ, ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੇ ਸੈਂਕੜੇ ਪੱਖੀਆਂ ਨੂੰ ਘੇਰੇ ਦੀ ਵਾੜ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕੁਚਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦਿਨ ਨੱਬੇ ਦੇ ਚਾਰ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ; 95 ਦਿਨ ਦੀ ਪੀੜਤ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਸੱਟ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਚਾਰ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ 96 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਲਗਭਗ ਚਾਰ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਚੇਤਨਾ ਦੁਬਾਰਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ Hillsborough ਤਬਾਹੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਟੇਡੀਅਮ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਟੇਲਰ ਰਿਸਰਚ ਨੇ ਵਿਧਾਨ ਲਈ ਰਾਹ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਿਖਰ-ਵਿਭਾਜਨ ਦੀਆਂ ਟੀਮਾਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸੀਟ ਸਟੇਡੀਅਮਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਪੁਲਿਸ ਕੰਟਰੋਲ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਕਾਰਨ ਤਬਾਹੀ ਲਈ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਭੀੜ ਸੀ।

ਲਿਵਰਪੂਲ 1988-89 ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਲੀਗ ਸੀਜ਼ਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਨੇੜਲੇ ਮੈਚ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੋਨਾਂ ਬਿੰਦੂਆਂ ਅਤੇ ਟੀਚਿਆਂ ਦੇ ਅੰਤਰ ਉੱਤੇ ਆਰਸੇਨਲ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਰਹੇ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੁੱਲ ਗੋਲ ਕਰਨ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਗੁਆ ਲਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਸੀਰੀਜ਼ ਦੇ ਆਖਰੀ ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ ਅਰਸੇਨਲ ਨੇ ਆਖਰੀ ਟੀਚਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਡਲਗ੍ਰੇਸੀ ਨੇ 1 ਜਨਵਰੀ 1991 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਅਸਤੀਫੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਹਿੱਲਸਬਰਗ ਆਫਤ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਅਸਥਿਰਤਾ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਸਾਬਕਾ ਖਿਡਾਰੀ ਗਰੀਮ ਸੋਨੇਸ ਨੇ ਲਿਆ। ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੇ 1992 ਲੀ ਐੱਫ ਐੱਫ ਫਾਈਨਲ ਦੇ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਜੇਤੂ ਬਣਿਆ, ਲੇਕਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੀਗ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਗਾਤਾਰ ਦੋ ਲਗਾਤਾਰ ਛੇਵੇਂ ਸਥਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਏ ਜਿਸ ਦੇ ਫਲਸਰੂਪ ਉਹ ਜਨਵਰੀ 1994 ਵਿੱਚ ਬਰਖਾਸਤ ਹੋਏ। ਸੋਨੇਸ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਰੌਏ ਈਵਨਸ ਨੇ ਲਈ, ਅਤੇ ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੇ 1995 ਫੁੱਟਬਾਲ ਲੀਗ ਕਪ ਫਾਈਨਲ ਇਵਾਨਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੁਝ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਮ੍ਹਣਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, 1996 ਅਤੇ 1998 ਵਿਚ ਤੀਸਰਾ ਸਥਾਨ ਖਤਮ ਕੀਤਾ ਉਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਉਹ ਸਨ ਜੋ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰ ਸਕਦੇ ਸਨ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਗਾਰਾਰਡ ਹੌਲਿਲਰ ਨੂੰ 1998-99 ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿਚ ਕੋ-ਮੈਨੇਜਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਈਵਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਵੰਬਰ 1998 ਵਿਚ ਉਹ ਇਕੱਲਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਬਣ ਗਿਆ। ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। 2001 ਵਿੱਚ, ਹੌਲਰਅਰ ਦੀ ਦੂਜੀ ਪੂਰੀ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ, ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੇ "ਟਰੈਬਲ": ਐਫਏ ਕੱਪ, ਲੀਗ ਕੱਪ ਅਤੇ ਯੂਈਐਫਏ ਕੱਪ ਜਿੱਤਿਆ। ਹੋਲੋਅਰ 2001-02 ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਮੁੱਖ ਦਿਲ ਦੀ ਸਰਜਰੀ ਕਰਵਾਈ ਅਤੇ ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੇ ਲੀਗ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਸਥਾਨ ਤੇ ਅਰਸੇਨਲ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੂਜਾ ਸਥਾਨ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 2003 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਲੀਗ ਕੱਪ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ, ਲੇਕਿਨ ਦੋ ਸਿਫ਼ਾਰਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਿਰਲੇਖ ਚੁਣੌਤੀ ਨੂੰ ਮਾਊਂਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੇ।

A silver trophy with red ribbons on it, set against a green background
ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਚੈਂਪੀਅਨ ਕਲੱਬ 'ਕੱਪ ਟ੍ਰਾਫੀ ਲੀਵਪੂਲ ਦੁਆਰਾ 2005 ਵਿੱਚ ਪੰਜਵੀਂ ਵਾਰ ਜਿੱਤੀ

2003-04 ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੇ ਅਖੀਰ 'ਤੇ ਹਾਊਲਰਰ ਦੀ ਥਾਂ ਰਫੇਲ ਬੇਨੀਟਜ਼ ਨੇ ਲਿਆ ਸੀ। ਬੇਨੀਟੇਜ਼ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਪੰਜਵਾਂ ਦਰਜਾ ਹਾਸਲ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੇ 2004-05 ਯੂਈਐੱਫਏ ਚੈਂਪੀਅਨਜ਼ ਲੀਜ ਜਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਏਸੀ ਮਿਲਾਨ ਨੂੰ ਪੈਨਲਟੀ ਸ਼ੂਟਆਊਟ ਵਿੱਚ 3-2 ਨਾਲ ਹਰਾਇਆ। ਮੈਚ 3-3 ਦੇ ਸਕੋਰ ਨਾਲ ਖਤਮ ਹੋਇਆ। ਨਿਮਨਲਿਖਤ ਸੀਜ਼ਨ, ਲੀਵਰਪੂਲ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ ਵਿੱਚ ਤੀਜੀ ਵਾਰ ਤੀਸਰੇ ਅਤੇ ਫਾਈਨਲ ਮੈਚ ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਹਾਮ ਸੰਯੁਕਤਤੂ ਨੂੰ ਹਰਾ ਕੇ 2006-13 ਦੇ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਫਾਈਨਲ ਜਿੱਤ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਮਰੀਕੀ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਜਾਰਜ ਗਿਲੀਟ ਅਤੇ ਟੋਮ ਹਿਕਸ ਨੇ 2006-07 ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਕਲੱਬ ਦੇ ਮਾਲਿਕ ਬਣ ਗਏ, ਇੱਕ ਸੌਦੇ ਵਿੱਚ ਜੋ ਕਿ ਕਲੱਬ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਬਕਾਇਆ ਕਰਜ਼ ਨੂੰ 218.9 ਮਿਲੀਅਨ ਪੌਂਡ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਕਲੱਬ 2005 ਦੇ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਵਿਰੁੱਧ ਯੂਈਐੱਫਏ ਚੈਂਪੀਅਨਜ਼ ਲੀਗ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਿਆ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ 2005 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਪਰ 2-1 ਨਾਲ ਹਾਰ ਗਈ। 2008-09 ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੇ 86 ਪੁਆਇੰਟ ਹਾਸਲ ਕੀਤੇ, ਜੋ ਕਿ ਉਸਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ ਦੇ ਅੰਕ ਹਨ, ਅਤੇ ਮੈਨਚੇਸ੍ਟਰ ਯੂਨਾਈਟ ਦੇ ਉਪ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।

2009-10 ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ, ਲੀਵਰਪੂਲ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ ਵਿੱਚ ਸੱਤਵਾਂ ਸਥਾਨ ਬਣ ਗਏ ਅਤੇ ਉਹ ਚੈਂਪੀਅਨਜ਼ ਲੀਗ ਲਈ ਕੁਆਲੀਫਾਈ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੇ। ਬੇਨੀਟੇਜ਼ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਆਪਸੀ ਸਹਿਮਤੀ ਨਾਲ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਥਾਂ ਫੁਲਹੈਮ ਮੈਨੇਜਰ ਰਾਏ ਹੌਜਸਨ ਨੇ ਕੀਤੀ। 2010-11 ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 'ਤੇ ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੀਵਾਲੀਆਪਨ ਦੀ ਕਗਾਰ' ਤੇ ਸੀ ਅਤੇ ਕਲੱਬ ਦੇ ਲੈਣਦਾਰਾਂ ਨੇ ਹਾਈਕਜ਼ ਨੂੰ ਹਿੱਕਸ ਅਤੇ ਗਿਲਿਟ ਦੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਲੱਬ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਬੋਸਟਨ ਰੈੱਡ ਸੁੱਕਸ ਅਤੇ ਫਿਨਵੇ ਸਪੋਰਟਸ ਸਮੂਹ ਦੇ ਮਾਲਕ ਜੌਨ ਡਬਲਯੂ। ਹੈਨਰੀ ਨੇ ਕਲੱਬ ਲਈ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਬੋਲੀ ਅਤੇ ਅਕਤੂਬਰ 2010 ਵਿਚ ਮਾਲਕੀ ਲਿਆਂਦੀ। ਉਸ ਸੀਜ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਮਾੜੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੇ ਹੌਜਸਨ ਨੂੰ ਆਪਸੀ ਸਹਿਮਤੀ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਖਿਡਾਰੀ ਦੁਆਰਾ ਕਲੱਬ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਮੈਨੇਜਰ ਕੇਨੀ ਡੇਲਗ੍ਰੇਸੀ ਕਾਰਡਿਫ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਰਿਕਾਰਡ 8 ਵੇਂ ਲੀਗ ਕੱਪ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਅਤੇ ਫਲੇਕਸ ਚੈਂਸੀ ਨੂੰ ਫਾਈਨਲ ਦੀ ਹਾਰ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਲਿਵਰਪੂਲ 2011-12 ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਅੱਠਵਾਂ ਦਰਜਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ, ਜੋ 18 ਸਾਲ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਬੁਰੀ ਲੀਗ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਸੀ ਅਤੇ ਡਲਗੈਸਿ ਦੇ ਬਰਖਾਸਤ ਹੋਣ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਦੀ ਥਾਂ ਬ੍ਰੈਂਡਨ ਰੌਜਰਜ਼ ਨੇ ਲਿਆ ਸੀ ਰੋਜਰਜ਼ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ, ਲਿਵਰਪੂਲ ਸੱਤਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਿਹਾ। 2013-14 ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ, ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੇ ਚੈਂਪੀਅਨਜ਼ ਮੈਨਚੇਸਟਰ ਸਿਟੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੂਜਾ ਸਥਾਨ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਅਚਾਨਕ ਖ਼ਿਤਾਬ ਲਗਾਇਆ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਚੈਂਪੀਅਨਜ਼ ਲੀਗ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸੀ ਹੋਈ, ਜੋ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ 101 ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਸਕੋਰ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਸੀ, ਜੋ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ 1895-96 ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ 106 ਸੀ। ਇਕ ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ 2014-15 ਸੀਜ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜਿੱਥੇ ਲਿਵਰਪੂਲ ਲੀਗ ਵਿਚ ਛੇਵੇਂ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਸੀ ਅਤੇ 2015-16 ਸੀਜ਼ਨ ਦੀ ਖ਼ਰਾਬ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਬ੍ਰੈਂਡਨ ਰੌਡਰਜ਼ ਨੂੰ ਅਕਤੂਬਰ 2015 ਵਿਚ ਬਰਖਾਸਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਥਾਂ ਜੋਰਗਨ ਕਲਪ ਨੇ ਲਈ, ਜੋ ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੇ ਤੀਜੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੈਨੇਜਰ ਬਣੇ। ਇਤਿਹਾਸ ਕਲੌਪ ਦੀ ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਕਲੱਬ ਨੂੰ ਦੋਵਾਂ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰਨਰ-ਅੱਪ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਮਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਫੁੱਟਬਾਲ ਲੀਗ ਕੱਪ ਅਤੇ ਯੂਈਐਫਏ ਯੂਰੋਪਾ ਲੀਗ ਦੋਨਾਂ ਦੇ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਲਿਆ।

ਰੰਗ ਅਤੇ ਬੈਜ[ਸੋਧੋ]

A blue and white shirt and white shorts
ਲਿਵਰਪੂਲ (ਘਰ ਦੀ ਕਿੱਟ) 1892 ਤੋਂ 1896 ਤਕ 

ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਇਤਿਹਾਸ ਲਈ ਇਸਦੇ ਘਰੇਲੂ ਰੰਗ ਸਾਰੇ ਲਾਲ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਕਲੱਬ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਤਾਂ ਇਸਦੇ ਸਮਕਾਲੀ ਕਵੀ ਐਵਰਟਨ ਕਿੱਟ ਵਰਗੀ ਸੀ। ਨੀਲੇ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ ਰੰਗ ਦੀ ਸ਼ਾਰਟ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ 1894 ਤੱਕ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਲੱਬ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਲਾਲ ਰੰਗ ਨੂੰ ਅਪਣਾਇਆ ਸੀ। ਜਿਗਰ ਪੰਛੀ ਦਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਚਿੰਨ੍ਹ 1901 ਵਿਚ ਕਲੱਬ ਦੇ ਬੈਜ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਅਪਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ 1955 ਤਕ ਕਿੱਟ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 1964 ਤਕ ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੇ ਲਾਲ ਸ਼ਰਟ ਅਤੇ ਚਿੱਟਾ ਸ਼ਾਰਟਸ ਪਹਿਨਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਮੈਨੇਜਰ ਬਿਲ ਸੁੰਕਲ ਨੇ ਸਾਰੇ ਲਾਲ ਸਟਰਿਪ ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੇ ਅੰਡਰਲੇਚਟ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸਾਰੇ ਲਾਲ ਖਿੱਚਿਆ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਵਾਨ ਸੈਂਟ ਜੋਹਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਆਤਮਕਥਾ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ:

ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੂਰ ਦੀ ਸਟੀਪ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਕਸਰ ਪੀਲੇ ਜਾਂ ਚਿੱਟੇ ਰੰਗ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ ਰੰਗ ਦੇ ਸ਼ਾਰਟਸ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਪਰ ਕਈ ਛੋਟਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। 1987 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗ੍ਰੇ ਕਿੱਟ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ 1991-92 ਦੀ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਸੀਜ਼ਨ ਤੱਕ ਵਰਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਇਸਨੂੰ ਹਰਾ ਸ਼ਰਟ ਅਤੇ ਸਫੈਦ ਸ਼ਾਰਟਸ ਦੇ ਸੁਮੇਲ ਨਾਲ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿਚ ਸੋਨੇ ਅਤੇ ਨੇਵੀ, ਚਮਕਦਾਰ ਪੀਲੇ, ਕਾਲੇ ਅਤੇ ਭੂਰੇ ਅਤੇ ਈਕਰੀ ਸਮੇਤ ਕਲਰ ਵੱਖਰੇ ਰੰਗ ਦੇ ਸੰਜੋਗਾਂ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਕਲੱਬ ਨੇ 2008-09 ਦੀ ਸੀਜ਼ਨ ਤਕ ਪੀਲੇ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ ਦੂਰ ਕਿੱਟਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਬਦਲਿਆ, ਜਦੋਂ ਇਸ ਨੇ ਗ੍ਰੇ ਕਿਟ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਇੱਕ ਤੀਸਰੀ ਕਿੱਟ ਯੂਰਪੀਅਨ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਘਰੇਲੂ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਨਣ ਦੇ ਮੌਕੇ ਮਿਲਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਦੂਰ ਕਿੱਟ ਇੱਕ ਟੀਮ ਦੇ ਘਰ ਕਿੱਟ ਦੇ ਨਾਲ ਝੜਪਦਾ ਹੈ। 2012-15 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਕਿੱਟਾਂ ਨੂੰ ਵਿਅਰੀਅਰ ਸਪੋਰਟਸ ਦੁਆਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ 2012-13 ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 'ਤੇ ਕਲੱਬ ਦੇ ਕਿੱਟ ਪ੍ਰਦਾਤਾ ਬਣ ਗਏ। ਫਰਵਰੀ 2015 ਵਿਚ, ਵਾਰੀਅਰਜ਼ ਦੀ ਮੂਲ ਕੰਪਨੀ ਨਿਊ ਬੈਲੇਂਸ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਵਿਸ਼ਵ ਫੁੱਟਬਾਲ ਮਾਰਕਿਟ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਵਾਰੀਅਰ ਦੁਆਰਾ ਸਪਾਂਸਰ ਕੀਤੇ ਟੀਮਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਨਵੇਂ ਬੈਲੇਂਸ ਦੁਆਰਾ ਛੱਡੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਕਲੱਬ ਦੁਆਰਾ ਪਹਿਨੇ ਹੋਏ ਕੇਵਲ ਇਕੋ ਹੋਰ ਬ੍ਰਾਂਡਡ ਸ਼ਰਟ 1985 ਤਕ ਉਬਰੋਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਐਡੀਦਾਸ ਨੇ ਲਈ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1996 ਤਕ ਕਿੱਟਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਰਿਬੋਕ ਨੇ ਸੰਚਾਲਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਐਡੀਦਾਸ ਨੇ 2006 ਤੋਂ 2012 ਤਕ ਕਿੱਟਾਂ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਸ ਕਿਟ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ। 

ਸ਼ੰਕੇ ਗੇਟਸ ਉੱਤੇ ਦਰਸਾਈ ਗਈ ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੇ ਕਰੈਸਟ ਦਾ ਇੱਕ ਸੰਸਕਰਣ। 

ਲਿਵਰਪੂਲ 1979 ਵਿਚ ਹਿਟਾਚੀ ਨਾਲ ਇਕ ਸੌਦਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਸ਼ਰਾਂਟ 'ਤੇ ਇਕ ਸਪਾਂਸਰ ਦਾ ਲੋਗੋ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਕਲੱਬ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਇਹ ਕਲੱਬ ਕ੍ਰਾਊਨ ਪੇਂਟਸ, ਕੈਡੀ, ਕਾਰਲਜ਼ਬਰਗ ਅਤੇ ਸਟੈਂਡਰਡ ਚਾਰਟਰਡ ਬੈਂਕ ਦੁਆਰਾ ਸਪਾਂਸਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। 1992 ਵਿਚ ਸਾਈਨ ਬਲਬਰਗ ਦੇ ਨਾਲ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਇਹ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਸਿਖਰ-ਫੁੱਟ ਫੁੱਟਬਾਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਵਾਲਾ ਸਮਝੌਤਾ ਸੀ। ਕਾਰਲਜ਼ਬਰਗ ਦੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧ 2010-11 ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 'ਤੇ ਸਮਾਪਤ ਹੋ ਗਏ, ਜਦੋਂ ਸਟੈਂਡਰਡ ਚਾਰਟਰਡ ਬੈਂਕ ਕਲੱਬ ਦਾ ਸਪਾਂਸਰ ਬਣ ਗਿਆ।

ਲਿਵਰਪੂਲ ਬੈਜ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਜਿਗਰ ਪੰਛੀ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਢਾਲ ਵਿਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ 1992 ਵਿੱਚ, ਕਲੱਬ ਦੇ ਸਿਨੇ ਸਾਲ ਦੇ ਯਾਦਗਾਰੀ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ, ਨਵਾਂ ਬੈਜ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਸ਼ੰਕੀ ਗੇਟਸ ਦੇ ਇੱਕ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਸਮੇਤ। ਅਗਲੀ ਸਾਲ ਦੋਹਰੇ ਝਰਨੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪਾਸੇ ਜੋੜ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਐਨਫਿਲੇਡ ਦੇ ਬਾਹਰਲੇ Hillsborough ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਕਿ ਇੱਕ ਸਦੀਵੀ ਲਾਟ ਹਿਲਿਸਬਰਗੋ ਤਬਾਹੀ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਬਲਦੀ ਹੈ। 2012 ਵਿੱਚ, ਵੋਅਰਅਰ ਸਪੋਰਟਸ 'ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਲਿਵਰਪੂਲ ਕਿੱਟ ਨੇ ਢਾਲ ਅਤੇ ਫਾਟਕ ਹਟਾ ਦਿੱਤੇ ਸਨ, ਜੋ ਬਰੀਜ਼ ਨੂੰ 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਲਿਵਰਪੂਲ ਸ਼ਰਟ ਨਾਲ ਸਜਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਅੱਗ ਦੀ ਲਪੇਟ ਦੀ ਕਮੀਜ਼ ਦੀ ਪਿੱਠ ਕਾਲਰ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ, ਜੋ ਕਿ ਹਿਲ੍ਸਬਰਗੋ ਵਿਖੇ ਮਰਨ ਵਾਲੇ 96 ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਸੀ।

ਸਟੇਡੀਅਮ[ਸੋਧੋ]

The interior of a stadium.
ਐਨਫੀਲਡ, ਲਿਵਰਪੂਲ ਐੱਫ. ਸੀ. ਦਾ ਘਰ

ਐਂਨਫੀਲਡ 1884 ਵਿਚ ਸਟੈਨਲੇ ਪਾਰਕ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਥਿਤ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਐਨਫਿਲਡ ਦੇ ਮਾਲਕ ਜੌਨ ਹੌਡਿੰਗ ਨਾਲ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਵਿਵਾਦ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਐਵਰਟੈਨ ਦੁਆਰਾ ਕਲੱਬ ਗੁਡੀਜ਼ਨ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ। ਖਾਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਨਾਲ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ, ਹੌਲਡਿੰਗ ਨੇ 1892 ਵਿੱਚ ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਲੱਬ ਨੇ ਐਨਫਿਲ ਵਿਖੇ ਖੇਡਿਆ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਸਟੇਡੀਅਮ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ 20,000 ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਿਰਫ 100 ਦਰਸ਼ਕ ਅੰਡਰਫੀਲਡ ਵਿੱਚ ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਮੈਚ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਰਹੇ ਸਨ।

ਕੋਪ ਨੂੰ 1906 ਵਿੱਚ ਮੈਚਾਂ ਦੇ ਉੱਚ ਮੋਰਟਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਓਕਫੀਲਡ ਰੋਡ ਬੰਨ੍ਹ ਨੂੰ ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਖੇਡ 1 ਸਤੰਬਰ 1906 ਨੂੰ ਹੋਈ ਸੀ ਜਦੋਂ ਘਰੇਲੂ ਟੀਮ ਨੇ ਸਟੋਕ ਸਿਟੀ ਨੂੰ 1-0 ਨਾਲ ਹਰਾਇਆ ਸੀ। 1906 ਵਿੱਚ, ਕੁਆਜ਼ੂਲੂ-ਨਾਟਲ ਦੇ ਇੱਕ ਪਹਾੜੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਇੱਕ ਸਿਰੇ ਤੇ ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਹੋਇਆ ਪੈਮਾਨਾ ਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਪੀਅਨ ਕੋਪ ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਦੂਜਾ ਬੋਅਰ ਯੁੱਧ ਵਿਚ ਟਾਪੂ ਟਾਪੂ ਦੇ ਸਪੋਰਟਨ ਕੋਪ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦਾ ਸਥਾਨ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ 300 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੈਨਕਸ਼ਾਇਰ ਰੇਜਿਮੇਂਟ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ। ਇਸ ਦੇ ਸਿਖਰ 'ਤੇ, ਇਸ ਸਟੈਂਡ ਵਿੱਚ 28,000 ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਰੱਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸਿੰਗਲ ਪੜਾਅ ਦਾ ਇੱਕ ਸੀ। ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਟੇਡੀਅਨਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਸਪਿਯੋਨ ਕੋਪ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਐਨਫਿਲਡ ਉਸ ਸਮੇਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸੀ; ਇਹ ਪੂਰੇ ਫੁਟਬਾਲ ਮੈਦਾਨਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਸਮਰਥਕ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਐਂਫੀਲਡ 60,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਰੱਖ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੱਕ 55,000 ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਸੀ। ਟੇਲਰ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਤੇ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ ਨਿਯਮਾਂ ਨੇ ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੂੰ 1993-294 ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਲਈ ਐਨਫੀਲਡ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਸੀਟਰ ਸਟੇਡੀਅਮ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਮਰੱਥਾ 45,276 ਹੋ ਗਈ। ਟੇਲਰ ਰਿਪੋਰਟ ਦੀਆਂ ਲੱਭਤਾਂ ਨੇ ਕੇਮਿਲਨ ਰੋਡ ਸਟੇਡੀਅਮ ਦੀ ਪੁਨਰ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਸਨੂੰ 1992 ਵਿਚ ਦੁਬਾਰਾ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਕਲੱਬ ਦੀ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ 2017 ਤਕ ਸੈਂਟਰਨਰੀ ਸਟੈਂਡ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਇਸਦਾ ਨਾਂ ਕੇਨੀ ਡਲਗਿਜ਼ੀ ਸਟੈਂਡ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। 1998 ਵਿਚ ਐਂਫੀਲਡ ਰੋਡ 'ਤੇ ਇਕ ਵਾਧੂ ਟਾਇਰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੋਰ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਹ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ। 1999-2000 ਦੀ ਸੀਜ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਗਤੀ ਦੇ ਅੰਦੋਲਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਟੈਂਡ ਦੇ ਟਾਪ ਟਾਇਰ ਨੂੰ ਵਾਧੂ ਸਥਿਰਤਾ ਦੇਣ ਲਈ ਸਹਾਇਤਾ ਡੈਮ ਅਤੇ ਸਟੈਂਨਜ਼ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।

ਐਂਫੀਲਡ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੇ ਮਈ 2002 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਸਟੇਨਲੇ ਪਾਰਕ ਸਟੇਡੀਅਮ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ। ਯੋਜਨਾ ਅਨੁਮਤੀ ਜੁਲਾਈ 2004 ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਸਤੰਬਰ 2006 ਵਿੱਚ ਲਿਵਰਪੂਲ ਸਿਟੀ ਕੌਂਸਲ ਨੇ ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਸਾਈਟ 'ਤੇ 999 ਸਾਲ ਦੀ ਲੀਜ਼ ਦੇਣ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਫਰਵਰੀ 2007 ਵਿਚ ਜਾਰਜ ਗਿਲੀਟ ਅਤੇ ਟੌਮ ਹਿਕਸ ਦੁਆਰਾ ਕਲੱਬ ਦੇ ਨਿਯੁਕਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਸਟੇਡੀਅਮ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਡਿਜਾਇਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਨਵੰਬਰ 2007 ਵਿਚ ਕੌਂਸਲ ਨੇ ਇਸ ਨਵੇਂ ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਇਹ ਸਟੇਡੀਅਮ ਅਗਸਤ 2011 ਵਿਚ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਚ 60,000 ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਸਟੇਨਿਅਮ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਠੇਕਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਗਸਤ 2008 ਵਿੱਚ ਉਸਾਰੀ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਗਿਲਿਟ ਅਤੇ ਹਿਕਸ ਨੂੰ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ £ 300 ਮਿਲੀਅਨ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਸੀ। ਅਕਤੂਬਰ 2012 ਵਿੱਚ, ਬੀਬੀਸੀ ਸਪੋਰਟ ਨੇ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਲਿਵਰਪੂਲ ਐਫ ਸੀ ਦੇ ਨਵੇਂ ਮਾਲਕ ਫੈਨਵੇ ਸਪੋਰਟਸ ਗਰੁੱਪ ਨੇ ਸਟੇਨਲੀ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਸਟੇਡੀਅਮ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਅੰਨਫੀਲਡ ਸਟੇਡੀਅਮ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਮੌਜੂਦਾ ਘਰ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਮੁੜ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਐਨਫੀਲਡ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ 45,276 ਤੋਂ ਲਗਭਗ 60,000 ਤੱਕ ਵਧਾਉਣੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਲਗਭਗ £ 150 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਖਰਚਾ ਆਉਣਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਨਵੇਂ ਮੇਨ ਸਟੈਂਡ ਤੇ ਉਸਾਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਐਨਫੀਲਡ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ 54,074 ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ £ 100 ਮਿਲੀਅਨ ਦੀ ਵਿਸਥਾਰ ਨੇ ਸਟੈਂਡ ਦੇ ਤੀਜੇ ਟੀਅਰ ਨੂੰ ਜੋੜਿਆ ਇਹ ਐਨਫੀਲਡ ਏਰੀਆ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ £ 260 ਮਿਲੀਅਨ ਦੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਮੈਨੇਜਰ ਨੇ ਜੁਰਗੇਨ ਕਲਪ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਟੈਂਡ ਨੂੰ "ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ" ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਸਹਿਯੋਗ[ਸੋਧੋ]

A single tiered stand that contains thousands of people. Several flags are being waved. In front of the stand is a grass pitch with a goal.
ਕੋਪ ਸਟੈਂਡ ਵਿਚ ਕੋਪੀਟ

ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਲਿਵਰਪੂਲ ਵਧੀਆ ਸਹਿਯੋਗੀ ਕਲੱਬਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਕਲੱਬ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਸੰਸਾਰ ਭਰ ਵਿੱਚ ਫੈਨ ਬੇਸ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 50 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ 200 ਤੋਂ ਵੀ ਵਧੇਰੇ ਆਧਿਕਾਰਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਲੱਬ ਆਫ ਐਲਐਫਸੀ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਹਾਇਕ ਕਲੋਬ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਆਤਮਾ ਦੀ ਸ਼ੰਕਲੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਾਪ ਦੀ ਮੁੜ ਵਰਤੋਂ। ਕਲੱਬ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਭਰ ਦੇ ਗਰਮੀ ਟੂਰ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਸਹਾਇਤਾ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਲਿਵਰਪੂਲ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਅਕਸਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕੋਪੀਟ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਇਕ ਵਾਰ ਖੜ੍ਹੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਹਵਾਲਾ, ਅਤੇ ਹੁਣ ਐਨਫਿਲ ਤੇ ਕੋਪ ਤੇ ਬੈਠਦੇ ਹਨ 2008 ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰੀਵਰ ਲੀਗ ਫੁਟਬਾਲ ਵੇਖਣ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਰਹੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਨੇ ਇੱਕ ਅੱਧਕੱਤੇ ਕਲੱਬ, ਏ ਐੱਫ ਸੀ. ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਲਈ ਮੈਚ ਖੇਡਣ ਲਈ ਬਣਾਇਆ।

ਗੀਤ "ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਇਕੱਲੇ ਨਹੀਂ ਚੱਲੋਗੇ (You 'll Never Walk Alone)", ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿਚ ਰੌਜਰਜ਼ ਅਤੇ ਹੈਮਰਸਟੇਸਟਾਈਨ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਕੈਰੋਜ਼ਲ ਤੋਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਲਿਵਰਪੂਲ ਸੰਗੀਤਕਾਰਾਂ ਗੇਰੀ ਅਤੇ ਦਿ ਪੇਸਮੇਕਰਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਗੀਤ, ਕਲੱਬ ਦੇ ਗੀਤ ਹਨ ਅਤੇ 1960 ਦੇ ਦਸ਼ਕ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਐਨਫੀਲਡ ਭੀੜ ਦੁਆਰਾ ਗਾਏ ਗਏ ਹਨ. ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਕਲੱਬਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਗੀਤ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਸ਼ੰਕਲੀ ਗੇਟਸ ਦੇ ਸਿਖਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ 2 ਅਗਸਤ, 1982 ਨੂੰ ਸਾਬਕਾ ਮੈਨੇਜਰ ਬਿਲ ਸ਼ੈਂਕੇਲੀ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਨਸ਼ਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸ਼ੈਂਕੇਲੀ ਗੇਟਸ ਦਾ "ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਇਕੱਲੇ ਨਹੀਂ ਚੱਲੋਗੇ" ਹਿੱਸਾ ਵੀ ਕਲੱਬ ਦੇ ਮੁੰਤਕਿਲ 'ਤੇ ਛਾਪਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।

Design of the top of a set of gates, with the sky visible. The inscription on the gates reads "You'll Never Walk Alone".
ਸ਼ੈਂਕਲੀ ਗੇਟਸ, ਸਾਬਕਾ ਮੈਨੇਜਰ ਬਿਲ ਸ਼ੈਂਕਲੀ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹੇ।

ਕਲੱਬ ਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੂੰ ਦੋ ਸਟੇਡੀਅਮ ਦੀਆਂ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਹਿਲਾ ਸੀ 1985 ਹੈਸਲ ਸਟੇਡੀਅਮ ਦਾ ਆਗਾਜ਼, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 39 ਜੁਵੰਟਸ ਸਮਰਥਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। ਉਹ ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਸੀਮਤ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਸੀ; ਕੋਨੇਦਾਰ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਦੇ ਭਾਰ ਕਾਰਨ ਕੰਧ ਢਹਿ ਗਈ। ਯੂਈਐੱਫਏ ਨੇ ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਉੱਤੇ ਇਸ ਘਟਨਾ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਪੰਜ ਸਾਲ ਲਈ ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਮੁਕਾਬਲੇ ਲਈ ਸਾਰੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਕਲੱਬਾਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੂੰ ਇਕ ਵਾਧੂ ਸਾਲ ਲਈ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਸ ਨੂੰ 1990-91 ਦੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਕੱਪ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਇਹ 1990 ਵਿਚ ਲੀਗ ਜਿੱਤੀ ਸੀ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਕਤਲੇਆਮ ਦੇ ਸ਼ੱਕ ਤੋਂ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਮੁਕੱਦਮੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਲਈ 1987 ਵਿਚ ਬੈਲਜੀਅਮ ਨੂੰ ਫਿਰ ਹਵਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 1989 ਵਿੱਚ, ਬੈਲਜੀਅਮ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਦੇ ਬਾਅਦ, 14 ਲੀਵਰਪੂਲ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਨੂੰ ਅਨੈਤਿਕ ਹੱਤਿਆ ਲਈ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ; ਅੱਧੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਮੁਅੱਤਲ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।

ਦੂਜਾ ਹਾਦਸਾ, 15 ਅਪ੍ਰੈਲ 1989 ਨੂੰ ਲਿਓਰਪੁੱਲ ਅਤੇ ਸ਼ੇਨਚਿੱਡ ਦੇ ਸ਼ੇਖਿਫਡ ਵਿੱਚ ਲਿਵਰਪੋਲ ਅਤੇ ਨਾਟਿੰਘਮ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਐਫ.ਏ. ਕੱਪ ਦੌਰਾਨ ਹੋਇਆ। ਲੇਪਡਿੰਗਜ਼ ਲੇਨ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਨੈਨਿੱਚਟ 6 ਲਿਵਰਪੂਲ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਹਿੱਲਸਬਰਗ ਆਫ਼ਤ ਅਗਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ, ਸੁਨ ਅਖਬਾਰ "ਸੱਚ" ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਲੇਖ ਛਾਪਿਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੇ ਚੈਨਲਾਂ ਨੇ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਨੂੰ ਲੁੱਟ ਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਦੀਆਂ ਜਾਂਚਾਂ ਨੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਝੂਠਾ ਸਾਬਤ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਨੇ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦਾ ਬਾਈਕਾਟ ਕੀਤਾ; ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਾਲੇ ਵੀ 20 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਖਰੀਦਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਕਈ ਸਹਾਇਤਾ ਸੰਗਠਨਾਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਜਿਵੇਂ ਹਿਲੇਸਬਰੋ ਨੈਸਮ ਕੈਂਪੇਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦੁਖੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ, ਜਿਉਂਦੇ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਆਪਣੇ ਯਤਨਾਂ ਵਿਚ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਦੁਸ਼ਮਣੀ[ਸੋਧੋ]

People in blue and red shirts on a field with a ball in the air. In the background is a stand that contains a lot of people.
2006 ਵਿੱਚ ਐਂਫੀਲਡ ਵਿੱਚ ਮਿਰਸੀਸਾਈਡ ਡਰਬੀ।

ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਮੀ ਸਥਿਰ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਮਰਸੀਸੇਸ ਅਤੇ ਐਵਰਟਨ ਦੀ ਟੀਮ ਦੇ ਨਾਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕਲੱਬ ਨੇ ਮੈਸੀਸੇਡ ਡੇਰਬੀ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੇ ਗਠਨ ਅਤੇ ਐਵਰਟਨ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਐਨਫਿਲ ਦੇ ਉਸ ਮਾਲਕਾਂ ਨਾਲ ਵਿਵਾਦ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹੋਰ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਦੇ ਉਲਟ, ਲਿਵਰਪੂਲ ਅਤੇ ਏਵਰਟਨ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਸਿਆਸੀ, ਭੂਗੋਲਿਕ ਜਾਂ ਧਾਰਮਿਕ ਵੰਡ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮਸਰਸੀਡ ਡੇਰਬੀ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਵੇਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੁਝ ਸਥਾਨਕ ਡ੍ਰੌਕਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਜੋ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ "ਦੋਸਤਾਨਾ ਡਰਬੀ" ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਮੱਧ ਤੋਂ, ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਨੇ ਖੇਤਰ ਤੇ ਦੋਨਾਂ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ 1992 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਲੀਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮਿਰਸਿਡ ਦੇ ਡੇਰਬੀ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹੋਰ ਹੋਰ ਮੁੰਤਕਿਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ "ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬਿਮਾਰ ਅਨੁਸ਼ਾਸਿਤ ਅਤੇ ਵਿਸਫੋਟਕ ਸਮਾਨ" ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। 

ਮੈਨਚੈੱਸਟਰ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਦੇ ਨਾਲ ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੀ ਦੁਸ਼ਮਨੀ ਨੂੰ 19 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਉਦਯੋਗਿਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੋ ਕਲੱਬਾਂ ਨੂੰ 1964 ਅਤੇ 1967 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਚੈਂਪੀਅਨ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ, ਅਤੇ 1968 ਵਿੱਚ ਮੈਨਚੇਸ੍ਟਰ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਯੂਰਪੀਅਨ ਕੱਪ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਟੀਮ ਬਣ ਗਈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੀ ਚਾਰ ਯੂਰਪੀਅਨ ਕੱਪ ਜਿੱਤੀਆਂ। ਹਾਲਾਂਕਿ 38 ਲੀਗ ਖਿਤਾਬ ਅਤੇ 8 ਯੂਰਪੀਅਨ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਦੋ ਵਿਰੋਧੀ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕੋ ਵਾਰ ਹੀ ਸਫਲ ਰਿਹਾ ਹੈ - ਹਾਲਾਂਕਿ ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੇ 1970 ਅਤੇ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿਚ ਮੈਨਚੈਸਟਰ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਦੇ 26 ਸਾਲ ਦੇ ਖਿਤਾਬ ਦਾ ਖ਼ਿਤਾਬ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਦੀ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਲੀਗ ਵਿਚ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ. ਯੁੱਗ ਨੂੰ ਵੀ ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੀ ਚਲ ਰਹੀ ਸੋਕੇ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਦੋ ਕਲੱਬ ਲੀਗ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ ਪੰਜ ਵਾਰ ਹੀ ਰਹੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਵੀ, ਸਾਬਕਾ ਮੈਨਚੇਸ੍ਟਰ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਅਲੈਕਸ ਫੇਰਗੂਸਨ ਨੇ 2002 ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ, "ਮੇਰੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਮਰਚਾਰੀ ਪੈਚ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਖੜਕਾ ਰਹੀ ਸੀ" ਅਤੇ ਦੋ ਕਲੱਬਾਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਆਖਰੀ ਖਿਡਾਰੀ ਫਿਲ ਚਿਸਨਲ, ਜੋ ਮੈਨਚੇਸਟਰ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਤੋਂ 1964 ਵਿੱਚ ਲਿਵਰਪੂਲ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ।

ਮਾਲਕੀ ਅਤੇ ਵਿੱਤ[ਸੋਧੋ]

Photograph
ਫਿਨਵੇ ਸਪੋਰਟਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਜੌਹਨ ਡਬਲਯੂ. ਹੈਨਰੀ, ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੀ ਮੂਲ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਮਾਲਿਕ

ਐਂਫੀਲਡ ਦੇ ਮਾਲਕ ਅਤੇ ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੇ ਬਾਨੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਜੌਹਨ ਹੌਡਿੰਗ ਨੂੰ ਕਲੱਬ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਉਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1892 ਤੋਂ 1 9 04 ਤਕ ਹੋਈ ਸੀ। ਜੋਨ ਮੈਕਕੇਨਾ ਨੇ ਹੌਡਿੰਗ ਦੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ ਸੀ। McKenna ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਫੁੱਟਬਾਲ ਲੀਗ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣੇ ਚੇਅਰਮੈਨਸ਼ਿਪ ਨੇ ਕਈ ਵਾਰ ਹੱਥ ਆਉਂਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਜੌਨ ਸਮਿਥ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੱਥ ਬਦਲਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਪਿਤਾ ਕਲੱਬ ਦਾ ਸ਼ੇਅਰਧਾਰਕ ਸੀ, ਨੇ 1973 ਵਿਚ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਹ 1990 ਵਿਚ ਥਿੜਕਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਸਫਲ ਸਮੇਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਨੋਲ ਵਾਈਟ ਸਨ ਜੋ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣੇ 1990 ਅਗਸਤ 1991 ਵਿੱਚ ਡੇਵਿਡ ਮਉਰੇਸ, ਜਿਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ 50 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਲਈ ਕਲੱਬ ਦੀ ਮਾਲਕੀ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣੇ. ਉਸ ਦੇ ਚਾਚਾ ਜੌਹਨ ਮਿਓਰਾਂਸ ਵੀ ਲਿਵਰਪੂਲ ਵਿਚ ਸ਼ੇਅਰ ਹੋਲਡਰ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹ 1961 ਤੋਂ 1973 ਤੱਕ ਐਵਰਟਨ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸਨ. ਮੂਰਾਜ਼ ਨੇ 51 ਫ਼ੀਸਦੀ ਕਲੱਬ ਦਾ ਮਾਲਕ ਸੀ ਅਤੇ 2004 ਵਿਚ ਲਿਵਰਪੂਲ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਸ਼ੇਅਰ ਦੀ ਬੋਲੀ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਪ੍ਰਗਟਾਈ।

ਆਖ਼ਰਕਾਰ ਮੂਰਸ ਨੇ ਕਲੱਬ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਜਾਰਜ ਗਿਲਿਟ ਅਤੇ ਟੋਮ ਹਿਕਸ ਨੂੰ 6 ਫਰਵਰੀ 2007 ਨੂੰ ਵੇਚ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਸੌਦੇ ਨੇ ਕਲੱਬ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਬਕਾਇਆ ਕਰਜ਼ ਨੂੰ 218.9 ਕਰੋੜ ਪੌਂਡ ਦਾ ਮੁੱਲ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਜੋੜੀ ਨੇ ਪ੍ਰਤੀ ਸ਼ੇਅਰ £ 5,000, ਜਾਂ ਕੁਲ ਸ਼ੇਅਰ ਹੋਲਡਿੰਗ ਲਈ £ 174.1 ਮਿਲੀਅਨ ਅਤੇ ਕਲੱਬ ਦੇ ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਭਰਨ ਲਈ £ 44.8 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕੀਤਾ। ਗਿਲਲੇਟ ਅਤੇ ਹਿਕਸ ਵਿਚਕਾਰ ਅਸਹਿਮਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੱਖ ਵਿਚ ਪੱਖਪਾਤ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਕਲੱਬ ਨੂੰ ਵੇਚਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਮਾਰਟਿਨ ਬਰੋਟਨ ਨੂੰ 16 ਅਪ੍ਰੈਲ 2010 ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਵਿਕਰੀ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਲਈ ਕਲੱਬ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਮਈ 2010 ਵਿੱਚ, ਕਲੱਬ ਦੇ ਹੋਲਡਿੰਗ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਕਰਜ਼ੇ ਵਿੱਚ £ 350 ਮੀਟਰ (ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਵਰਜਡ ਟੇਕਓਵਰ ਦੇ ਕਾਰਨ) ਹੋਣ ਦਾ ਖਦਸ਼ਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਸ ਨਾਲ ਲੇਬਰ ਕੈਪ ਐਮ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਡਿਟ ਦੀ ਰਾਸ਼ੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ 55 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕੀਤਾ। ਰਾਇਲ ਬੈਂਕ ਆਫ ਸਕੌਟਲਡ ਸਮੇਤ ਸਮੂਹ ਦੇ ਲੈਣਦਾਰਾਂ ਨੇ ਗਿਲਿਟ ਅਤੇ ਹਿਕਸ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਵਿਚ ਲਿਜਾਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਬੋਰਡ ਨੂੰ ਕਲੱਬ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰੇ, ਜੋ ਕਿ ਹੋਲਡਿੰਗ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸੰਪਤੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਜੱਜ ਮਿਸਟਰ ਫਲੋਇਡ ਨੇ ਲੈਣਦਾਰਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਲੱਬ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਲਈ ਫੈਨਵੇ ਸਪੋਰਟਸ ਸਮੂਹ (ਪੁਰਾਣਾ ਨਿਊ ਇੰਗਲਡ ਸਪੋਰਟਸ ਵੈਂਚਰਸ) ਦਾ ਰਸਤਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਗਿਲਿਟ ਅਤੇ ਹਿਕਸ ਕੋਲ ਅਪੀਲ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਸੀ। 15 ਅਕਤੂਬਰ 2010 ਨੂੰ ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੂੰ ਫੈਨਵੇ ਸਪੋਰਟਸ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ 300 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਵੇਚਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਬ੍ਰਾਂਡ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ; 2010 ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਲੱਬ ਦੇ ਟ੍ਰੇਡਮਾਰਕ ਅਤੇ ਸਬੰਧਤ ਬੌਧਿਕ ਸੰਪਤੀ ਦੀ ਕੀਮਤ 141 ਮਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਹੈ, ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ £ 5 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਵਾਧਾ ਸੀ। ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੂੰ ਏ.ਏ. (ਬਹੁਤ ਮਜ਼ਬੂਤ) ਦਾ ਇੱਕ ਬ੍ਰਾਂਡ ਰੇਟਿੰਗ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ. ਅਪਰੈਲ 2010 ਵਿੱਚ ਬਿਜਨਸ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਫੋਰਬਸ ਨੇ ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੂੰ ਮੈਨਚੇਸਟਰ ਯੂਨਾਈਟਿਡ, ਰੀਅਲ ਮੈਡ੍ਰਿਡ, ਆਰਸੈਨਲ, ਬਾਰ੍ਸਿਲੋਨਾ ਅਤੇ ਬੇਅਰਨ ਮਿਊਨਿਖ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਛੇਵੇਂ ਸਭ ਤੋਂ ਕੀਮਤੀ ਫੁੱਟਬਾਲ ਟੀਮ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਕਲੱਬ ਨੂੰ $ 822m (£ 532 ਮੀਟਰ) ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਕਰਜ਼ੇ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ। ਡਿਕਾਓਟਾਈਟਸ ਨੇ ਡੇਲਓਟ ਫੁੱਟਬਾਲ ਮਨੀ ਲੀਗ ਵਿੱਚ ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੂੰ ਅੱਠਵਾਂ ਸਥਾਨ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਕਿ ਮਾਲੀਆ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਫੁੱਟਬਾਲ ਕਲੱਬਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਮਾਰ ਹੈ। 2009-10 ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੀ ਆਮਦਨੀ 225.3 ਮਿਲੀਅਨ ਸੀ।

ਲਿਵਰਪੂਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੱਭਿਆਚਾਰ [ਸੋਧੋ]

ਇਸਦੇ ਸਫਲ ਇਤਹਾਸ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਉਦੋਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਫੁੱਟਬਾਲ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੀਡੀਆ ਫਸਟ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਲੱਬ ਬੀਬੀਸੀ ਦੇ ਮੈਚ ਆਫ ਦ ਦਿ ਡੇ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਐਡੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਨੇ 22 ਅਗਸਤ 1964 ਨੂੰ ਐਨਫੀਲਡ ਵਿਖੇ ਆਰਸੇਨਲ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਮੈਚ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਦਿਖਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਫੁਟਬਾਲ ਮੈਚ ਲਿਵਰਪੂਲ ਅਤੇ ਵੈਸਟ ਹਾਮ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸੀ ਮਾਰਚ 1967  ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਨੇ ਪੀਕ ਫਲੋਇਡ ਗੀਤ '' ਡਰਿਓਸ '' ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ "ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਇਕੱਲੇ ਇਕੱਲੇ ਹੀ ਨਹੀਂ" ਦੇ ਅੰਕਾਂ ਨੂੰ ਗਾਇਆ ਸੀ। 1988 ਐਫ.ਏ. ਕੱਪ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਕਲੱਬ ਦੇ ਰੂਪ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ, ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੇ "ਅਨਿਲਫੋਰਡ ਰੈਪ" ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਇੱਕ ਗੀਤ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜੌਨ ਬਾਰਨਜ਼ ਅਤੇ ਟੀਮ ਦੇ ਹੋਰ ਮੈਂਬਰ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।

ਜਿਮੀ ਮੈਕਗੋਵਰਨ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀਆਂ ਹਿਲਿਸਬਰਗੋ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਇੱਕ ਡਰਾਮੇਮੈਂਟਰੀ ਡਰਾਮਾ, ਨੂੰ 1996 ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸਟੋਫਰ ਐਕਸਪਲੇਸਟਨ ਟ੍ਰੇਵਰ ਹਿਕਸ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸਕਰਿਪਟ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਹੈ। ਹਾਿਕਸ, ਜਿਸ ਨੇ ਤਬਾਹੀ ਵਿਚ ਦੋ ਕਿਸ਼ੋਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਧੀਆਂ ਗਵਾਈਆਂ ਸਨ, ਨੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸਟੇਡੀਅਮਾਂ ਲਈ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ ਅਤੇ ਹਿਲੇਸਬਰਗੋ ਫੈਮਿਲੀਜ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਲਿਵਰਪੂਲ ਫਿਲਮ 'ਦਿ 51 ਸਟੇਟ' (ਜਿਸ ਨੂੰ ਫ਼ਾਰਮੂਲਾ 51 ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਵਿਚ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਸਾਬਕਾ ਅਭਿਨੇਤਾ ਫੇਲਿਕਸ ਡੀਸੁਆ (ਰਾਬਰਟ ਕਾਰਾਲੈੱਲ) ਟੀਮ ਦਾ ਅਟੁੱਟ ਸਮਰਥਕ ਹੈ ਅਤੇ ਆਖ਼ਰੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਲੀਵਰਪੂਲ ਅਤੇ ਮੈਨਚੇਸਟਰ ਯੂਨਾਈਟ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਮੈਚ ਵਿਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ. ਕਲੱਬ ਨੂੰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਸ਼ੋਅ ਵਿਚ ਸਟਾਈਲ ਵਿਚ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ; ਇੱਕ ਪਲਾਟ ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਲੜਕੇ, ਫ੍ਰਾਂਸਿਸ ਸਕਾਲੀ, ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦਾ ਰਿਹਾ, ਜਿਸਨੇ ਲਿਵਰਪੂਲ ਨਾਲ ਇੱਕ ਮੁਕੱਦਮੇ ਦੀ ਦੌੜਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਸ਼ੋਅ ਵਿੱਚ ਟਾਈਮ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਲੀਵਰਪੂਲ ਖਿਡਾਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੇਨੀ ਡੱਲਗਲਿ।

ਖਿਡਾਰੀ[ਸੋਧੋ]

ਪਹਿਲੀ ਟੀਮ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀ[ਸੋਧੋ]

ਨੰ. ਸਥਿਤੀ ਖਿਡਾਰੀ
1 GK Loris Karius
2 DF Nathaniel Clyne
3 DF Mamadou Sakho
5 MF Georginio Wijnaldum
6 DF Dejan Lovren
7 MF James Milner (vice-captain)
9 FW Roberto Firmino
10 MF Philippe Coutinho
11 FW Mohamed Salah
12 DF Joe Gomez
14 MF Jordan Henderson (captain)
15 FW Daniel Sturridge
16 MF Marko Grujić
17 DF Ragnar Klavan
18 DF Alberto Moreno
19 FW Sadio Mané
20 MF Adam Lallana
22 GK Simon Mignolet
23 MF Emre Can
ਨੰ. ਸਥਿਤੀ ਖਿਡਾਰੀ
25 MF Cameron Brannagan
26 DF Andrew Robertson
27 FW Divock Origi
28 FW Danny Ings
29 FW Dominic Solanke
32 DF Joël Matip
34 GK Ádám Bogdán
38 DF Jon Flanagan
40 MF Ryan Kent
50 MF Lazar Marković
52 GK Danny Ward
53 MF Ovie Ejaria
54 MF Sheyi Ojo
56 DF Connor Randall
58 FW Ben Woodburn
66 DF Trent Alexander-Arnold
68 MF Pedro Chirivella
MF Allan


ਕਰਜ਼ੇ ਤੇ ਬਾਹਰਲੇ ਖਿਡਾਰੀ[ਸੋਧੋ]

No. Position Player
FW Brooks Lennon (on loan at Real Salt Lake for the 2017 Major League Soccer season)

ਰਿਜ਼ਰਵ ਅਤੇ ਅਕੈਡਮੀ[ਸੋਧੋ]

For more details on the academy squads, see Liverpool F.C. Reserves and Academy § Academy squads.

ਸਾਬਕਾ ਖਿਡਾਰੀ[ਸੋਧੋ]

Further information: List of Liverpool F.C. players, List of Liverpool F.C. players (25–99 appearances), List of Liverpool F.C. players (fewer than 25 appearances), and Category:Liverpool F.C. players

ਖਿਡਾਰੀ ਰਿਕਾਰਡ[ਸੋਧੋ]

For player records, see List of Liverpool F.C. records and statistics.

ਕਲੱਬ ਕਪਤਾਨ[ਸੋਧੋ]

1892 ਵਿੱਚ ਕਲੱਬ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 45 ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਲਿਵਰਪੂਲ ਐੱਫ. ਸੀ. ਦਾ ਕਲੱਬ ਕਪਤਾਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੇ ਐਵਰਟੋਨ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਐਂਡ੍ਰਿਊ ਹੰਨਾਹ ਕਲੱਬ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕਪਤਾਨ ਬਣ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸਨੇ ਆਪਣੀ ਕਲੱਬ ਬਣਾ ਲਿਆ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਐਲੇਕਸ ਰਾਇਸਬੇਕ, ਜੋ 1899 ਤੋਂ 1909 ਤੱਕ ਕਲੱਬ ਦੇ ਕਪਤਾਨ ਸਨ, ਸਟੀਵਨ ਜੈਸਰ ਦੁਆਰਾ ਪਾਈ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਮੇ ਪੱਕੇ ਕਪਤਾਨ ਸਨ ਜੋ 2003-04 ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਹੇ ਲਿਵਰਪੂਲ ਕਪਤਾਨ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ 12 ਸੀਜ਼ਨਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਮੌਜੂਦਾ ਕਪਤਾਨ ਜਾਰਡਨ ਹੈਂਡਰਸਨ ਹੈ, ਜੋ 2015 ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਜੈਰਾਰਡ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਹਨ।

Name Period
ਸਕੌਟਲੈਂਡ Andrew Hannah 1892–1895
ਸਕੌਟਲੈਂਡ Jimmy Ross 1895–1897
ਸਕੌਟਲੈਂਡ John McCartney 1897–1898
ਇੰਗਲੈਂਡ Harry Storer 1898–1899
ਸਕੌਟਲੈਂਡ Alex Raisbeck 1899–1909
ਇੰਗਲੈਂਡ Arthur Goddard 1909–1912
ਇੰਗਲੈਂਡ Ephraim Longworth 1912–1913
ਇੰਗਲੈਂਡ Harry Lowe 1913–1915
ਸਕੌਟਲੈਂਡ Donald McKinlay 1919–1920
ਇੰਗਲੈਂਡ Ephraim Longworth 1920–1921
ਸਕੌਟਲੈਂਡ Donald McKinlay 1921–1928
ਇੰਗਲੈਂਡ Tom Bromilow 1928–1929
ਸਕੌਟਲੈਂਡ James Jackson, Jr. 1929–1930
ਸਕੌਟਲੈਂਡ Tom Morrison 1930–1931
ਸਕੌਟਲੈਂਡ Tom Bradshaw 1931–1934
Name Period
ਇੰਗਲੈਂਡ Tom Cooper 1934–1939
ਸਕੌਟਲੈਂਡ Matt Busby 1939–1940
ਸਕੌਟਲੈਂਡ Willie Fagan 1945–1947
ਇੰਗਲੈਂਡ Jack Balmer 1947–1950
ਇੰਗਲੈਂਡ Phil Taylor 1950–1953
ਇੰਗਲੈਂਡ Bill Jones 1953–1954
ਇੰਗਲੈਂਡ Laurie Hughes 1954–1955
ਸਕੌਟਲੈਂਡ Billy Liddell 1955–1958
ਇੰਗਲੈਂਡ Johnny Wheeler 1958–1959
ਇੰਗਲੈਂਡ Ronnie Moran 1959–1960
ਇੰਗਲੈਂਡ Dick White 1960–1961
ਸਕੌਟਲੈਂਡ Ron Yeats 1961–1970
ਇੰਗਲੈਂਡ Tommy Smith 1970–1973
ਇੰਗਲੈਂਡ Emlyn Hughes 1973–1978
ਇੰਗਲੈਂਡ Phil Thompson 1978–1981
Name Period
ਸਕੌਟਲੈਂਡ Graeme Souness 1982–1984
ਇੰਗਲੈਂਡ Phil Neal 1984–1985
ਸਕੌਟਲੈਂਡ Alan Hansen 1985–1988
ਆਇਰਲੈਂਡ ਦਾ ਗਣਰਾਜ Ronnie Whelan 1988–1989
ਸਕੌਟਲੈਂਡ Alan Hansen 1989–1990
ਆਇਰਲੈਂਡ ਦਾ ਗਣਰਾਜ Ronnie Whelan 1990–1991
ਸਕੌਟਲੈਂਡ Steve Nicol 1990–1991
ਇੰਗਲੈਂਡ Mark Wright 1991–1993
ਫਰਮਾ:Country data Wales Ian Rush 1993–1996
ਇੰਗਲੈਂਡ John Barnes 1996–1997
ਇੰਗਲੈਂਡ Paul Ince 1997–1999
ਇੰਗਲੈਂਡ Jamie Redknapp 1999–2002
ਫਰਮਾ:Country data Finland Sami Hyypiä 2001–2003
ਇੰਗਲੈਂਡ Steven Gerrard 2003–2015
ਇੰਗਲੈਂਡ Jordan Henderson 2015–

ਸੀਜ਼ਨ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀ[ਸੋਧੋ]

The head and torso of a man with short, brown hair. He is wearing a red shirt and a black armband.
ਸਟੀਵਨ ਜੈਰਾਰਡ, ਪੁਰਸਕਾਰ ਦੇ ਚਾਰ ਵਾਰ ਦੇ ਜੇਤੂ।
The head and torso of a man with short, dark hair. He is wearing a red shirt.
ਲੁਈਸ ਸੁਰੇਜ਼, ਪੁਰਸਕਾਰ ਦੇ ਦੋ ਵਾਰ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੇ ਜੇਤੂ।
Season Name Nationality Position Notes Ref
2001–02 Hyypiä, SamiSami Hyypiä  ਫਰਮਾ:FIN 2 !Defender [2]
2002–03 Murphy, DannyDanny Murphy  ਫਰਮਾ:ENG 3 !Midfielder [3]
2003–04 Gerrard, StevenSteven Gerrard  ਫਰਮਾ:ENG 3 !Midfielder [4]
2004–05 Carragher, JamieJamie Carragher  ਫਰਮਾ:ENG 2 !Defender [5]
2005–06 Gerrard, StevenSteven Gerrard (2)  ਫਰਮਾ:ENG 3 !Midfielder Also won PFA Players' Player of the Year [6]
2006–07 Gerrard, StevenSteven Gerrard (3)  ਫਰਮਾ:ENG 3 !Midfielder [7]
2007–08 Torres, FernandoFernando Torres  ਫਰਮਾ:SPN 4 !Forward [8]
2008–09 Gerrard, StevenSteven Gerrard (4)  ਫਰਮਾ:ENG 3 !Midfielder Also won FWA Footballer of the Year [9]
2009–10 Pepe Reina ਫਰਮਾ:SPN 1 !Goalkeeper [10]
2010–11 Lucas Leiva  ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ 3 !Midfielder [11]
2011–12 Martin Škrtel ਫਰਮਾ:SVK 2 !Defender [12]
2012–13 Luis Suárez ਫਰਮਾ:URU 4 !Forward [13]
2013–14 Luis Suárez (2) ਫਰਮਾ:URU 4 !Forward Also won PFA Players' Player of the Year, Premier League Player of the Season and FWA Footballer of the Year [14]
2014–15 Philippe Coutinho  ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ 3 !Midfielder [15]
2015–16 Philippe Coutinho (2)  ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ 3 !Midfielder [16]
2016–17 Sadio Mané ਫਰਮਾ:SENSenegal 3 !Midfielder [17]

ਕਲੱਬ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ[ਸੋਧੋ]

ਸਨਮਾਨ[ਸੋਧੋ]

Four trophies inside a glass cabinet. The trophies have ribbons on them and there is memorabilia next to them
ਚਾਰ ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਕੱਪ ਦੀਆਂ ਰਿਪਲੀਕਾ ਕਲੱਬ ਦੇ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਲਿਵਰਪੂਲ 1977 ਤੋਂ 1984 ਤੱਕ ਜਿੱਤੀਆਂ

ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਟਰਾਫੀ ਲੈਂਕਸ਼ਾਇਰ ਲੀਗ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਇਸਨੇ ਕਲੱਬ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਸੀ। 1901 ਵਿਚ ਕਲੱਬ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਲੀਗ ਖ਼ਿਤਾਬ ਜਿੱਤਿਆ, ਜਦਕਿ ਐਫ.ਏ. ਕੱਪ ਵਿਚ ਪਹਿਲੀ ਸਫਲਤਾ 1965 ਵਿਚ ਹੋਈ। ਲਿਵਰਪੂਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਸਫਲ ਦਹਾਕਾ 1980 ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਲੱਬ ਨੇ ਛੇ ਲੀਗ ਖਿਤਾਬ ਜਿੱਤੇ ਸਨ, ਦੋ ਐਫ ਕੱਪ, ਚਾਰ ਲੀਗ ਕੱਪ, ਪੰਜ ਚੈਰੀਟੀ ਸ਼ੀਲਡ (ਇਕ ਸ਼ੇਅਰ) ਅਤੇ ਦੋ ਯੂਰਪੀਨ ਕੱਪ।

ਕਲੱਬ ਨੇ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਟੀਮ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫੁੱਟਬਾਲ ਜਿੱਤ ਅਤੇ ਅੰਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਲਿਵਰਪੂਲ ਵਿਚ 2015 ਦੀ 50 ਸਾਲਾ ਮਿਆਦ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਔਸਤ ਲੀਗ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਸਥਿਤੀ (3.3) ਅਤੇ ਆਰਸੇਨਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1 900-1999 ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਦੂਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਔਸਤ ਲੀਗ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਔਸਤ ਲੀਗ 8.7 ਦੀ ਔਸਤ ਨਾਲ ਹੈ। ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਕੱਪ, ਯੂਰਪ ਦੀ ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਕਲੱਬ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਪੰਜ ਵਾਰ, ਇੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਰਿਕਾਰਡ ਜਿੱਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਰੀਅਲ ਮੈਡ੍ਰਿਡ ਅਤੇ ਏ.ਸੀ. ਮਿਲਾਨ ਨੇ ਜਿੱਤੀ ਹੈ। ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੀ ਪੰਜਵੀਂ ਯੂਰਪੀਅਨ ਜੇਤੂ, 2005 ਵਿੱਚ, ਦਾ ਮਤਲਬ ਸੀ ਕਿ ਕਲੱਬ ਨੂੰ ਪੱਕੇ ਤੌਰ ਤੇ ਟਰਾਫੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਮਲਟੀਪਲ-ਵਿਜੇਅਰ ਬੈਜ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੇ ਯੂਈਐਫਏ ਕੱਪ, ਯੂਰੋਪ ਦੀ ਸੈਕੰਡਰੀ ਕਲੱਬ ਮੁਕਾਬਲੇ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਜਿੱਤੀ ਹੈ।

ਘਰੇਲੂ[ਸੋਧੋ]

ਲੀਗ[ਸੋਧੋ]

  • First Division
    • Winners (18): 1900–01, 1905–06, 1921–22, 1922–23, 1946–47, 1963–64, 1965–66, 1972–73, 1975–76, 1976–77, 1978–79, 1979–80, 1981–82, 1982–83, 1983–84, 1985–86, 1987–88, 1989–90
  • Second Division
    • Winners (4): 1893–94, 1895–96, 1904–05, 1961–62
  • Lancashire League
    • Winners (1): 1892–93

ਕੱਪ[ਸੋਧੋ]

  • FA Cup
    • Winners (7): 1964–65, 1973–74, 1985–86, 1988–89, 1991–92, 2000–01, 2005–06
  • Football League Cup
    • Winners (8): 1980–81, 1981–82, 1982–83, 1983–84, 1994–95, 2000–01, 2002–03, 2011–12 (record)
  • FA Charity / Community Shield
    • Winners (15): 1964*, 1965*, 1966, 1974*, 1976, 1977*, 1979, 1980, 1982, 1986*, 1988, 1989, 1990*, 2001, 2006 (* shared)
  • Sheriff of London Charity Shield:
    • Winners (1): 1906
  • Football League Super Cup
    • Winners (1): 1985–86

ਯੂਰੋਪੀਅਨ[ਸੋਧੋ]

  • European Cup/UEFA Champions League
    • Winners (5): 1976–77, 1977–78, 1980–81, 1983–84, 2004–05
  • UEFA Cup/UEFA Europa League
    • Winners (3): 1972–73, 1975–76, 2000–01
  • European Super Cup/UEFA Super Cup
    • Winners (3): 1977, 2001, 2005

ਡਬਲਸ ਐਂਡ ਟ੍ਰੈਬਲਜ਼[ਸੋਧੋ]

  • Doubles:[note 1]
    • League and FA Cup: 1
      • 1985–86
    • League and League Cup: 2
      • 1981–82, 1982–83
    • European Double (League and European Cup): 1
      • 1976–77
    • League and UEFA Cup: 2
      • 1972–73, 1975–76
    • League Cup and European Cup: 1
      • 1980–81
  • Trebles
    • League, League Cup and European Cup: 1
      • 1983–84
    • FA Cup, League Cup and UEFA Cup: 1
      • 2000–01

ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਛੋਟੇ ਕੌਮੀ ਸ਼ੀਲਡ ਅਤੇ ਯੂਈਐਫਏ ਸੁਪਰ ਕੱਪ ਵਰਗੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਨੂੰ ਡਬਲ ਜਾਂ ਟ੍ਰੈਬਲ ਵੱਲ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਲਈ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਨੋਟਸ[ਸੋਧੋ]

ਫੁਟਨੋਟ

  1. Doubles won in conjunction with the treble, such as a FA Cup and League Cup double in 2001, are not included in the Doubles section.

ਹਵਾਲੇ 

  1. "Premier League Handbook 2020/21" (PDF). Premier League. p. 24. Archived from the original (PDF) on 12 April 2021. Retrieved 12 April 2021.
  2. Eaton, Paul (13 May 2002). "We speak to YOUR Player of the Season". Liverpool F.C. Archived from the original on 12 June 2015. Retrieved 4 June 2015.
  3. Eaton, Paul (7 May 2003). "Murphy named Reds Player of the Season". Liverpool F.C. Archived from the original on 14 ਜੁਲਾਈ 2015. Retrieved 4 June 2015. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  4. "Gerrard delighted with Player of the Year vote". Liverpool F.C. 21 May 2004. Archived from the original on 12 June 2015. Retrieved 4 June 2015.
  5. Hunter, Steve (4 May 2005). "Carra wins .tv player of the season". Liverpool F.C. Archived from the original on 14 July 2015. Retrieved 4 June 2015.
  6. Rogers, Paul (23 May 2006). "It's Official: LFC Player of the Season". Liverpool F.C. Archived from the original on 12 June 2015. Retrieved 4 June 2015.
  7. "Gerrard voted fans' player of the season". Liverpool F.C. 26 May 2007. Archived from the original on 12 June 2015. Retrieved 4 June 2015.
  8. Eaton, Paul (19 May 2008). "Vote result: LFC Player of the Season". Liverpool F.C. Archived from the original on 12 June 2015. Retrieved 4 June 2015.
  9. Carroll, James (4 June 2009). "LFC Player of the Season: Steven Gerrard". Liverpool F.C. Archived from the original on 12 June 2015. Retrieved 4 June 2015.
  10. Rice, Jimmy (11 May 2010). "Reina crowned Player of 09–10". Liverpool F.C. Archived from the original on 23 April 2014. Retrieved 4 June 2015.
  11. Carroll, James (24 May 2011). "Lucas scoops 2010–11 award". Liverpool F.C. Archived from the original on 24 November 2012. Retrieved 4 June 2015.
  12. Carroll, James (14 May 2012). "Skrtel named LFC Player of Season". Liverpool F.C. Archived from the original on 15 April 2014. Retrieved 4 June 2015.
  13. Shaw, Chris (28 May 2013). "Your player of the season revealed". Liverpool F.C. Archived from the original on 5 June 2013. Retrieved 4 June 2015.
  14. Carroll, James (27 May 2014). "Suarez wins another season award". Liverpool F.C. Archived from the original on 1 ਮਈ 2015. Retrieved 4 June 2015. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  15. Shaw, Chris (19 May 2015). "Phil wins four prizes at Players' Awards". Liverpool F.C. Archived from the original on 23 ਜੂਨ 2019. Retrieved 4 June 2015. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  16. "Quartet of accolades for Philippe Coutinho at LFC Players' Awards". Liverpool FC. Retrieved 12 May 2016.
  17. Shaw, Chris (9 May 2017). "Sadio Mane takes top prizes at LFC Players' Awards". Liverpool FC. Retrieved 10 May 2016.