ਅਤੀਥੀ ਦੇਵੋ ਭਵ
ਅਤੀਥੀ ਦੇਵੋ ਭਵ (ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ: अतिथिदेवो भव:) ਸ਼ਬਦ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਲਿਪੀਅੰਤਰਨ: ਮਹਿਮਾਨ ਰੱਬ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੈ), ਮੇਜ਼ਬਾਨ-ਮਹਿਮਾਨ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦੀ ਇੱਕ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਦੇਵਤਾ ਦੇ ਸਮਾਨ ਸਤਿਕਾਰ ਨਾਲ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਭਾਰਤੀ ਹਿੰਦੂ-ਬੌਧ ਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਆਉਣ ਦਾ ਇਹ ਸੰਕਲਪ ਹਰ ਕਿਸੇ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਨਮਸਤੇ (ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਹਮਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਣਾਮ ਕਰਦਾ ਹਾਂ) ਦੇ ਰਵਾਇਤੀ ਹਿੰਦੂ-ਬੋਧੀ ਸਾਂਝੇ ਨਮਸਕਾਰ ਤੋਂ ਵੀ ਪਰੇ ਹੈ।
ਮੰਤਰ ਤੈਤਿਰੀਆ ਉਪਨਿਸ਼ਦ, ਸਿੱਖਿਆਵੱਲੀ I.11.2 ਤੋਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: ਮਾਤਰੁਦੇਵੋ ਭਾਵ, ਪਿਤ੍ਰੁਦੇਵੋ ਭਾਵ, ਆਚਾਰਿਆਦੇਵੋ ਭਾਵ, ਅਤਿਥੀਦੇਵੋ ਭਾਵ। ਇਸਦਾ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਅਰਥ ਹੈ "ਉਹ ਬਣੋ ਜਿਸ ਲਈ ਮਾਂ ਰੱਬ ਹੈ, ਉਹ ਬਣੋ ਜਿਸ ਲਈ ਪਿਤਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਹੈ, ਉਹ ਬਣੋ ਜਿਸ ਲਈ ਅਧਿਆਪਕ ਪਰਮਾਤਮਾ ਹੈ, ਉਹ ਬਣੋ ਜਿਸ ਲਈ ਮਹਿਮਾਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਹੈ।" ਮਾਤ੍ਰੁਦੇਵਹ, ਪਿਤ੍ਰੁਦੇਵਹ, ਆਚਾਰਯਦੇਵਹ, ਅਤਿਥੀਦੇਵਹ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ ਹਨ, ਅਤੇ ਹਰ ਇੱਕ ਬਹੁਵਰਿਹਿ ਸਮਸਤ-ਪਦ ਹੈ।
ਰਸਮ ਜਾਂ ਪੂਜਾ[ਸੋਧੋ]
ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ/ਸਨਾਤਨ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਨਿੱਜੀ ਰੱਬ ਦੀ ਪੂਜਾ ਪੰਜ-ਪੜਾਵੀ ਪੂਜਾ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ; ਇਸ ਨੂੰ ਪੰਚੋਪਚਾਰ ਪੂਜਾ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। "ਸ਼ੋਡਸ਼ੋਪਚਾਰ ਪੂਜਨ" ਵਧੇਰੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਅਤੇ ਰਸਮੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ 16 ਪੜਾਅ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਪੂਜਾ ਦੇ ਪੰਜ ਕਦਮ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਮੰਨੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੰਜ ਰਸਮਾਂ ਬਣ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ:
- ਖੁਸ਼ਬੂ ( ਧੂਪਾ ) - ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ, ਕਮਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੁਹਾਵਣਾ ਖੁਸ਼ਬੂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਚੀਜ਼ ਹੈ ਜੋ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੌਰੇ ਤੋਂ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਜਾਂ ਵਿਗਾੜਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਸੁਹਾਵਣਾ ਖੁਸ਼ਬੂ ਇੱਕ ਮਹਿਮਾਨ ਨੂੰ ਚੰਗੇ ਹਾਸੇ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦੇਵੇਗੀ.
- ਲੈਂਪ ( ਦੀਪਾ ) - ਭਾਰਤ ਦੇ ਬਿਜਲੀਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਅਤੇ ਮਹਿਮਾਨ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਦੀਵਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਸਮੀਕਰਨ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਅਤੇ ਮਹਿਮਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਅੰਤਰ ਨਹੀਂ ਬਣੇਗਾ।
- ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ( ਨੈਵੇਦਿਆ ) - ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਤੋਂ ਬਣੇ ਫਲ ਅਤੇ ਮਿਠਾਈਆਂ ਭੇਟ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।
- ਚਾਵਲ ( ਅਕਸ਼ਤ ) - ਇਹ ਅਣਵੰਡੇ ਹੋਣ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਇੱਕ ਤਿਲਕ, ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਸਿਂਦੂਰ ਦੇ ਪੇਸਟ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਮੱਥੇ 'ਤੇ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,[1] ਅਤੇ ਇਸ 'ਤੇ ਚੌਲਾਂ ਦੇ ਦਾਣੇ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਹਿੰਦੂ ਭਾਰਤੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਆਗਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਰੂਪ ਹੈ।
- ਫੁੱਲ ਭੇਟ ( ਪੁਸ਼ਪਾ ) - ਇੱਕ ਫੁੱਲ ਸਦਭਾਵਨਾ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਮਹਿਮਾਨ ਵਿਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਫੁੱਲ ਉਸ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੀਆਂ ਮਿੱਠੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਮੁਹਿੰਮ[ਸੋਧੋ]
ਭਾਰਤ ਹਰ ਸਾਲ ਲੱਖਾਂ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਇਨਕ੍ਰੇਡੀਬਲ ਇੰਡੀਆ ਥੀਮ ਦੇ ਨਾਲ ਅਤੀਤੀ ਦੇਵੋ ਭਾਵ ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।[2]
"ਅਤਿਥੀ ਦੇਵੋ ਭਾਵ" ਇੱਕ ਸਮਾਜਿਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮੁਹਿੰਮ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੁਆਗਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਵਧੇਰੇ ਭਾਵਨਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੁਹਿੰਮ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮੁਹਿੰਮ ਟੈਕਸੀ ਡਰਾਈਵਰ, ਗਾਈਡਾਂ, ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਅਫਸਰਾਂ, ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਅਤੇ ਦਿਸ਼ਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨਾਲ ਸਿੱਧਾ ਸੰਪਰਕ ਕਰਦੇ ਹਨ।[2]
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]
- ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ
- ਪਰਾਹੁਣਚਾਰੀ
- ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਭਾਰਤ
- ਪੂਜਾ (ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ)
- ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਹੋਏ ਹਨ
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Tikak, I Love India. Retrieved February 3, 2011.
- ↑ 2.0 2.1 "Atithi Devo Bhavah". Incredible India. Archived from the original on 2009-01-03. Retrieved 2008-12-08.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help). Incredible India. Archived from the original Archived 2009-01-03 at the Wayback Machine. on 2009-01-03. Retrieved 2008-12-08.