ਜਗਦੀਸ਼ਪੁਰ ਸਰੋਵਰ

ਜਗਦੀਸ਼ਪੁਰ ਸਰੋਵਰ
ਜਗਦੀਸ਼ਪੁਰ ਸਰੋਵਰ
	ਜਗਦੀਸ਼ਪੁਰ ਰਿਜ਼ਰਵਾਇਰ ਵਿਖੇ ਸਾਰਸ ਕਰੇਨ ਦਾ ਸਮੂਹ (ਐਂਟੀਗੋਨ ਐਂਟੀਗੋਨ)
ਸਥਿਤੀ	ਜਹਾਦੀ, ਕਪਿਲਾਵਸਤੂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ, ਨੇਪਾਲ
ਗੁਣਕ	27°35′00″N 83°05′00″E / 27.58333°N 83.08333°E
Primary inflows	ਬਾਨਗੰਗਾਨਦੀ
Primary outflows	Banganga River
Catchment area	Sivalik Hills
Basin countries	ਨੇਪਾਲ
ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਏਜੰਸੀ	Department of Irrigation and District Forest Office
ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੰਬਾਈ	1.6 km (1 mi)
ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਚੌੜਾਈ	1.4 km (1 mi)
Surface area	225 ha (556 acres)
Surface elevation	197 m (646 ft)
Settlements	ਧਨਕੌਲੀ, ਹਥੌਸਾ, ਜਹਾਦੀ, ਜਯਾਨਗਰ, ਕਪਿਲਵਸਤੂ, ਕੋਪਾਵਾ, ਨਿਗਾਲੀਹਾਵਾ

ਜਗਦੀਸ਼ਪੁਰ ਸਰੋਵਰ ਜਹਾਦੀ ਪਿੰਡ ਵਿਕਾਸ ਕਮੇਟੀ, ਕਪਿਲਵਸਤੂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ, ਨੇਪਾਲ ਦਾ ਇੱਕ ਸਰੋਵਰ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਈ.ਆਰ. ਜਗਦੀਸ਼ ਝਾਅ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਗਦੀਸ਼ ਝਾਅ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਨਗੰਗਾ ਡੈਮ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦਾ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। 225 ha (2.25 km²) ਦੇ ਸਤਹ ਖੇਤਰ ਦੇ ਨਾਲ,^[1] ਇਹ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਰੋਵਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵੈਟਲੈਂਡ ਸਾਈਟ ਹੈ।^[2] ਇਹ 197 m (646 ft) ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ ।^[3] ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਾਣੀ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ 2 m (6.6 ft) ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਖੁਸ਼ਕ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਅਤੇ 7 m (23 ft) ਮਾਨਸੂਨ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।^[4]

ਜਗਦੀਸ਼ਪੁਰ ਜਲ ਸਰੋਵਰ ਨੂੰ ਰਾਮਸਰ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹੱਤਵ ਵਾਲੇ ਰਾਮਸਰ ਵੈਟਲੈਂਡਜ਼ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।^[5]

ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]

1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਜਖੀਰਾ ਝੀਲ ' ਤੇ, ਜਗਦੀਸ਼ਪੁਰ ਨੂੰ ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੇਣ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।^[3] 2003 ਵਿੱਚ, ਸਰੋਵਰ ਨੂੰ ਰਾਮਸਰ ਸਾਈਟ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ^[5] ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਇਸ ਦੇ ਪੰਛੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜੀਵ-ਜੰਤੂਆਂ ਦਾ ਅਜੇ ਤੱਕ ਬਹੁਤ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਅਧਿਐਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ^[4]

ਸਰੋਵਰ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾ ਗਾਦ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਰੀਡ ਬੈੱਡਾਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਕਈ ਲੁਪਤ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਨਸਲਾਂ ਲਈ ਪਨਾਹ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਰੋਵਰ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਨਿਵਾਸੀ, ਸਰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਪਰਵਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵੈਟਲੈਂਡ ਪੰਛੀਆਂ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 45 ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ^[3] ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪੰਜ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਹਨ। ^[6] ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਵਾਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵੀ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਪੰਛੀਆਂ ਲਈ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਰਜ ਕੁਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: ^[4]

ਏਸ਼ੀਅਨ ਓਪਨਬਿਲ ( ਐਨਾਸਟੋਮਸ ਓਸੀਟੈਨਸ )
ਕਾਲੇ ਖੰਭਾਂ ਵਾਲੀ ਕਾਇਟ ( ਏਲਾਨਸ ਐਕਸਲਰੀਸ )
ਮਿਸਰੀ ਗਿਰਝ ( Neophron percnopterus ), ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖ਼ਤਰੇ ਵਾਲੀ ਸਪੀਸੀਜ਼
ਗ੍ਰੇਟਰ ਸਪਾਟੇਡ ਈਗਲ (ਕਲਾਂਗਾ ਕਲਾਂਗਾ ), ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖ਼ਤਰੇ ਵਾਲੀ ਸਪੀਸੀਜ਼
ਭਾਰਤੀ ਸਪਾਟਿਡ ਈਗਲ ( ਕਲਾਂਗਾ ਹਸਤਾਟਾ ), ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖ਼ਤਰੇ ਵਾਲੀ ਸਪੀਸੀਜ਼
ਘੱਟ ਸਹਾਇਕ ( ਲੇਪਟੋਪਟੀਲੋਸ ਜਾਵੈਨਿਕਸ ), ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖ਼ਤਰੇ ਵਾਲੀ ਸਪੀਸੀਜ਼
ਲੰਬੀ ਪੂਛ ਵਾਲਾ ਚੀਕਣਾ ( ਲਾਨੀਅਸ ਸ਼ੈਚ ਤਿਰੰਗਾ )
ਓਰੀਐਂਟਲ ਡਾਰਟਰ ( ਐਨਹਿੰਗਾ ਮੇਲਾਨੋਗਾਸਟਰ )
ਪਾਈਡ ਕਿੰਗਫਿਸ਼ਰ ( ਸੇਰੀਲ ਰੂਡਿਸ )
ਲਾਲ-ਵਾਟਲਡ ਲੈਪਵਿੰਗ ( ਵੈਨੇਲਸ ਇੰਡੀਕਸ )
ਰੱਡੀ ਕਿੰਗਫਿਸ਼ਰ ( ਹੈਲਸੀਓਨ ਕੋਰੋਮਾਂਡਾ )
ਸਾਰਸ ਕ੍ਰੇਨ ( ਗ੍ਰਸ ਐਂਟੀਗੋਨ ), ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖ਼ਤਰੇ ਵਾਲੀ ਸਪੀਸੀਜ਼
ਪਤਲੇ-ਬਿਲ ਵਾਲੇ ਗਿਰਝ ( ਜਿਪਸ ਟੇਨੂਰੋਸਟ੍ਰਿਸ ), ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖ਼ਤਰੇ ਵਾਲੀ ਸਪੀਸੀਜ਼
ਸਮੂਥ-ਕੋਟੇਡ ਓਟਰ ( ਲੂਟਰੋਗੇਲ ਪਰਸਪਿਸੀਲਾਟਾ ), ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖ਼ਤਰੇ ਵਾਲੀ ਸਪੀਸੀਜ਼
ਵ੍ਹਾਈਟ-ਰੰਪਡ ਗਿਰਝ ( ਜਿਪਸ ਬੇਂਗਲੈਂਸਿਸ ), ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖ਼ਤਰੇ ਵਾਲੀ ਸਪੀਸੀਜ਼
ਉੱਨੀ ਗਰਦਨ ਵਾਲਾ ਸਟੌਰਕ ( ਸਿਕੋਨੀਆ ਐਪੀਸਕੋਪਸ ), ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖ਼ਤਰੇ ਵਾਲੀ ਸਪੀਸੀਜ਼

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

↑ "Jagadishpur Reservoir". Protected Planet. Retrieved 5 January 2022.
↑ Bhandari, B. (1996).
↑ ^3.0 ^3.1 ^3.2 Nepal Biodiversity Resource Book. Protected Areas, Ramsar Sites, and World Heritage Sites (PDF). Kathmandu: International Centre for Integrated Mountain Development, Ministry of Environment, Science and Technology, in cooperation with United Nations Environment Programme, Regional Office for Asia and the Pacific. 2007. ISBN 978-92-9115-033-5. Archived from the original (PDF) on 2011-07-26. Retrieved 2018-12-14. {{cite book}}: Cite uses deprecated parameter |authors= (help)
↑ ^4.0 ^4.1 ^4.2 Baral, H. S. (2008). "Birds of Jagdishpur Reservoir, Nepal" (PDF). Forktail. 24: 115–119. ISSN 0950-1746.
↑ ^5.0 ^5.1 Bhandari, B. B. (2009).
↑ Baral, H. S.; Inskipp, C. (2005). Important Bird Areas in Nepal: key sites for conservation (1st ed.). Kathmandu, Nepal and Cambridge, UK: Bird Conservation Nepal and BirdLife International. ISBN 978-9993379225.

ਹੋਰ ਪੜ੍ਹਨਾ[ਸੋਧੋ]

ਬਰਾਲ, ਐਚ.ਐਸ. ਅਤੇ ਚੌਧਰੀ, ਬੀ. (2003)। ਜਗਦੀਸ਼ਪੁਰ ਸਰੋਵਰ , ਮਈ 2003 ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ। ਅਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਰਿਪੋਰਟ ਬਰਡ ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਨੇਪਾਲ ਨੂੰ ਸੌਂਪੀ ਗਈ
ਬਰਡਲਾਈਫ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ (2008)। ਸਪੀਸੀਜ਼ ਫੈਕਟਸ਼ੀਟਸ। http://www.birdlife.org 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਹੈ। 8 ਜੂਨ 2008 ਨੂੰ ਐਕਸੈਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਚੌਧਰੀ, ਐਚ. ਅਤੇ ਗਿਰੀ, ਡੀ. (2006)। ਲੁੰਬੀਨੀ, ਜਗਦੀਸ਼ਪੁਰ ਸਰੋਵਰ ਅਤੇ ਖਾਦਰਾ ਫਾਂਟਾ, ਨਵੰਬਰ 2006 ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ। ਅਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ।
DNPWC ਅਤੇ IUCN (2003)। ਰਾਮਸਰ ਵੈਟਲੈਂਡਜ਼ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸ਼ੀਟ: ਜਗਦੀਸ਼ਪੁਰ ਸਰੋਵਰ । ਰਾਮਸਰ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਬਿਊਰੋ ਨੂੰ ਸੌਂਪੀ ਅਣਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਰਿਪੋਰਟ।
HMGN/MFSC (2003)। ਨੈਸ਼ਨਲ ਵੈਟਲੈਂਡ ਪਾਲਿਸੀ 2003 ਕਾਠਮੰਡੂ: ਨੇਪਾਲ ਦੀ ਮਹਾਮਹਿਮ ਸਰਕਾਰ, ਜੰਗਲਾਤ ਅਤੇ ਭੂਮੀ ਸੰਭਾਲ ਮੰਤਰਾਲਾ।
Inskipp, C. ਅਤੇ Inskipp, T. (1991). ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਪੰਛੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਗਾਈਡ, ਦੂਜਾ ਐਡੀਸ਼ਨ। ਲੰਡਨ: ਕ੍ਰਿਸਟੋਫਰ ਹੈਲਮ.
ਇਨਸਕਿੱਪ, ਟੀ., ਲਿੰਡਸੇ, ਐਨ. ਅਤੇ ਡਕਵਰਥ, ਡਬਲਯੂ. (1996)। ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਐਨੋਟੇਟਿਡ ਚੈਕਲਿਸਟ। ਸੈਂਡੀ, ਯੂਕੇ: ਓਰੀਐਂਟਲ ਬਰਡ ਕਲੱਬ।
IUCN ਨੇਪਾਲ (2004)। ਨੇਪਾਲ ਵਿੱਚ ਵੈਟਲੈਂਡਜ਼ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਖਤਰਿਆਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ। ਕਾਠਮੰਡੂ: IUCN ਨੇਪਾਲ.

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]

ਵੇਟਲੈਂਡਜ਼ 'ਤੇ ਰਾਮਸਰ ਸੰਮੇਲਨ: ਨੇਪਾਲ ਦੀ ਐਨੋਟੇਟਿਡ ਰਾਮਸਰ ਸੂਚੀ

[WDPA-1] "Jagadishpur Reservoir". Protected Planet. Retrieved 5 January 2022.

[Bhandari-2] Bhandari, B. (1996).

[nbrb07-3] 3.0 ^3.1 ^3.2 Nepal Biodiversity Resource Book. Protected Areas, Ramsar Sites, and World Heritage Sites (PDF). Kathmandu: International Centre for Integrated Mountain Development, Ministry of Environment, Science and Technology, in cooperation with United Nations Environment Programme, Regional Office for Asia and the Pacific. 2007. ISBN 978-92-9115-033-5. Archived from the original (PDF) on 2011-07-26. Retrieved 2018-12-14. {{cite book}}: Cite uses deprecated parameter |authors= (help)

[Baral2008-4] 4.0 ^4.1 ^4.2 Baral, H. S. (2008). "Birds of Jagdishpur Reservoir, Nepal" (PDF). Forktail. 24: 115–119. ISSN 0950-1746.

[Bhandari09-5] 5.0 ^5.1 Bhandari, B. B. (2009).

[Baral2005-6] Baral, H. S.; Inskipp, C. (2005). Important Bird Areas in Nepal: key sites for conservation (1st ed.). Kathmandu, Nepal and Cambridge, UK: Bird Conservation Nepal and BirdLife International. ISBN 978-9993379225.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]