ਮੈਣਾ
| ਮੈਣਾ | |
|---|---|
.jpg)
| |
| Medicago polymorpha |
ਮੈਣਾ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਨਾਮ: Medicago denticulata ਜਾਂ Medicago polymorpha; ਮੈਡੀਕਾਗੋ ਪੋਲੀਮੋਰਫਾ) ਮੈਡੀਕਾਗੋ ਜੀਨਸ ਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਹੈ। ਇਹ ਮੈਡੀਟੇਰੀਅਨ ਬੇਸਿਨ ਦਾ ਮੂਲ ਹੈ ਪਰ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਸਿਨੋਰਿਜ਼ੋਬੀਅਮ ਮੈਡੀਕੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਹਿਜੀਵ ਸਬੰਧ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਫਿਕਸੇਸ਼ਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੈ। ਆਮ ਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਬਰਕਲੋਵਰ, ਟੂਥਡ ਬਰ ਕਲੋਵਰ, ਟੂਥਡ ਮੈਡਿਕ ਅਤੇ ਬਰ ਮੈਡੀਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਵਰਣਨ[ਸੋਧੋ]
ਇਹ ਜੰਗਲੀ ਬੂਟੀ ਇੱਕ ਸਾਲਾਨਾ ਚੌੜੀ ਪੱਤੀ ਵਾਲਾ ਪੌਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਹੀਯੋਗ ਜ਼ਮੀਨ, ਸੜਕਾਂ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖਰਾਬ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਸਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਲਾਅਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਇਸਦੇ ਬੁਰਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਦੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਜਾਂ ਫਰ ਨਾਲ ਚਿਪਕਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਇਸਦੇ ਨੇੜੇ ਤੋਂ ਲੰਘਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹਨਾਂ ਬੀਜ ਕੈਪਸੂਲ ਦੁਆਰਾ ਭੂਗੋਲਿਕ ਫੈਲਣ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਖਰਾਬ ਘਾਹ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਪੱਤੇ ਪੀਲੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਲ 7 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਸਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੈੱਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਕੁੰਡੀਆਂ ਨਾਲ ਢੱਕੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਬਰਕਲੋਵਰ ਪਸ਼ੂਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਚਾਰਾ ਹੈ, ਪਰ ਫਲ ਕਾਂਟੇਦਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਘੋੜਿਆਂ ਅਤੇ ਖੱਚਰਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਇਸ ਦੇ ਪੱਤੇ ਖੁਆ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।[1]
ਨਵੇਂ ਬੀਜਾਂ ਵਿੱਚ ਬੀਜ ਪੱਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਲੰਬੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾ ਸੱਚਾ ਪੱਤਾ ਗੋਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪੱਤੇ ਤਿਕੋਣੀ ਹੋਣਗੇ, ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਲੋਵਰ ਵਰਗੀ ਸ਼ਕਲ ਦੇ ਨਾਲ, ਤਣੇ ਉੱਤੇ ਵਿਕਲਪਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਲੀਫਲੇਟਾਂ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਥੋੜੇ ਜਿਹੇ ਸੀਰੇਟਿਡ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਛੋਟੇ ਪੀਲੇ ਫੁੱਲ ਛੋਟੀਆਂ ਤਿਤਲੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪਰਾਗਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕੀੜਿਆਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪੂਰੇ ਵਧੇ ਹੋਏ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਤਣੇ 2 ਫੁੱਟ (60 ਸੈ.ਮੀ.) ਤੱਕ ਲੰਬੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਨਾਲ ਅਤੇ/ਜਾਂ ਹੇਠਾਂ ਫੈਲਦੇ ਹਨ। ਤਣੇ ਅਕਸਰ ਨੋਡਾਂ 'ਤੇ ਜੜ੍ਹ ਹੁੰਦੇ ਹਨ; ਬਾਲਗ ਪੌਦੇ, ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨ ਪੌਦੇ ਜੋ ਕੁਝ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਰੁਕਾਵਟ ਦੇ ਵਧਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਖਿੱਚੇ ਜਾਣ 'ਤੇ ਟੂਟੀ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਨੈੱਟਵਰਕ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਸ਼ੀਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਪੌਦੇ ਤੋਂ ਚੋਟੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਨਾਲ ਇਸ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖ਼ਤਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪ੍ਰਬੰਧਿਤ ਨਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਬਰਕਲੋਵਰ ਹਮਲਾਵਰ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਬਨਸਪਤੀ ਨੂੰ ਵਿਸਥਾਪਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਫੈਬੇਸ਼ੀਆ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੋਣ ਕਰਕੇ, ਫੁੱਲ ਕਲੋਵਰ ਵਰਗੇ, ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਗੁੱਛੇਦਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਫੁੱਲ ਮਾਰਚ ਤੋਂ ਜੂਨ ਤੱਕ ਪੌਦੇ ਦੇ ਜੱਦੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਫੁੱਲ (3-6 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਲੰਬੇ) ਛੋਟੇ, ਚਮਕਦਾਰ ਪੀਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਤਣੇ ਦੇ ਸਿਰਿਆਂ 'ਤੇ 2 ਤੋਂ 10 ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਗੁੱਛੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਹਰੇ ਅਤੇ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਨਰਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਛੇਤੀ ਹੀ ਭੂਰੇ ਅਤੇ ਸਖ਼ਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਫਲੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕਈ ਬੀਜ ਹੁੰਦੇ ਹਨ-ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੀਲੇ ਜਾਂ ਟੈਨ ਅਤੇ ਗੁਰਦੇ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੇ। ਨਰਮ ਕੱਪੜੇ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉੱਨ ਅਤੇ ਬੁਣੇ ਹੋਏ ਜੁਰਾਬਾਂ ਤੋਂ ਦੱਬੇ ਹੋਏ ਫਲਦਾਰ ਸਰੀਰਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।[2][3][4]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Heuzé V., Thiollet H., Tran G., Delagarde R., Lebas F., 2016. Bur clover (Medicago polymorpha). Feedipedia, a programme by INRA, CIRAD, AFZ and FAO. https://www.feedipedia.org/node/276
- ↑ Texas County Level Distribution for Medicago polymorpha (burclover) | USDA PLANTS
- ↑ PLANTS Profile for Medicago polymorpha (burclover) | USDA PLANTS
- ↑ Weed Gallery: California burclover-UC IPM