ਯੋਨਿਕ ਗੱਠ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
A 1906 illustration of a Gartner cyst on the vaginal wall

ਯੋਨਿਕ ਗੱਠ ਅਸਧਾਰਨ ਸੁਭਾਵਕ ਗੱਠਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਯੋਨੀ ਦੀਵਾਰ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਿਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।[1][2] ਗਠੀਏ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵਾਲੇ ਉਪਜਾਊ ਟਿਸ਼ੂ ਦੀ ਕਿਸਮ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[3] ਉਹ ਜਮਾਂਦਰੂ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।[4][5][6][7] ਉਹ ਬਚਪਨ ਅਤੇ ਕਿਸ਼ੌਰ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।[7] ਇਸ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕਿਸਮ ਸਕੁਆਮਸ ਗਠੀਏ ਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਐਪੀਸੀਓਟੋਮੀ ਜਾਂ ਹੋਰ ਯੋਨਿਕ ਸਰਜੀਕਲ ਸਾਈਟਾਂ ਦੇ ਸਥਾਨ ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਯੋਨੀ ਟਿਸ਼ੂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[7][8] ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਲੱਛਣਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਬਣਦੇ।[8][4] ਯੋਨਿਕ ਗੱਠ ਯੋਨੀ ਦੇ ਉਪਰੀ ਹਿੱਸੇ ਜਾਂ ਡੂੰਘੀਆਂ ਪਰਤਾਂ ਦੇ ਉੱਪਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।ਅਕਸਰ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਠਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਔਰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਖ਼ੁਦ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[8][9][10][3] ਯੋਨਿਕ ਗੱਠ ਹੋਰ ਢਾਂਚਿਆਂ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੋ ਯੋਨੀ ਤੋਂ ਉੱਭਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਦੀ ਉਦਾਹਰਨ ਰੈਕਟੋਕਲ ਅਤੇ ਸਾਈਸਟੋਸੇਲ ਹਨ।[1][11] ਕੁਝ ਗੱਠਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੱਖਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਪਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬਾਇਓਪਸੀ ਦੀ ਲੋੜ ਪਵੇਗੀ।[8][12]

ਕਿਸਮਾਂ[ਸੋਧੋ]

ਯੋਨੀ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਗੱਠਿਆਂ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਰੋਕਾਂ ਦੇ ਰੂਪ 'ਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਜਨਮ ਸਮੇਂ ਜਾਂ ਸਰਜਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।[8] ਇੱਕ ਸਕੁਆਮਸ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਗੱਠ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਵਿੱਚ ਦੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।[7] ਗਾਰਟਨਰ ਦਾ ਨਾੜ ਗਠੀਆ, ਮੋਸੋਅਸ, ਭਰੂਣ ਦਾ ਗਠੀਆ ਅਤੇ ਪਿਸ਼ਾਬ ਨਾੜ 'ਚ ਗੱਠਾਂ ਹੋਰ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ।[1][13]

ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ[ਸੋਧੋ]

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. 1.0 1.1 1.2 "Large posterior vaginal cyst in pregnancy". BMJ Case Reports. 2015. January 2015. doi:10.1136/bcr-2014-208874. PMC 4307045. PMID 25604504.
  2. "Benign Neoplasms of the Vagina | GLOWM". www.glowm.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2018-03-01.
  3. 3.0 3.1 Jayaprakash, Sheela; M, Lakshmidevi; G, Sampath Kumar (2011-07-04). "A rare case of posterior vaginal wall cyst". BMJ Case Reports (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2011: bcr0220113804. doi:10.1136/bcr.02.2011.3804. ISSN 1757-790X. PMC 3132834. PMID 22693290.
  4. 4.0 4.1 Dey, Pranab (2017-02-06). Essentials of Gynecologic Pathology (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). JP Medical Ltd. p. 41. ISBN 9789386261205.
  5. Shimizu, Masaki; Imai, Toshihiro. "Vaginal Cyst in a Newborn". The Journal of Pediatrics. 163 (6). doi:10.1016/j.jpeds.2013.07.043.
  6. "Cysts of the female external genitalia in the newborn infant". Am. J. Obstet. Gynecol. 132 (6): 607–10. November 1978. doi:10.1016/0002-9378(78)90851-7. PMID 568882.
  7. 7.0 7.1 7.2 7.3 Heller, Debra S. "Vaginal Cysts". Journal of Lower Genital Tract Disease. 16 (2): 140–144. doi:10.1097/lgt.0b013e3182320ef0.
  8. 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 "Vaginal cysts: MedlinePlus Medical Encyclopedia". medlineplus.gov (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2018-02-17.
  9. "Vaginal masses: magnetic resonance imaging features with pathologic correlation". Acta Radiologica. 48 (8): 921–33. October 2007. doi:10.1080/02841850701552926. PMID 17924224.
  10. Nucci, Marisa R.; Oliva, Esther (2009-01-01). Gynecologic Pathology (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Elsevier Health Sciences. p. 96. ISBN 0443069204.
  11. "Conservative treatment and follow-up of vaginal Gartner's duct cysts: a case series". J Med Case Rep. 10 (1): 147. June 2016. doi:10.1186/s13256-016-0936-1. ISSN 1752-1947. PMC 4890494. PMID 27256294.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  12. Nelson, Philippa (2018-01-23). "Endometriosis presenting as a vaginal mass". BMJ Case Reports (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2018: bcr–2017–222431. doi:10.1136/bcr-2017-222431. ISSN 1757-790X. PMID 29367370.
  13. Firoozi, Farzeen (2014-10-16). Female Pelvic Surgery (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Springer. p. 206. ISBN 9781493915040.