ਅਮਰਾਵਤੀ, ਪਲਨਾਡੂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ
ਅਮਰਾਵਤੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਰਾਜ ਦੇ ਪਲਨਾਡੂ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਨਦੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਹੈ।[1] ਇਹ ਅਮਰਾਵਤੀ ਮੰਡਲ ਦਾ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਹੈ,[2] ਅਤੇ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਖੇਤਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਮੁੱਖ ਦਫਤਰ ਨਵੀਂ ਅਮਰਾਵਤੀ 35 km (22 mi) ਵਿਖੇ ਹੈ। ਪੂਰਬ, ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਵੀ ਪੁਰਾਣੀ ਅਮਰਾਵਤੀ ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।[3]
ਅਮਰਾਵਤੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਰਾਜਾ ਵਸੀਰੈੱਡੀ ਵੈਂਕਟਾਦਰੀ ਨਾਇਡੂ ਦੁਆਰਾ 1790 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨੀ ਜਾਇਦਾਦ ਦੀ ਨਵੀਂ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਕਥਿਤ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਉਹ ਆਪਣੀ ਸਾਬਕਾ ਰਾਜਧਾਨੀ ਚਿੰਤਪੱਲੀ ਤੋਂ ਉੱਥੇ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ। ਅਮਰਾਵਤੀ ਦਾ ਨਾਂ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਅਮਰਾਵਤੀ ਸਟੂਪਾ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਕਸਬੇ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੌਰਾਨ ਲੱਭਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।[4][5] ਇਹ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੱਤਵਾਹਨ ਰਾਜਧਾਨੀ ਧਨਯਕਾਟਕ (ਹੁਣ ਧਾਰਣੀਕੋਟਾ ਕਹਾਉਂਦਾ ਹੈ) ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀ ਹੈ।[6]
ਪਿੰਡ ਦਾ ਅਮਰਲਿੰਗੇਸ਼ਵਰ ਮੰਦਰ ਹਿੰਦੂਆਂ ਲਈ ਪੰਚਰਾਮ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਹ ਸਥਾਨ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਬੋਧੀ ਸਥਾਨ ਵੀ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਦੂਜੀ ਸਦੀ ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਅਤੇ ਤੀਜੀ ਸਦੀ ਈਸਵੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਬਣਾਏ ਗਏ ਅਮਰਾਵਤੀ ਸਟੂਪ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ,[7][8] ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਧਿਆਨ ਬੁੱਧ ਦੀ ਮੂਰਤੀ, ਇੱਕ ਵੱਡੀ 21ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਬੁੱਧ ਦੀ ਮੂਰਤੀ। ਧਿਆਨ ਆਸਣ ਵਿੱਚ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਮੀਰ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਲਈ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਹੈਰੀਟੇਜ ਸਿਟੀ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਐਂਡ ਔਗਮੈਂਟੇਸ਼ਨ ਯੋਜਨਾ (HRIDAY) ਲਈ ਚੁਣੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਾਈਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।[9][10]
ਵ੍ਯੁਤਪਤੀ[ਸੋਧੋ]
ਅਮਰਾਵਤੀ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਅਮਰਾਂ ਲਈ ਸਥਾਨ ਵਜੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[11] ਇਸ ਨੂੰ ਧਨਯਕਾਟਕ ਅਤੇ ਆਂਧਰਾਨਗਰੀ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।[1]
ਮਹਾਨ ਸਤੂਪ ਜਾਂ ਮਹਾਚੈਤੀ[ਸੋਧੋ]
ਅਮਰਾਵਤੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਮਾਰਕ ਮਹਾਚੈਤਯ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ ਦੁਆਰਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ ਜੋ ਖੰਡਰਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਇੱਕ ਸਾਈਟ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। 2006 ਵਿੱਚ ਦਲਾਈ ਲਾਮਾ ਨੇ ਕਾਲਚੱਕਰ ਤਿਉਹਾਰ ਦੌਰਾਨ ਕਾਲਚਕ੍ਰ ਮਹਾਸਮਾਲਨਮ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ।
ਭੂਗੋਲ[ਸੋਧੋ]
ਅਮਰਾਵਤੀ ਵਿਖੇ ਸਥਿਤ ਹੈ16°34′46″N 80°18′40″E / 16.579444°N 80.311111°E ਇਹ 1,524 ha (3,770 acres) ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ।
ਜਨਸੰਖਿਆ[ਸੋਧੋ]
2011 ਤੱਕ [update] Census of India, the town had a population of 13,400 with 3,316 households. The total population constitute, 6,432 males and 6,958 females —a sex ratio of 1,082 females per 1,000 males. 1,321 children are in the age group of 0–6 years, of which 647 are boys and 674 are girls —a ratio of 1,042 per 1,000. The average literacy rate stands at 71.34% with 8,617 literates, higher than the state average of 67.41%[12]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ 1.0 1.1 Miryala, Dr Ramesh Kumar (2015). Trends, Challenges & Innovations in Management - Volume III (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Zenon Academic Publishing. p. 278. Retrieved 3 June 2019.
- ↑ "District Census Handbook : Guntur" (PDF). Census of India. Directorate of Census Operations, Andhra Pradesh. 2011. pp. 5, 328–329. Retrieved 3 June 2019.
- ↑ "After 18 centuries, Amaravati set to become a 'capital' again". The Times of India. 22 October 2015. Archived from the original on 25 October 2015.
- ↑ This Raja knows how to hold the fort, The Times of India, 25 September 2016.
- ↑ Ramaswami, Indian Monuments 1971.
- ↑ V.Rishi Kumar (23 January 2018). "The capital of Satavahanas has come a full circle". The Hindu Business Line (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 8 May 2019.
- ↑ "Buddha – Amaravathi". Archived from the original on 4 October 2017.
- ↑ "Forget the Kohinoor, could we have the Amaravathi Stupa sculptures back please?". Archived from the original on 2 August 2017.
- ↑ "Heritage City Development Scheme (HRIDAY) launched : Centre to fund entire expenditure". pib.nic.in. Ministry of Housing & Urban Affairs, India. 21 January 2015. Retrieved 8 May 2019.
- ↑ "Spotlight to shift on intangible heritage". Retrieved 7 August 2017.
- ↑ Ravikumar, Aruna (13 August 2016). "A river of talent". The Hans India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 2 August 2017. Retrieved 1 May 2017.
- ↑ "Literacy of AP (Census 2011)" (PDF). Official Portal of Andhra Pradesh Government. p. 43. Archived from the original (PDF) on 14 July 2014. Retrieved 5 September 2014.