ਆਈਮੋਲ ਲੋਕ

ਆਈਮੋਲ

ਸ਼ਬਦ "ਆਈਮੋਲ ਮਨੀਪੁਰੀ ਲਿਪੀ (ਮੇਤੀ ਲਿਪੀ) ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ
ਅਹਿਮ ਅਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰ
ਭਾਰਤ (ਮਣੀਪੁਰ)
ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ
ਆਈਮੋਲ ਭਾਸ਼ਾ (L1) ਮੇਤੇ ਭਾਸ਼ਾ (L2)
ਧਰਮ
ਈਸਾਈ
ਸਬੰਧਿਤ ਨਸਲੀ ਗਰੁੱਪ
ਮੇਤੇ ਲੋਕ, ਹੋਰ ਚਿਨ-ਕੁਕੀ-ਮਿਜ਼ੋ ਲੋਕ

ਆਈਮੋਲ ਲੋਕ ਇੱਕ ਨਸਲੀ ਸਮੂਹ ਹਨ ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਨੀਪੁਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਿਜ਼ੋਰਮ, ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ, ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਅਤੇ ਅਸਾਮ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਆਈਮੋਲ ਭਾਸ਼ਾ ਬੋਲਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਕੂਕੀ-ਚੀਨ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ 'ਏਮੋਲ' ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਕਬੀਲੇ ਵਜੋਂ ਪਛਾਣਦੇ ਹਨ ਜਿਸਦਾ ਕੋਈ ਸਹਿਯੋਗੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਅੱਜ ਤੱਕ ਏਮੋਲ ਗੁਆਂਢੀ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਸਦਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਏਮੋਲ ਕੋਮ, ਕੋਇਰੇਂਗ, ਚਿਰੂ, ਚੋਥੇ, ਆਦਿ ਨਾਲ ਨੇੜਿਓਂ ਸਬੰਧਤ ਹਨ। ਉਹ ਐਥਨੋਲੌਗ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਮੇਤੇ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਦੂਜੀ ਭਾਸ਼ਾ (L2) ਵਜੋਂ ਵਰਤਦੇ ਹਨ।

ਉਹ ਸਲੈਸ਼-ਐਂਡ-ਬਰਨ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਈਸਾਈ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਪੁਰਾਣੀ-ਕੁਕੀ ਵਜੋਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਆਈਮੋਲ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਈਮੋਲ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਮਣੀਪੁਰ ਦੇ ਆਈਮੋਲ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਇੱਕ ਚੀਨ-ਤਿੱਬਤੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ, ਭਾਰਤ। ਇਸ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ 2011 ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ 9,000 ਤੋਂ ਘੱਟ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਆਈਮੋਲ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਨੀਪੁਰ ਦੇ ਟੇਂਗਨੋਪਾਲ ਜ਼ਿਲੇ, ਚੰਦੇਲ ਜ਼ਿਲੇ, ਕਾਂਗਪੋਕਪੀ ਜ਼ਿਲੇ, ਅਤੇ ਚੂਰਾਚੰਦਪੁਰ ਜ਼ਿਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਆਈਮੋਲ ਮਨੀਪੁਰ ਰਾਜ (ਏਥਨੋਲੋਗ) ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਸਾਮ,ਮਿਜ਼ੋਰਮ,ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ,ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਆਈਮੋਲ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੀ ਕੁਕੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਸ਼ਾ ਹਮਾਰ, ਕੋਮ, ਕੋਇਰੇਂਗ, ਖਰਮ, ਪੁਰੁਮ, ਚਿਰੂ, ਚੋਥੇ, ਤਾਰਾਓ, ਆਦਿ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਕੂਕੀ ਵਰਗੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਕੂਕੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਏਮੋਲ ਨਾਲ ਆਪਸੀ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਸਰੋਤ

• ਐਥਨੋਲੋਗ ਵਿਖੇ ਏਮੋਲ