ਕਟੋਰਾ
ਕਟੋਰਾ ਇੱਕ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਗੋਲ ਡਿਸ਼ ਜਾਂ ਕੰਟੇਨਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭੋਜਨ ਤਿਆਰ ਕਰਨ, ਪਰੋਸਣ ਜਾਂ ਖਾਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਛੰਨੇ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਕਈ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਇਸ ਨੂੰ ਛੋਟਾ ਛੰਨਾ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।
ਆਕਾਰ[ਸੋਧੋ]
ਕਟੋਰੇ ਦਾ ਬਾਹਰਲਾ ਹਿੱਸਾ ਅਕਸਰ ਗੋਲਾਕਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਆਇਤਾਕਾਰ ਸਮੇਤ ਕਿਸੇ ਵੀ ਆਕਾਰ ਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਟੋਰੇ ਦਾ ਥੱਲਾ ਚੌੜਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਕੰਢੇ ਘੁਮਾਉਦਾਰ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ਜੋ ਥੱਲੇ ਨਾਲੋਂ ਥੋੜੇ ਤੰਗ ਹੁੰਦੇ ਸਨ।
ਵਰਤੋਂ[ਸੋਧੋ]
ਕਟੋਰਿਆਂ ਦਾ ਆਕਾਰ ਭੋਜਨ ਦੇ ਇੱਕਲੇ ਪਰੋਸੇ ਨੂੰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਛੋਟੇ ਕਟੋਰਿਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵੱਡੇ ਕਟੋਰੇ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੰਚ ਕਟੋਰੇ ਜਾਂ ਸਲਾਦ ਕਟੋਰੇ, ਜੋ ਕਿ ਅਕਸਰ ਭੋਜਨ ਦੇ ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਰੱਖਣ ਜਾਂ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕਟੋਰੇ, ਕੱਪ ਅਤੇ ਪਲੇਟਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਕੁਝ ਓਵਰਲੈਪ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਛੋਟੇ ਕਟੋਰੇ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚਾਹ ਦਾ ਕਟੋਰਾ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਕੱਪ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਡੂੰਘੇ ਮੂੰਹਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਪਲੇਟਾਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਕਟੋਰੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਕਟੋਰੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਹੀਂ,ਦਾਲ, ਸਬਜ਼ੀ ਆਦਿ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਪਹਿਲੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿਚ ਸਾਰੇ ਬਰਤਨ ਪਿੱਤਲ, ਤਾਂਬੇ ਅਤੇ ਕਾਂਸੀ ਦੇ ਬਣੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਤਾਂਬੇ, ਜਿਸਤ ਅਤੇ ਕਲੀ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਕਾਂਸੀ ਦੀ ਧਾਤ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਕਾਂਸੀ ਦੇ ਭਾਂਡੇ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਰਿਵਾਜ ਹੀ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਇਸ ਲਈ ਕਟੋਰੇ ਹੁਣ ਅਜਾਇਬ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਕਟੋਰਿਆਂ ਦੀ ਥਾਂ ਹੁਣ ਬੜੀਆਂ ਕੌਲੀਆਂ ਨੇ ਲੈ ਲਈ ਹੈ।[1]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ ਕਹਿਲ, ਹਰਕੇਸ਼ ਸਿੰਘ (2013). ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਰਸਾ ਕੋਸ਼. ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: Unistar books pvt.ltd. ISBN 978-93-82246-99-2.