ਜੋਨਬਿਲ ਮੇਲਾ
| ਜੋਨਬਿਲ ਮੇਲਾ (ਸਥਾਨਕ ਤਿਵਾ ਭਾਈਚਾਰਕ ਮੇਲਾ) | |
|---|---|
| ਤਾਰੀਖ/ਤਾਰੀਖਾਂ | ਜਨਵਰੀ ਜਾਂ ਫ਼ਰਵਰੀ |
| ਵਾਰਵਾਰਤਾ | ਸਾਲਾਨਾ |
| ਟਿਕਾਣਾ | ਦਯਾਂਗ ਬੈਲਗੁਰੀ, ਮੋਰੀਗਾਓਂ , ਅਸਾਮ |
| ਸਥਾਪਨਾ | 15ਵੀਂ ਸਦੀ ਏ.ਡੀ. |
ਜੋਨਬਿਲ ਮੇਲਾ (ਸਰਵ: ˈʤɒnˌbi: l ˈmeɪlə) ( ਅਸਾਮੀ: জোনবিল মেলা, ਹਿੰਦੀ: जोनबिल मेला) ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਸਲਾਨਾ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਤਿਵਾ ਭਾਈਚਾਰਕ ਮੇਲਾ ਹੈ ਜੋ ਮਾਘ ਬਿਹੂ ਦੇ ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਆਖਿਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਥਾਨ ਜੋਨਬਿਲ ਵਿਖੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਦਯਾਂਗ ਬੈਲਗੁਰੀ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਥਾਨ ਅਸਾਮ ਦੇ ਮੋਰੀਗਾਓਂ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਜਗੀਰੋਡ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਕਿਲੋਮੀਟਰ [1] [2] [3] [4] ਅਤੇ ਗੁਹਾਟੀ ਤੋਂ 32 ਕਿ.ਮੀ. ਸਥਿਤ ਹੈ। ਮੇਲੇ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਵਾਲਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜ ਮਾਰਗ ਐੱਨ.ਐੱਚ. 37 ਹੈ। ਜੋਨਬਿਲ (ਜੂਨ ਅਤੇ ਬਿਲ ਅਸਾਮੀ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਭਾਵ ਚੰਦਰਮਾ ਅਤੇ ਜਲਗਾਹ ਹੈ) ਇਸ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਕਿਉਕਿ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਕੁਦਰਤੀ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸਰੋਤ ਚੰਨ ਦੇ ਅਕਾਰ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]
ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੇਲਾ 15 ਵੀਂ ਸਦੀ ਈਸਵੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਰੂ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਸੀ।[1] ਇਹ ਪਹਿਲਾਂ ਤਿਵਾ (ਲਾਲੁੰਗ) ਨੇ ਮੌਜੂਦਾ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਥਿਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰੇ ਲਈ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਬਾਰਟਰ ਸਿਸਟਮ[ਸੋਧੋ]
ਇਸ ਮੌਕੇ ਇਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਬਾਜ਼ਾਰ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੇਲਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਆਸਾਮ ਪਹਾੜੀਆਂ ਦੇ ਆਸ ਪਾਸ ਦੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਤਿਵਾ, ਕਰਬੀ, ਖਾਸੀ ਅਤੇ ਜਯੰਤੀਆ ਪਹਾੜੀਆਂ ਤੋਂ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨਾਲ ਹੇਠਾਂ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸੌਦੇ ਨੂੰ ਦੇਸੀ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਆਸਾਮੀਆਂ ਨਾਲ ਇਕ ਬਾਰਟਰ ਸਿਸਟਮ ਵਿਚ ਬਦਲਦੇ ਹਨ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇਕ ਹਾਈ ਟੈਕ ਏਜ ਬਾਰਟਰ ਸਿਸਟਮ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਇਹ ਇਕੋ ਇਕ ਮੇਲਾ ਹੈ ਜਿਥੇ ਬਾਰਟਰ ਸਿਸਟਮ ਅਜੇ ਵੀ ਜੀਵਿਤ ਹੈ।
ਮਹੱਤਵ[ਸੋਧੋ]
ਮੇਲਾ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੇ ਭਲੇ ਲਈ ਇੱਕ ਅਗਨੀ ਪੂਜਾ ( ਅੱਗ ਦੀ ਪੂਜਾ) ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[2][3][4] ਮੇਲਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਜੋਨਬਿਲ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵੱਲੋਂ ਜਲਗਾਹਾ ਵਿਚ ਮੱਛੀ ਫੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਮੇਲੇ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਖਿੰਡੇ ਹੋਏ ਦੇਸੀ ਅਸਾਮੀ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਅਤੇ ਕਬੀਲਿਆਂ ਵਿਚ ਇਕਸੁਰਤਾ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ ਹੈ ਗੋਭਾ ਰਾਜਾ ਆਪਣੇ ਦਰਬਾਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮੇਲੇ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਰੋਤਾਂ ਤੋਂ ਟੈਕਸ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।[3][4] ਲੋਕ ਆਪਣਾ ਰਵਾਇਤੀ ਨਾਚ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਮਾਹੌਲ ਨੂੰ ਅਨੰਦਿਤ ਅਤੇ ਮਜ਼ੇਦਾਰ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।[2]
ਸ਼ਾਹੀ ਭੱਤਾ[ਸੋਧੋ]
17 ਜਨਵਰੀ 2009 ਨੂੰ ਅਸਾਮ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਗੋਭਾ ਰਾਜ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੇ 19 ਰਿਵਾਇਤੀ ਰਾਜਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ “ਸਲਾਨਾ ਸ਼ਾਹੀ ਭੱਤਾ” ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦਾ ਅਸਾਮ ਦੇ ਤਿੰਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ: ਮੋਰਿਗਾਓਂ, ਨਾਗਾਓਂ ਅਤੇ ਕਾਮਰੂਪ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਅਸਾਮ ਦੇ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਗੌਤਮ ਬੋਰਾ ਨੇ ਰਾਜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੈਂਕ ਦੇ ਚੈੱਕ ਵੰਡਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਬਾਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ 3000 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 10,000 ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇਗੀ।[5]
ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ[ਸੋਧੋ]
ਰਾਜਿਆਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਤੇ ਆਪਣੀ ਖੁਸ਼ੀ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰਦਿਆਂ ਇਸ ਕਦਮ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ।
- ਗੋਭਾ ਰਾਜਾ ਦੀਪ ਸਿੰਗ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਇਹ ਅਸਾਮ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਸਵਾਗਤਯੋਗ ਕਦਮ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਇਸ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿਉਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਰਵਾਇਤੀ ਰਾਜਿਆਂ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ ਹੇਠਾਂ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੇ ਸਾਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਕੋਈ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਤਾਂ ਸਾਲਾਨਾ ਜੋਨਬਿਲ ਮੇਲੇ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕਰਨ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਹੜਾ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਸਥਾਨ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।”
- ਅਹੋਮ ਰਾਜਾ ਸੁਸੇਨਫਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ, “ਮੇਲਾ ਸਾਡੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਨੇ ਸਾਰੇ ਦੇਸੀ ਅਸਾਮੀ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦਰਮਿਆਨ ਸੁਲ੍ਹਾ ਸਬੰਧ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਸਰਕਾਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪੂਰਵਗਾਮੀਆਂ ਦੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰੇਗੀ। ”
ਗਲਪ ਵਿੱਚ[ਸੋਧੋ]
ਰੀਟਾ ਚੌਧਰੀ ਦੇ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਨਾਵਲ ਦਿਓ ਲਾਂਗਖੂਈ ਵਿਚ ਮੇਲੇ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰਪੂਰਣ ਹਵਾਲਾ ਹੈ।[6]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ 1.0 1.1 Borthakur, Dibya Jyoti (19 January 2008). "Jonbeel Mela drawing a large number of visitors". Assam Times. Archived from the original on 8 January 2009. Retrieved 2009-10-23.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 "Jonbeel Mela". Retrieved 2009-10-23.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 "Assam Fairs & Festivals". 121indiatourism.com. Archived from the original on 2011-07-07. Retrieved 2009-10-23.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 "Joonbeel Mela – Assam". Indiawijzer.nl. Retrieved 2009-10-23.
- ↑ Sharma, Anup (18 January 2009). "JONBEEL FAIR - Royal allowance for Kings of Assam". Sakaltimes.com. Retrieved 2009-10-23.[ਮੁਰਦਾ ਕੜੀ]
- ↑ Saikia, Samiran. "Between the lines". Archived from the original on 2011-09-28. Retrieved 2009-10-23.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help)
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]
- ਤਿਵਾ ਜਨਜਾਤੀ
- ਤਿਵਾ (ਲਾਲੰਗ)
- ਟਿਵਾ ਯੂਥ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (ਟੀ.ਵਾਈ.ਏ.)
- ਜੰਗਲੀ ਲਾਲੰਗਸ
- ਡੀਈਓ ਲੰਗਖੁਈ
- ਤਿਵਾ ਭਾਸ਼ਾ (ਭਾਰਤ)