ਲਕਸ਼ਮੀ ਰਘੁਪਤੀ
ਲਕਸ਼ਮੀ ਰਘੁਪਤੀ (ਜਨਮ 23 ਸਤੰਬਰ 1947 ਨੂੰ ਤ੍ਰਿਵੇਂਦਰਮ, ਭਾਰਤ) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਕ ਸੇਵਕ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਜੰਗਲਾਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ 1987 ਤੋਂ 2007 ਤੱਕ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤੀ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ। [1]
ਸਿੱਖਿਆ[ਸੋਧੋ]
ਉਸਨੇ ਬਿਰਲਾ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਐਂਡ ਸਾਇੰਸ, ਪਿਲਾਨੀ ਤੋਂ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 1971 ਅਤੇ 1976 ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਡਬਲ ਮਾਸਟਰਜ਼ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ 1985 ਵਿੱਚ ਉੱਥੇ ਆਪਣੀ ਪੀਐਚਡੀ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ।
ਕੈਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]
ਉਸਨੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਭਾਵ ਮੁਲਾਂਕਣ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਦਯੋਗਿਕ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਲਈ ਵਾਤਾਵਰਣ ਕਲੀਅਰੈਂਸ (EC) ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਖੇਤਰਾਂ (ESA) ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿਗਿਆਨੀ ਹੈ,[2] ਅਤੇ TERI ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਐਡਵਾਂਸਡ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਜ਼ਿਟਿੰਗ ਫੈਕਲਟੀ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ।[3] ਉਸਨੇ ਖਤਰਨਾਕ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਦੀ ਅੰਤਰ-ਬਾਉਂਡਰੀ ਮੂਵਮੈਂਟ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਿਪਟਾਰੇ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ 'ਤੇ UNEP ਬੇਸਲ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ।[4]
ਉਹ 1993-97[5] ਦੌਰਾਨ TWG ਦੀ ਚੇਅਰ ਅਤੇ ਵਾਈਸ-ਚੇਅਰ ਚੁਣੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਬੇਸਲ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਤਕਨੀਕੀ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਕਨੀਕੀ ਮਾਹਿਰ ਵਜੋਂ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ 2005-2007 ਦੌਰਾਨ, ਪਲੀਤ ਸਾਈਟਾਂ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਉਪਚਾਰ/ਪੁਨਰਵਾਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਲਾਗੂ ਕਰਨ 'ਤੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ (CBIPMP) ਲਈ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਦੁਆਰਾ ਫੰਡ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸਮਰੱਥਾ ਨਿਰਮਾਣ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਿਆ।
ਉਸਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ, ਡੈਨਿਸ਼ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਅਸਿਸਟੈਂਸ (DANIDA) ਅਤੇ ਇੱਕ ਫੋਕਲ ਪੁਆਇੰਟ ਅਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਪਲਾਂਟ ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ (UNDP) ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕੀਤਾ।
ਉਸਨੇ UNEP ਬੇਸਲ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਅਤੇ ਬਾਸਲ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ (SBC) ਦੇ ਸਕੱਤਰੇਤ ਨਾਲ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਟੈਕਨੀਕਲ ਵਰਕਿੰਗ ਗਰੁੱਪ (TWG) ਵਿੱਚ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ TWG ਦੀ ਚੇਅਰ ਅਤੇ ਵਾਈਸ-ਚੇਅਰ ਸੀ ਅਤੇ ਪਾਰਟੀਜ਼ ਦੀ ਕਾਨਫਰੰਸ (COPs) ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਸਮੇਤ ਬੇਸਲ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਕਨੀਕੀ ਮਾਹਰ ਵਜੋਂ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਉਹ ਮੋਬਾਈਲ ਫ਼ੋਨ ਪਾਰਟਨਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ (MP3) ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਬੇਸਲ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ ਅਤੇ 1997 ਤੋਂ 2007 ਤੱਕ ਬੇਸਲ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।
ਉਹ 3R ਕਾਨਫਰੰਸਾਂ ਅਤੇ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਜਾਪਾਨ (2004-2007) ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਭਾਰਤ ਦੀ ਕੂੜਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਬੇਸਲ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਲਈ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਈ-ਕੂੜਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ 'ਤੇ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ 2004 ਤੋਂ 2005 ਵਿੱਚ ਜਾਪਾਨ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਫੰਡ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਉਸਨੇ 2006 ਤੋਂ 2007 ਤੱਕ ਇੰਡੀਆ-ਈਯੂ ਵੇਸਟ ਫੋਰਮ ਅਤੇ ਇੰਡੀਆ-ਈਯੂ ਵੇਸਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਈ-ਕੂੜਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਇੱਕ ਰੋਡ ਮੈਪ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ।
ਉਸਨੇ 2011 ਵਿੱਚ ਕਨਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਫਾਰ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਡਸਟਰੀਜ਼ (CII-ITC ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਸਸਟੇਨੇਬਲ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ) ਵਰਗੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ[6] 2007 ਤੋਂ 2009 ਤੱਕ ਰਸਾਇਣ ਅਤੇ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਪ੍ਰਬੰਧਨ, ਖਤਰਨਾਕ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ, ਕਨਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਫਾਰ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਡਸਟਰੀਜ਼, 2007 ਤੋਂ 2008 ਤੱਕ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ।
ਉਸਨੇ 2010 ਤੋਂ 2013 ਤੱਕ ਈ-ਕੂੜਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ 'ਤੇ ਈ-ਵੇਸਟ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ, ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਦੁਆਰਾ ਫੰਡ ਕੀਤੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ 'ਸਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਆ' ਵਿੱਚ ਈ-ਵੇਸਟ WEEE ਰੀਸਾਈਕਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਕਨੀਕੀ ਮਾਹਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੂੰ 2009 ਤੋਂ 2010 ਤੱਕ ਕੂੜੇ ਲਈ ਇੰਡੋ-ਯੂਰਪੀਅਨ ਈ-ਵੇਸਟ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਮੈਨੇਜਰ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਈ-ਵੇਸਟ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਰਜ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਫਾਰ ਇਨਫਰਮੇਸ਼ਨ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ (MAIT), ਇੰਡੋ-ਯੂਰਪੀਅਨ ਈ-ਵੇਸਟ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ (IEe-ਕੂੜਾ) ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ (2008-10) ਦੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਸੀ।[7]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "Lakshmi Raghupathy". wrforum.org. Archived from the original on 17 ਸਤੰਬਰ 2021. Retrieved 10 March 2019.
- ↑ Female; Gurgaon, N. C. R.; India. "Dr LAKSHMI RAGHUPATHY's Page". www.paryavaran.com. Retrieved 10 March 2019.
- ↑ "TERI School of Advanced Studies". www.terisas.ac.in. Archived from the original on 31 ਮਾਰਚ 2019. Retrieved 10 March 2019.
- ↑ "E-Waste Management in South Asia Scoping Exercise" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2019-03-31. Retrieved 2023-02-28.
- ↑ "::--HEWMEP--::". www.bmwmindia.org. Archived from the original on 8 ਫ਼ਰਵਰੀ 2017. Retrieved 10 March 2019.
- ↑ "CII". www.cii.in. Retrieved 10 March 2019.
- ↑ "E-Waste Policy Regulations 11/08/22" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2019-03-31. Retrieved 2023-02-28.