ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦਾ ਸੰਗੀਤ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਖੇਤਰ ਦੇ ਕਈ ਕਿਸਮ ਦੇ ਲੋਕ ਗੀਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬਿਨਾਂ ਸੰਗਤ ਦੇ ਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਸ਼ੈਲੀਆਂ[ਸੋਧੋ]

ਝੂਰੀ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਗੀਤ ਹੈ ਜੋ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਹਰਲੇ ਰੋਮਾਂਸ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਪ੍ਰੇਮੀ। ਇਹ ਮਹਾਸੂ ਅਤੇ ਸਿਰਮੌਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਝੂਮਰ ਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਮਾਦਾ ਨਾਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਕੁੱਲੂ ਵੈਲੀ ਦੇ ਲਮਨ ਗੀਤ ਇੱਕ ਹੋਰ ਕਿਸਮ ਦੇ ਪਿਆਰ ਗੀਤ ਹਨ।

ਸੰਸਕਾਰ ਗੀਤ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਅਤੇ ਜਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਗੀਤ ਰਾਗਾਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮਾਰਸ਼ਲ ਝਾਂਝੋਟੀਆਂ ਹਨ।

ਅੰਚਲੀਅਨ ਧਾਰਮਿਕ ਗੀਤ ਹਨ, ਜੋ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਾੜੀ ਦੇ ਘਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਅਣਵਿਆਹੀ ਲੜਕੀ ਦੇ ਘਰ ਔਰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਚੰਬਾ-ਪੰਗੀ ਵਿੱਚ, ਭਟਕਦੇ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਇੱਕ ਖੰਜਰੀ ਵਜਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਠਪੁਤਲੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਸੰਗੀਤ ਯੰਤਰ[ਸੋਧੋ]

ਪਰਕਸ਼ਨ[ਸੋਧੋ]

ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਡੰਮਮਾ, ਦਮੰਗਟ, ਗੱਜੂ, ਦੋਰੂ, ਧੌਂਸਾ, ਨਗਾਰਾ, ਢੋਲਕੂ, ਨਗਰਥ, ਤਮਾਕਾ, ਡਫਲੇ, ਢੋਲ, ਢੋਲਕੀ ਅਤੇ ਹੂਡਕ ਸਮੇਤ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਢੋਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਗੈਰ-ਢੋਲ ਪਰਕਸ਼ਨ ਯੰਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਘੰਟਾ ਅਤੇ ਘੜਿਆਲ (ਗੋਂਗ), ਚਿਮਟਾ, ਮੰਜੀਰਾ ਅਤੇ ਝਾਂਝ (ਝਾਂਝ), ਘੁੰਗਰੂ (ਘੰਟੀਆਂ), ਥਾਲੀ (ਥਾਲੀ) ਅਤੇ ਕੋਕਥਾ ਮੁਰਚੰਗ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[1]

ਹਵਾਵਾਂ[ਸੋਧੋ]

ਰਾਇਲ ਪੈਲੇਸ, ਸਰਹਾਨ, HP, ਭਾਰਤ ਵਿਖੇ ਬੈਂਡ

ਅਲਗੋਜਾ/ਅਲਗੋਜ਼ਾ (ਜੁੜਵਾਂ ਬੰਸਰੀ), ਪੀਪਨੀ, ਸ਼ਹਿਨਾਈ (ਓਬੋ), ਬਿਸ਼ੂਦੀ (ਬਾਂਸਰੀ), ਕਰਨਾਲ (ਸਿੱਧਾ ਪਿੱਤਲ ਦਾ ਤੁਰ੍ਹੀ) ਅਤੇ ਰਣਸਿੰਘਾ (ਕਰਵਡ ਪਿੱਤਲ ਦਾ ਤੁਰ੍ਹੀ) ਵਰਗੇ ਹਵਾ ਦੇ ਯੰਤਰ ਵੀ ਹਨ।

ਸਤਰ[ਸੋਧੋ]

ਤਾਰਾਂ ਦੇ ਯੰਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਾਮਯਾਂਗ, ਰਿਵਾਨਾ (ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਫ੍ਰੇਟ ਰਹਿਤ ਲੂਟ), ਸਾਰੰਗੀ (ਝੁਕਿਆ ਹੋਇਆ ਲੂਟ), ਜੁਮੰਗ, ਰੁਮਾਨ, ਇੱਕਤਾਰਾ ਅਤੇ ਕਿੰਦਾਰੀ ਦਾਵਤਰਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਗਾਇਕ[ਸੋਧੋ]

ਮੋਹਿਤ ਚੌਹਾਨ ਦੇ 'ਮੋਰਨੀ', ਕਰਨੈਲ ਰਾਣਾ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਲੋਕ ਗੀਤ, ਧੀਰਜ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮ ਗੀਤ ਅਤੇ ਠਾਕੁਰ ਦਾਸ ਰਾਠੀ ਦੇ 'ਨਾਟੀਆਂ' ਨੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਮਾਊਂਟੇਨ ਮਿਊਜ਼ਿਕ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਅਤੇ ਲਮਨ ਵਰਗੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਹਿਮਾਚਲੀ ਲੋਕ ਨੂੰ ਸਮਕਾਲੀ ਆਵਾਜ਼ ਦੇ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਆਧੁਨਿਕ ਹਿਮਾਚਲੀ ਸੰਗੀਤ[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. www.discoveredindia.com https://www.discoveredindia.com/himachal-pradesh/culture-in-himachal-pradesh/music/. Retrieved 2023-02-01. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)

ਫਰਮਾ:Himachali culture