ਮਦਾਰੀ ਪਾਸੀ
ਮਦਾਰੀ ਪਾਸੀ | |
|---|---|
| ਜਨਮ | 1860 ਹਰਦੋਈ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ |
ਮਦਾਰੀ ਪਾਸੀ (ਜਨਮ 1860) ਭਾਰਤੀ ਬਾਗੀ ਕਿਸਾਨੀ ਲਹਿਰ ਏਕਾ ਲਹਿਰ ਦਾ ਇੱਕ ਨੇਤਾ ਸੀ।[1][2][3]
ਉਹ 1860 ਵਿਚ ਹਰਦੋਈ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]
ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]
ਏਕਾ ਲਹਿਰ, ਗੈਰ-ਸਹਿਕਾਰਤਾ ਅੰਦੋਲਨ (ਐਨ.ਸੀ.ਐਮ.) ਨਾਲ ਜੁੜੀ, ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਖਾ ਸੀ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇਸ਼ ਵਿਆਪੀ ਗੈਰ-ਸਹਿਕਾਰਤਾ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿਚ ਰੁੱਝੀ ਹੋਈ ਸੀ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਏਕਾ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤਕ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਉਹ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਮਦਾਰੀ ਪਾਸੀ ਨੇ ਏਕਾ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇਕ ਕ੍ਰਿਸ਼ਮਈ ਜ਼ਮੀਨੀ ਆਗੂ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਅਤੇ ਜਾਤੀਆਂ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਜਿਮੀਂਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਇਕਜੁਟ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਹਿੰਸਕ ਰਸਤੇ ਵੱਲ ਧੱਕ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਨੇ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰਾਂ, ਕਰੀਂਦਾ, ਤਾਲੁਕਦਾਰਾਂ ਅਤੇ ਠੇਕੇਦਾਰਾਂ ਉੱਤੇ ਹਿੰਸਕ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤਕ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਕਰ ਲਿਆ। ਉਸਨੇ ਕਿਰਾਏਦਾਰਾਂ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਮਕਾਨ ਮਾਲਕਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨੀਕਰਨ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਵੰਡਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ। ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਡਰ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।[4]
ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਐਨ.ਸੀ.ਐਮ.- ਖਿਲਾਫਤ ਅੰਦੋਲਨ ਨਾਲ ਏਕਾ ਲਹਿਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀਆਂ ਹਿੰਸਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਬਾਰੇ ਸੁਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਗੁਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਦਬਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਸੌਖਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। 1922 ਤਕ ਅੰਦੋਲਨ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਬਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕਰੈਕ ਡਾਊਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਦਾਰੀ ਪਾਸੀ ਰੂਪੋਸ਼ ਹੋ ਗਏ। ਉਸਨੇ ਕਿਸਾਨੀ ਨੂੰ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਸੋਸ਼ਲਿਸਟ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਭੰਬਲਭੂਸਾ ਹੈ, ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਦਾਰੀ ਪਾਸੀ ਦੀ ਮੌਤ 1931 ਵਿੱਚ 27 ਜਾਂ 28 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਭੂਮੀਗਤ ਹੁੰਦਿਆਂ ਹੋਈ ਸੀ।[5]
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]
- ਪਾਸੀ ਜਾਤੀ
- ਬਿਜਲੀ ਪਾਸੀ
- ਵੀਰਾ ਪਾਸੀ
- ਉਦਾ ਦੇਵੀ
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Sumit Sarkar (24 January 1989). Modern India 1885–1947. Palgrave Macmillan UK. pp. 224–. ISBN 978-1-349-19712-5.
- ↑ A Comprehensive History of India. Sterling Publishers Pvt. Ltd. 1 December 2003. pp. 238–. ISBN 978-81-207-2506-5.
- ↑ "मदारी पासी उर्फ एक सदी पूर्व की किसान-गाथा". Amar Ujala (in ਹਿੰਦੀ). Retrieved 2020-09-01.
- ↑ "Eka Movement, Bookstawa YouTube Channel". YouTube.
- ↑ "Remembering Madari Pasi: The Uncelebrated Peasant Leader of the Eka Movement". The Wire. Retrieved 2020-09-26.