ਮਰੀਅਮ ਸੁਲਤਾਨਾ ਨੂਹਾਨੀ
ਮਰੀਅਮ ਸੁਲਤਾਨਾ ਨੂਹਾਨੀ ( ਸਿੰਧੀ : مريم سلطانا نوحاني ) (19 ਜੂਨ 1932 – 25 ਨਵੰਬਰ 2014) ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਸਿੰਧ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਇੱਕ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਅਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਆਗੂ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵੂਮੈਨ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਅਤੇ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਆਫ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵੂਮੈਨ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।[1] ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੜਕੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਕੂਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਇਆ।[2] ਉਹ ਸਿੰਧ ਪਬਲਿਕ ਸਰਵਿਸ ਕਮਿਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸਿੰਧ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਾ ਮਾਹਿਰ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜੁੜੀ ਰਹੀ। ਉਸਨੇ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਖੇਤਰ ਦੇ ਕਾਲਜ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਉਹ "ਆਪਾ ਮਰੀਅਮ ਨੂਹਾਨੀ" ਵਜੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਆਪਾ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ "ਬਜ਼ੁਰਗ ਭੈਣ"।
ਬਚਪਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ[ਸੋਧੋ]
ਮਰੀਅਮ ਨੂਹਾਨੀ ਦਾ ਜਨਮ 19 ਜੂਨ 1932 ਨੂੰ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਸਿੰਧ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਨਾਮ ਰਈਸ ਗੁਲਾਮ ਕਾਦਿਰ ਖਾਨ ਨੂਹਾਨੀ ਸੀ ਜੋ ਇੱਕ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਸੀ।[3] ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਭਰਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਭੈਣ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨਿਊ ਮਾਡਲ ਗਰਲਜ਼ ਸਕੂਲ ਗੜੀ ਖਟੋ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਮਦਰਾਤੁਲ ਬਨਾਤ ਗਰਲਜ਼ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਤੋਂ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਪਾਸ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਸਿੰਧ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਮੁਸਲਿਮ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਬੀਏ (ਆਨਰਜ਼) ਅਤੇ ਇਸਲਾਮਿਕ ਕਲਚਰ ਵਿੱਚ ਐਮ.ਏ.[4]
ਕਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]
ਉਸਨੇ 1953 ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਗਰਲਜ਼ ਕਾਲਜ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮਿਕ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਲੈਕਚਰਾਰ ਵਜੋਂ ਆਪਣਾ ਕੈਰੀਅਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਨੂੰ 1958 ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵਜੋਂ ਤਰੱਕੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। 24 ਅਪ੍ਰੈਲ 1970 ਤੋਂ 21 ਮਈ 1971 ਤੱਕ ਉਸਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਗਰਲਜ਼ ਕਾਲਜ ਸੱਖਰ ਦੀ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ। ਮਈ 1971 ਤੋਂ ਅਕਤੂਬਰ 1972 ਤੱਕ ਉਹ ਬਿਊਰੋ ਆਫ਼ ਕਰੀਕੁਲਮ ਜਮਸ਼ੋਰੋ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਾ ਮਾਹਿਰ ਸੀ। ਅਕਤੂਬਰ 1972 ਤੋਂ ਅਕਤੂਬਰ 1973 ਤੱਕ ਉਹ ਸਰਕਾਰੀ ਗਰਲਜ਼ ਕਾਲਜ ਸੁੱਕਰ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਰਹੀ। 8 ਮਈ 1974 ਤੋਂ 3 ਮਈ 1983 ਤੱਕ ਉਸਨੇ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਖੇਤਰ ਦੀ ਡਿਪਟੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਕਾਲਜ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਅਤੇ 26 ਸਤੰਬਰ 1996 ਨੂੰ ਉਹ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਖੇਤਰ ਦੀ ਕਾਲਜ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈ। ਉਸਨੇ 1983 ਤੋਂ 1990 ਤੱਕ ਜ਼ੁਬੇਦਾ ਗਰਲਜ਼ ਕਾਲਜ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਦੀ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਵਜੋਂ ਵੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]
26 ਜੂਨ 2014 ਨੂੰ, ਉਸਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਜ਼ੁਬੇਦਾ ਗਰਲਜ਼ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਇੱਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਦੀ ਉਹ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਵਜੋਂ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦੀ ਸੀ।[5]
ਮੌਤ[ਸੋਧੋ]
25 ਨਵੰਬਰ 2014 ਨੂੰ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਕਾਰਨ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ[5]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Sindhipeoples (2014-10-06). "سنڌي شخصيتون: آپا مريم نوحاڻي - عطيه علي ٻرڙو". سنڌي شخصيتون. Retrieved 2020-03-08.
- ↑ "Rich tribute paid to Professor Mariyam Sultana – Business Recorder" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2020-03-08.
- ↑ "آپا مريم سلطانا نوحاڻي : هڪ شفيق استاد ۽ مثالي عورت". SindhSalamat. Archived from the original on 2020-03-27. Retrieved 2020-03-08.
- ↑ Abro, Mir Nadir Ali. سنڌ جا املھ ھيرا (in Sindhi). Sindh Salamat Kitab Ghar.
{{cite book}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ 5.0 5.1 Correspondent, The Newspaper's Staff (2014-11-26). "Academic Apa Noohani passes away". DAWN.COM (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2022-05-19.