ਲਤਾ ਠਾਕੁਰ
ਲਤਾ ਠਾਕੁਰ (21 ਅਗਸਤ 1941 - 14 ਦਸੰਬਰ 1976) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਸੀ। ਉਹ 1972 ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਲਾਹੌਲ ਅਤੇ ਸਪਿਤੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਸੀ। ਉਹ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸੀ।
ਸਿਆਸੀ ਕੈਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]
ਲਤਾ ਠਾਕੁਰ ਇੱਕ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਨਜਾਤੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਸੀ ਅਤੇ 1972 ਵਿੱਚ ਲਾਹੌਲ ਅਤੇ ਸਪਿਤੀ ਤੋਂ ਲੋਕ ਰਾਜ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸ਼੍ਰੀ ਦੇਵੀ ਸਿੰਘ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਵਿਧਾਇਕ ਸੀਟ ਜਿੱਤੀ ਸੀ।[1][2] ਲਤਾ ਠਾਕੁਰ ਲਾਹੌਲ ਅਤੇ ਸਪਿਤੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਵਿਧਾਇਕ ਸੀ।[3]
ਲਤਾ ਠਾਕੁਰ ਦੀ ਬੇਨਤੀ 'ਤੇ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਜੂਨ 1972 ਵਿੱਚ ਲਾਹੌਲ ਅਤੇ ਸਪਿਤੀ ਘਾਟੀਆਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ[4][5][6][7] ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਜੂਨ 1974 ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਸਪਿਤੀ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਭਾਰਤ-ਤਿੱਬਤ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸੁਮਦੋ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀ। ਫਿਰ ਵੀ ਇਸ ਫੇਰੀ ਨੇ ਉੱਥੇ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਲਤਾ ਠਾਕੁਰ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ।[8] ਲਤਾ ਠਾਕੁਰ ਨੇ ਸਰਦੀਆਂ ਲਈ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਦੀ ਸਪਿਤੀ ਘਾਟੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰਿਆਇਤੀ ਦਰਾਂ 'ਤੇ ਅਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਖਰਚੇ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਬਾਲਣ ਦੀ ਲੱਕੜ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕੀਤੀ।[6]
ਨਾਲ ਹੀ, ਲਤਾ ਠਾਕੁਰ ਨੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਯੂਥ ਕਾਂਗਰਸ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ। ਯੂਥ ਕਾਂਗਰਸ ਕਨਵੀਨਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਉਸਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦੇ ਉਲੀਕਣ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।[9] ਉਸਨੇ ਮਨਾਲੀ ਵਿਖੇ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਬੋਧੀ ਸੋਸਾਇਟੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਵੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ।[10] ਲਤਾ ਠਾਕੁਰ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆ ਸਟੋਕਸ ਨੇ ਯਸ਼ਵੰਤ ਸਿੰਘ ਪਰਮਾਰ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਪੌਲੀਐਂਡਰੀ ਇਨ ਦ ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਰਾਜ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ 'ਤੇ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਕਿ ਪਰਮਾਰ ਹਿਮਾਚਲੀ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ ਸਨ।[11]
ਅਕਤੂਬਰ 2020 ਵਿੱਚ ਅਟਲ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ, ਇਹ ਦਾਅਵੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ਕਿ ਲਤਾ ਠਾਕੁਰ ਨੇ ਰੋਹਤਾਂਗ ਦੱਰੇ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਇੱਕ ਸੁਰੰਗ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਸੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਲਾਹੌਲ ਘਾਟੀ ਨੂੰ ਸਾਲ-ਦਰ-ਸਾਲ ਸੜਕ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ। ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ। ਦਾਅਵੇ ਇਹ ਸਨ ਕਿ ਲਤਾ ਦੇ ਵਿਧਾਇਕ ਵਜੋਂ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਲਾਹੌਲ ਅਤੇ ਸਪਿਤੀ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਦੌਰੇ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਲੋੜ ਬਾਰੇ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਇਹ ਕਿ ਇਸ ਚਰਚਾ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੀ ਲੜੀ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਬਾਅਦ ਸਾਕਾਰ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਅਟਲ ਸੁਰੰਗ ਦਾ ਰੂਪ[12][13][14]
ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
ਲਤਾ ਠਾਕੁਰ ਲਾਹੌਲ ਤਹਿਸੀਲ, ਲਾਹੌਲ ਅਤੇ ਸਪਿਤੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਗਮੂਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸੀ।[15] ਉਸ ਦਾ ਵਿਆਹ ਗਮੂਰ ਦੇ ਨਿਹਾਲ ਚੰਦ ਠਾਕੁਰ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਨਿਹਾਲ ਚੰਦ ਇੱਕ ਸਥਾਨਕ ਨੇਕ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਸੀ; ਉਸਦੇ ਪੂਰਵਜ ਸਤਾਰ੍ਹਵੀਂ ਸਦੀ ਤੋਂ ਲਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਕੋਲੌਂਗ ਦੇ ਵਜ਼ੀਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਨਿਹਾਲ ਚੰਦ ਨੇ 1966 ਤੱਕ ਪੰਜਾਬ ਜਨਜਾਤੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕੌਂਸਲ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ, ਜਦੋਂ ਲਾਹੌਲ ਨੂੰ ਉਭਰਦੇ ਰਾਜ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਨਿਹਾਲ ਚੰਦ ਨੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਸੀਟ ਤੋਂ ਵੀ ਚੋਣ ਲੜੀ ਸੀ, ਪਰ ਉਹ ਅਸਫ਼ਲ ਰਹੇ ਸਨ। 1975 ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[16][17] 1962 ਵਿੱਚ, ਲਤਾ ਠਾਕੁਰ ਅਤੇ ਨਿਹਾਲ ਚੰਦ ਠਾਕੁਰ ਦਾ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਰਵੀ ਠਾਕੁਰ ਰੱਖਿਆ, ਅਤੇ ਜੋ ਵੱਡਾ ਹੋ ਕੇ ਇੱਕ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਵੀ ਬਣ ਗਿਆ।
ਲਤਾ ਠਾਕੁਰ ਦੀ 35 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ 14 ਦਸੰਬਰ 1976 ਨੂੰ ਪੰਡੋਹ (ਮੰਡੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ) ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਕਾਰ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ ਲਾਹੌਲ ਅਤੇ ਸਪਿਤੀ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਉਦੈਪੁਰ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਲਤਾ ਠਾਕੁਰ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਸਟੇਡੀਅਮ ਦਾ ਨਾਮ ਉਸਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਲਤਾ ਠਾਕੁਰ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਟੀ-20 ਕ੍ਰਿਕਟ ਮੁਕਾਬਲਾ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[18][19]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Jaffrelot, Christophe; Kumar, Sanjay (2012-05-04). Rise of the Plebeians?: The Changing Face of the Indian Legislative Assemblies (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Routledge. ISBN 978-1-136-51661-0.
- ↑ Socialist India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Indian National Congress. All India Congress Committee. 1972.
- ↑ "Rahul Gandhi visits Lahaul-Spiti to woo electorate". India Today (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2022-11-03.
- ↑ Sharma, Ashwani (2022-02-14). "PM Modi To Relive Old Memories In Himachal's Keylong" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved November 3, 2022.
- ↑ India, Granthshala (2022-09-28). "Congress leader Dunichand Thakur no more: Died at the age of 91, Lahaul-Spiti Congress lost priceless Ratan- Ravi Thakur". Granthshala India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Archived from the original on 2022-11-03. Retrieved 2022-11-03.
- ↑ 6.0 6.1 Bodh, Top Singh. "122 Winter Days Stranded in a snowed-in place". Archived from the original on ਨਵੰਬਰ 3, 2022. Retrieved November 3, 2022.
- ↑ Roberto Vitali (2000). A Short Guide To Key Gonpa. p. 58.
- ↑ Issar, Brigadier Satish K. (2021-06-15). Vision, Courage and Service: Life and Times of General T.N. Raina, MVC (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Vision Books. ISBN 978-93-86268-52-5.
- ↑ Women on the March (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Smt. Mukul Banerjee for the Women's Front of All India Congress Committee. 1976. p. 14.
- ↑ "Himalayan Buddhist Society Manali". testwebsites.cybraintech.com. Retrieved 2022-11-03.
- ↑ Elmore, Mark (2016-07-05). Becoming Religious in a Secular Age (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Univ of California Press. p. 55. ISBN 978-0-520-29054-9.
- ↑ Panwar, Tikender Singh (30 September 2020). "Rohtang Tunnel – Remember the Workers who Built it". NewsClick (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2022-11-03.
- ↑ Gupta, Dharam Prakash (2020-10-16). "BJP and Congress leaders vie to draw political mileage from Atal tunnel". Himachal Guardian (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). Retrieved 2022-11-03.
- ↑ Service, Statesman News (2020-10-04). "BJP, Cong spar to stake claim over Atal Tunnel construction". The Statesman (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2022-11-03.
- ↑ "महिला दिवस पर याद आईं लता और इंदिरा". Amar Ujala (in ਹਿੰਦੀ). Retrieved 2022-11-03.
- ↑ Brentnall, Mark (2004). The Princely and Noble Families of the Former Indian Empire: Himachal Pradesh (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Indus Publishing. p. 364. ISBN 978-81-7387-163-4.
- ↑ Sahni, Ram Nath (1994). Lahaul - The Mystery Land in the Himalayas. New Delhi: Indus Publishing Company. pp. 96–100.
- ↑ "Lata Thakur Memorial Stadium (Stadium) - Udaipur, Himachal Pradesh". www.helpmecovid.com. Retrieved 2022-11-03.
- ↑ "कुल्लू| लताठाकुर क्रिकेट मेमोरियल टी-20 क्रिकेट प्रतियोगिता लाहौल-स्पीति के उदयपुर". Dainik Bhaskar (in ਹਿੰਦੀ). 2017-06-01. Retrieved 2022-11-03.