ਹਾਮਿਦ ਦਲਵਾਈ
ਹਾਮਿਦ ਉਮਰ ਦਲਵਾਈ ( Marathi ; Urdu: حمید عمر دلوای ; 29 ਸਤੰਬਰ 1932 [1] – 3 ਮਈ 1977) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਪੱਤਰਕਾਰ, ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰਕ, ਚਿੰਤਕ, ਕਾਰਕੁਨ, ਲੇਖਕ, ਲੇਖਕ [1] ਅਤੇ ਮੁਸਲਿਮ ਸਤਿਆਸ਼ੋਧਕ ਮੰਡਲ [2] ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ ਸਮਾਜ ਦਾ ਸੰਸਥਾਪਕ ਸੀ। ਇੱਕ ਨਾਸਤਿਕ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, [3] ਉਸਨੇ ਭਾਰਤੀ ਮੁਸਲਿਮ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਕਈ ਆਧੁਨਿਕ ਅਤੇ ਉਦਾਰਵਾਦੀ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਵਕਾਲਤ ਕੀਤੀ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਤਿੰਨ ਤਲਾਕ ਅਤੇ ਬਹੁ-ਵਿਆਹ ਦੀ ਪ੍ਰਥਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਉਸਦਾ ਵਿਅਰਥ ਅੰਦੋਲਨ ਸੀ। [4] ਉਸਨੇ ਕਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵੀ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਿਮ ਪਾਲੀਟਿਕਸ ਇਨ ਸੈਕੂਲਰ ਇੰਡੀਆ (1968) ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ[ਸੋਧੋ]
ਦਲਵਾਈ ਦਾ ਜਨਮ 29 ਸਤੰਬਰ, 1932 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਬੰਬੇ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ (ਹੁਣ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ) ਦੇ ਮਿਰਜੋਲੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਰਾਠੀ-ਭਾਸ਼ੀ ਮੁਸਲਿਮ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। [5] ਉਸਨੇ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਚਿਪਲੂਨ ਵਿਖੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। 1951 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਇਸਮਾਈਲ ਯੂਸਫ ਕਾਲਜ ਅਤੇ ਰੂਪਰੇਲ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ। 1950 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਮੱਧ ਅਤੇ 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿੰਗ, ਰਾਸ਼ਟਰ ਸੇਵਾ ਦਲ ਨਾਲ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਕਰਵਾਈ ਗਈ। ਉਸਨੇ ਮੌਜ, ਸਤਿਆਕਥਾ ਅਤੇ ਵਸੁਧਾ ਵਰਗੇ ਰਸਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਲਿਖਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀਆਂ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]
ਪਰਿਵਾਰ[ਸੋਧੋ]
ਦਲਵਾਈ ਦਾ ਭਰਾ ਹੁਸੈਨ ਦਲਵਈ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਆਗੂ ਹੈ। ਉਹ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਸੰਸਦ ਦੇ ਉਪਰਲੇ ਸਦਨ - ਰਾਜ ਸਭਾ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਹਨ। ਉਸਨੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।
ਵਿਰਾਸਤ[ਸੋਧੋ]
ਮੁਸਲਿਮ ਸਤਿਆਸ਼ੋਧਕ ਮੰਡਲ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਹਾਮਿਦ ਦਲਵਾਈ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਮਾਨਤਾ, ਮਹਿਲਾ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂ-ਮੁਸਲਿਮ ਭਾਈਚਾਰੇ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਮਾਜਿਕ ਸਮਾਗਮਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਟਰੱਸਟ ਵੱਲੋਂ ਉੱਘੀਆਂ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਨੂੰ ਸਤਸ਼ੋਧਕ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 2019 ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮਾਨਵਵਾਦੀ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਜ਼ੀਨਤ ਸ਼ੌਕਤ ਅਲੀ ਅਤੇ ਮੰਨੇ-ਪ੍ਰਮੰਨੇ ਲਾਵਣੀ ਲੇਖਕ-ਕਵੀ ਲੋਕਸ਼ਾਹੀਰ ਬਸ਼ੀਰ ਮੋਮਿਨ ਕਵਥੇਕਰ ਨੂੰ 'ਸਤਿਸ਼ੋਦਕ ਪੁਰਸਕਾਰ' ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। [6]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ 1.0 1.1 Guha, Ramachandra (23 March 2004). "Liberal India on the Defensive". The Times of India. Retrieved 15 November 2018.
- ↑ "Hamid Dalwai's MSM postpones golden jubilee celebration due to coronavirus". The Indian Express (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2020-03-23. Retrieved 2022-02-05.
- ↑ Service, Tribune News. "The politics of atheism". Tribuneindia News Service (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2022-02-10.
- ↑ "Hamid Dalwai: The Man who started triple talaq movement - A Muslim reform movement". The Economic Times. Retrieved 2022-02-10.
- ↑ Chitre, Dilip (3 May 2002). "Remembering Hamid Dalwai, and an age of questioning". Indian Express.
- ↑ "दारू पिऊन ‘तिहेरी तलाक’ उच्चारणे कसे काय चालते?"