ਐਸਕੀਮੋ-ਅਲਿਊਟ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ
ਉਤਰੀ ਅਮਰੀਕਨ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਐਸਕੀਮੋ-ਅਲਿਊਟ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ
ਐਸਕੀਮੋ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਜਾਣੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਦੋ ਮੁੱਖ ਲੋਕ ਇਨਯੂਟ ਪੂਰਬੀ ਸਾਈਬੇਰੀਆ ਅਤੇ ਅਲਾਸਕਾ ਦੇ ਯੂਪਿਕ ਹਨ।
ਤੀਸਰਾ ਉੱਤਰੀ ਸਮੂਹ ਅਲਿਊਟ ਦੋਵਾਂ ਨਾਲ ਨੇੜਿਓਂ ਸੰਬੰਧਤ ਹੈ।
ਐਸਕੀਮੋ-ਅਲਿਊਟ ਭਾਸ਼ਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਐਸਕੀਮੋ ਬ੍ਰਾਂਚ ਦੀ ਗੈਰ-ਇਨਯੂਇਟ ਉਪ ਸ਼ਾਖਾ ਚਾਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਯੁਪਿਕ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਦੋ ਰੂਸੀ ਦੂਰ ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਸੇਂਟ ਲਾਰੈਂਸ ਆਈਲੈਂਡ ਵਿਚ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਦੋ ਪੱਛਮੀ ਅਲਾਸਕਾ, ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮੀ ਅਲਾਸਕਾ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਦੱਖਣੀ ਕੇਂਦਰ ਅਲਾਸਕਾ ਦਾ ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸਾ ਸਿਰੇਨਿਕ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਅਲੋਪ ਹੋ ਰਹੀ ਭਾਸ਼ਾ ਕਈ ਵਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੋਣ ਲਈ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ:
ਹਾਲੀਆ ਜੀਨੋਮਿਕ ਖੋਜ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪੂਰਬੀ ਸਾਇਬੇਰੀਆ ਦੇ ਚੁਕੀ ਲੋਕ ਸਾਈਬੇਰੀਅਨ ਯੂਪਿਕੰਦ ਦੇ ਹੋਰ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਹਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਹੋਰ ਦੇਸੀ ਲੋਕ।
ਕਨੈਡਾ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਨਟੁਇਟ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਪੱਛਮੀ ਸੈਕਟਰ ਵਿਚ ਵਸਦੇ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਰਣਨ ਲਈ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਲਾਸਕਾ ਨੇਟਿਵ ਨੂੰ ਯੂਪਿਕ, ਇਨਯੂਟ ਅਤੇ ਅਲੇਯੂਤ ਲਈ ਵਰਤਦੀ ਹੈ।
ਇਤਿਹਾਸ
ਇਕ ਵੱਖਰਾ ਏਸ਼ੀਅਨ ਵੰਸ਼ ਸਾਇਬੇਰੀਅਨ ਯੂਪਿਕ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਏਸਕਿਮੋ-ਅਲਿਊਟ ਭਾਸ਼ਾ ਸਮੂਹ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਬੋਲਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਆਪਣੇ ਪੁਰਾਣੇ ਲੋਕਾਂ ਜਾਂ ਹੋਰ ਅਣਜਾਣ ਮੂਲ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੇ ਨਾਲ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਡੀ 43% ਹੈ।
ਇਹ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਜਾਂ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਲੋਕ ਪੁਰਾਣੇ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਆ ਤੋਂ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਪਰਵਾਸ ਦੀ ਇੱਕ ਧਾਰਾ ਵਿੱਚ ਲੰਘੇ ਸਨ। ਕਿਤੇ - ਕਿਤੇ 5000 ਅਤੇ 12,600 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਲਿਊਟ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪੂਰਵਜ 10,000 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਅਲਿਊਟੀਅਨ ਚੇਨ ਵਿੱਚ ਵਸਦੇ ਸਨ।
ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਪਛਾਣ ਪਾਲੇਓ -
ਏਸਕਿਮੋਕੁਲੇਚਰਜ਼ (ਅਰਲੀ ਪਾਲੀਓ-ਐਸਕੀਮੋ) ਤੋਂ 5,000 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਪੂਰਬੀ ਸਾਈਬੇਰੀਆ, ਅਲਾਸਕਾ ਅਤੇ ਕਨੇਡਾ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਸਰਕੂਲਰ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇਸੀ ਲੋਕ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।
ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿਚ ਆਰਕਟਿਕ ਛੋਟੇ ਸਾਧਨ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਪਾਲੇਓ-ਏਸਕੀਮੋ ਲੋਕ ਅਲਾਸਕਾ ਵਿਚ ਵਿਕਸਤ ਹੋਏ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੂਰਵਜ ਸ਼ਾਇਦ ਘੱਟੋ - ਘੱਟ 3,000 ਤੋਂ 5,000 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਅਲਾਸਕਾ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ। ਸਾਇਬੇਰੀਆ ਵਿਚ ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਕਲਾਤਮਕ ਚੀਜ਼ਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਜੋ ਸ਼ਾਇਦ 18,000 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀਆਂ ਹਨ।
ਲਗਭਗ 1,500 ਤੋਂ 2,000 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉੱਤਰ ਪੱਛਮੀ ਅਲਾਸਕਾ ਵਿੱਚ ਦੋ ਹੋਰ ਵੱਖ- ਵੱਖ ਭਿੰਨਤਾਵਾਂ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਈਆਂ। ਇਨਟੁਟ ਭਾਸ਼ਾ ਵੱਖਰੀ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਕਈ ਸਦੀਆਂ ਦੇ ਅਰਸੇ ਵਿਚ ਇਸਦੇ ਭਾਸ਼ਣਕਾਰ ਉੱਤਰੀ ਅਲਾਸਕਾ ਵਿੱਚ ਕੈਨੇਡਾ ਰਾਹੀਂ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ ਵਿਚ ਚਲੇ ਗਏ।
ਥੁਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਵੱਖਰਾ ਸਭਿਆਚਾਰ ਉੱਤਰ ਪੱਛਮੀ ਅਲਾਸਕਾ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਐਸਕੀਮੋ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਪੂਰੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਅਪਣਾਇਆ ਨਹੀਂ ਗਿਆ ਸੀ।
ਹੋਰ ਜਾਣਕਾਰੀ: ਮੂਲ ਅਮਰੀਕੀ ਨਾਮ ਵਿਵਾਦ
ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਵਿਦਵਤਾਪੂਰਣ ਸਹਿਮਤੀ ਹੈ ਕਿ ਏਸਕੀਮੋ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਸ਼ਬਦ ਇੰਨੂ-ਉਦੇਸ਼ (ਮੋਂਟਾਗਨੇਇਸ) ਸ਼ਬਦ ਅਯਸਕਿਮੀਵਮੇਨਿੰਗ ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ "ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਬਰਫ ਦੀ ਕਿਨਾਰੀ ਬੰਨ੍ਹੀ ਹੈ" ਹੁਸਕੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ ।
(ਅਨੁਮਾਨ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਰਥ ਇੰਨੂ ਵਿਚ “ਉਸਨੇ ਬਰਫ ਦੀ ਜੁੱਤੀ ਬੰਨ੍ਹਿਆ” ਹੈ ਅਤੇ ਇੰਨੂ ਭਾਸ਼ਾ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਨੇੜਲੇ ਮਿਕਮਕ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸ਼ਬਦ ਐਸਕੀਮੋ ਵਰਗੇ ਆਵਾਜ਼ ਵਿਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ)
1978 ਵਿੱਚ, ਕਿ Mont ਬਿਕ ਮਾਨਵ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਜੋਸੇ ਮੇਲਹੋਟ, ਜੋ ਮੋਂਟਾਗਨੇਸ ਬੋਲਦਾ ਹੈ, ਨੇ ਇੱਕ ਅਖਬਾਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤਾ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਕਿ ਐਸਕੀਮੋ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਉਹ ਲੋਕ ਜੋ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਬੋਲਦੇ ਹਨ।"
ਕੁਝ ਲੋਕ ਐਸਕੀਮੋ ਨੂੰ ਅਪਮਾਨਜਨਕ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਦਾ ਅਰਥ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਟਲਾਂਗਿਨ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ "ਕੱਚੇ ਮੀਟ ਖਾਣ ਵਾਲੇ"।
ਇਨਯੂਇਟ ਨੂੰ ਕੁਝ ਕ੍ਰੀ ਲਿਖਤਾਂ ਵਿਚ ਪੁੱਛਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ (ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਕੁਝ ਕੱਚਾ ਖਾਣਾ")।
ਫ੍ਰੈਂਚ ਸ਼ਬਦ ਐਸਕੁਇਮੈਕਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਛਾਪੀ ਗਈ ਵਰਤੋਂ ਸਮੂਏਲ ਹੇਅਰਨ ਦੀ ਏ ਜਰਨੀ ਤੋਂ ਹਡਸਨ ਬੇਅ ਵਿਚ ਪ੍ਰਿੰਸ Prince ਵੇਲਜ਼ ਦੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਤੋਂ ਸਾਲ 1769, 1770, 1771, 1772 ਵਿਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ 1795 ਵਿਚ ਆਈ ਹੈ।
ਏਸਕੀਮੋ ਸ਼ਬਦ ਵਿੱਚ ਇਨਯੂਟ ਅਤੇ ਯੂਪਿਕ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹੋਰ ਦੇਸੀ ਅਲਾਸਕਨ ਅਤੇ ਸਾਇਬੇਰੀਅਨ ਲੋਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਯੂਪਿਕ ਅਤੇ ਇਨਯੂਟ ਵਿਚ ਭਾਸ਼ਾਈ, ਨਸਲੀ ਅਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਅੰਤਰ ਮੌਜੂਦ ਹਨ ।
ਕਨੇਡਾ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ ਵਿਚ ਐਸਕੀਮੋ ਸ਼ਬਦ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਪਮਾਨਜਨਕ ਜਾਂ "ਗੈਰ-ਤਰਜੀਹੀ" ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਇਨਯੂਟ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਮੂਹ ਜਾਂ community ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਿਆਪਕ ਰੂਪ ਨਾਲ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਇੱਕ ਰੁਝਾਨ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕੁਝ ਕੈਨੇਡੀਅਨਾਂ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਏਸਕਿਮੋ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਵਰਗੀਕਰਤਾ ਇਨਯੂਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ, ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਯੂਪਿਕ (ਗ਼ੈਰ-ਇਨਯੂਟ) ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਵੀ।
ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ ਦੀ ਇਨਯੂਟ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡਰ ("ਕਲਾਲਿਟ" ਜਾਂ "ਗ੍ਰੈਨਲੈਂਡਰ") ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਡੈੱਨਮਾਰਕੀ ਬੋਲਦੇ ਹਨ।
ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ ਦੀ ਇਨਯੂਟ ਤਿੰਨ ਸਮੂਹਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ: ਕਲੈਲੀਟੋਫ ਵੈਸਟ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ, ਜੋ ਕਲਾਾਲੀਸੁਟ ਬੋਲਦੇ ਹਨ। ਟੂਨੂ ਦਾ ਟੂਨੀਮੀਟ (ਪੂਰਬੀ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ), ਜੋ ਟੂਨਮੀਟ ਓਰਾਸੀਅਟ ("ਈਸਟ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡਡ") ਬੋਲਦੇ ਹਨ।
ਅਤੇ ਇੰਨਗੁਟ ਨੌਰਥ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ, ਜੋ ਇਨੁਕਟੂਨ ਬੋਲਦੇ ਹਨ।
ਸ਼ਬਦ "ਐਸਕੀਮੋ" ਇੱਕ ਨਸਲੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਵਸੂਲਿਆ ਗਿਆ ਸ਼ਬਦ ਹੈ।
ਕਨੇਡਾ ਦੇ ਸੈਂਟਰਲ ਆਰਕਟਿਕ ਵਿਚ, ਇਨੂਇਨਕ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਅਤੇ ਪੂਰਬੀ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਆਰਕਟਿਕ ਇਨਯੂਟ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਇਨੁਕਿਟਟੂਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਹੋਰ ਸਥਾਨਕ ਅਹੁਦੇ ਵੀ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ.
ਕਨੇਡਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਅਤੇ ਅਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਚਾਰਟਰ ਦੀ ਧਾਰਾ 25 [55] ਅਤੇ 1982 ਦੇ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸੰਵਿਧਾਨ ਐਕਟ ਦੀ ਧਾਰਾ 35 [56] ਨੇ ਇਨਯੂਟ ਨੂੰ ਕਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਆਦਿਵਾਸੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਸਮੂਹ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਨਵਾਈਟ ਨੂੰ ਕਨੇਡਾ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ ਦੇ ਸਾਰੇ ਏਸਕੀਮੋ ਲੋਕਾਂ 'ਤੇ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਲਾਸਕਾ ਅਤੇ ਸਾਇਬੇਰੀਆ ਵਿਚ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਅਲਾਸਕਾ ਵਿੱਚ, ਐਸਕੀਮੋ ਸ਼ਬਦ ਅਜੇ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ (ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਘਟਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ) ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਆਈਓਪਿਆਟ (ਇਕਵਚਨ: ਆਈਓਪਿਆਕ), ਜੋ ਕਿ ਇਨਯੂਟ ਅਤੇ ਯੂਪਿਕ ਦੋਵੇਂ ਹਨ, ਜੋ ਨਹੀਂ ਹਨ।
ਅਲਾਸਕਾ ਨੇ ਅਲਾਸਕਾ ਨੇਟਿਵ ਸ਼ਬਦ ਵੀ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ (ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਅਲਾਸਕਨ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਅਧੀਨ, ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਲਾਸਕਾ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾਈ ਅਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਸੰਕੇਤ ਕਰਦਾ ਹੈ) ਅਲਾਸਕਾ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਨਾ ਸਿਰਫ ਆਈਯੁਪਿਆਟ ਅਤੇ ਯੂਪਿਕ, ਪਰ ਅਲੇਉਟ ਵਰਗੇ ਸਮੂਹ ਵੀ ਜੋ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਪੂਰਵਜਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਉੱਤਰ ਪੱਛਮੀ ਤੱਟ ਅਤੇ ਅਲਾਸ ਦੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਅਸੰਬੰਧਿਤ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਲੋਕ ਹਨ।
ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਐਸਕੀਮੋ – ਅਲਿਊਟ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਦੋ ਬੋਧ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: ਅਲਿਊਟ (ਉੰਗਾਨ) ਸ਼ਾਖਾ ਅਤੇ ਐਸਕੀਮੋ ਬ੍ਰਾਂਚ।
ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਐਲੀਸਟ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿਚ ਐਸਕੀਮੋ ਦੇ ਉਪ-ਫੈਮਲੀ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੋਏ ਕੇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੈ।
ਐਸਕੀਮੋ – ਅਲਿਊਟ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਅਲੇਉਟ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਸਾਰੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਲਾਬੀਅਲ, ਕੋਰੋਨਲ, ਵੇਲਰ ਅਤੇ ਗਰੱਭਾਸ਼ਯ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ ਅਵਾਜ਼ ਰਹਿਤ ਧਾਰਣਾ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਬਿਲਾਬੀਅਲ ਸਟਾਪਾਂ ਗੁਆ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਪਰੰਤੂ ਨਾਸਕ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਐਸਕੀਮੋ ਸਬਫੈਮਲੀ ਵਿਚ ਇਕ ਅਵਾਜ ਰਹਿਤ ਅਲਵੋਲਰ ਲੇਟ੍ਰਲ ਫਰਿਸਟੀਸਿਸ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ।
ਐਸਕੀਮੋ ਉਪ-ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਇਨਯੂਟ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਯੂਪਿਕ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਉਪ ਸਮੂਹ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸਿਰੀਨਿਕਸਕੀ ਭਾਸ਼ਾ ਜਿਹੜੀ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਅਲੋਪ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਉਸਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਐਸਕੀਮੋ ਭਾਸ਼ਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਤੀਜੀ ਸ਼ਾਖਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਹੋਰ ਸਰੋਤ ਇਸ ਨੂੰ ਯੂਪਿਕ ਸ਼ਾਖਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੂਹ ਮੰਨਦੇ ਹਨ।
ਇਨਟੁਟ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿਚ ਇਕ ਉਪ-ਬੋਲੀ ਨਿਰੰਤਰਤਾ ਜਾਂ ਉਪ-ਬੋਲੀ ਚੇਨ ਹੈ, ਜੋ ਅਲਾਸਕਾ ਵਿਚ ਉਨਾਕਲਕੀਟ ਅਤੇ ਨੌਰਟਨ ਤੋਂ ਉੱਤਰੀ ਅਲਾਸਕਾ ਅਤੇ ਕਨੇਡਾ ਭਰ ਵਿਚ ਅਤੇ ਪੂਰਬ ਤੋਂ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ ਤਕ ਫੈਲੀ ਹੋਈ ਹੈ।
ਪੱਛਮੀ (ਆਈਓਪਿਆਕ) ਤੋਂ ਪੂਰਬੀ ਉਪਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ, ਯੁਯੂਪਿਕ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਨਾਲ ਵਿਅੰਜਨ ਸਮਰੂਪਤਾ (ਉਦਾ., ਕੁਮਲੂ, ਭਾਵ "ਅੰਗੂਠਾ", ਕੁਵਲੂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ, ਕੁਬਲੂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ) ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।
ਐਥਨੋਗ੍ਰਾਫਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ ਦੀ ਇਨਯੂਟ ਤਿੰਨ ਸਮੂਹਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹੈ ਪੱਛਮੀ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ ਦਾ ਕਲਾਲਿਟ, ਜੋ ਕਲਾਲੀਸੁਟ ਬੋਲਦੇ ਹਨ। ਟੂਨੂ ਦਾ ਟੂਨੀਮੀਟ (ਪੂਰਬੀ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ), ਜੋ ਟੂਨਿਮੀਟ ਓਰਸੀਅਟ ("ਪੂਰਬੀ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ") ਬੋਲਦੇ ਹਨ।
ਇਸਦੇ ਉਲਟ ਚਾਰ ਯੁਪਿਕ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ, ਅਲੂਟੀਇਕ (ਸੁਗਪਿਆਕ), ਕੇਂਦਰੀ ਅਲਾਸਕਨ ਯੂਪਿਕ, ਨੌਕਨ (ਨੌਕਾਂਸਕੀ), ਅਤੇ ਸਾਇਬੇਰੀਅਨ ਯੂਪਿਕ, ਧੁਨੀਵਾਦੀ, ਰੂਪ ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਅੰਤਰਾਂ ਨਾਲ ਵੱਖਰੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਹਨ।
ਉਹ ਸੀਮਤ ਆਪਸੀ ਸਮਝਦਾਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅਲੂਟੀਇਕ ਅਤੇ ਸੈਂਟਰਲ ਯੂਪਿਕ ਦੋਵਾਂ ਵਿਚ ਕਾਫ਼ੀ ਬੋਲਣ ਦੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਹੈ।
ਉੱਤਰੀਆਂ ਯੁਪਿਕ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ - ਸਾਇਬੇਰੀਅਨ ਯੂਪਿਕ ਅਤੇ ਨੌਕਾਨ ਯੁਪਿਕ ਭਾਸ਼ਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਨਯੂਟ ਨਾਲੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਨੇੜੇ ਹਨ ਅਲੂਟੀਇਕ ਨਾਲੋਂ, ਜੋ ਕਿ ਯੁਪਿਕ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੀ ਦੱਖਣੀ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਯੂਪਿਕ ਅਤੇ ਇਨਯੂਟ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਆਕਰਣਿਕ ਢਾਂਚੇ ਇਕੋ ਜਿਹੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫੋਨੋਲੋਜੀਕ ਤੌਰ ਤੇ ਅੰਤਰ ਸੁਣਾਏ ਹਨ।
ਇਨਯੂਟ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਯੁਪਿਕ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਦੇ ਅੰਤਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੋ ਯੁਪਿਕ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਨ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਅਲੂਟੀਇਕ ਅਤੇ ਸੈਂਟਰਲ ਅਲਾਸਕਨ ਯੂਪਿਕ ਵਿਚਲੇ ਦੋਭਾਸ਼ਾਤਮਕ ਅੰਤਰ ਵੀ ਉਹਨਾਂ ਥਾਵਾਂ ਲਈ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਨੇੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।