ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਵੰਡ (1905)
ਪਹਿਲੀ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਵੰਡ (1905) ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਬੰਗਾਲ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ ਦਾ ਇੱਕ ਖੇਤਰੀ ਪੁਨਰਗਠਨ ਸੀ। ਪੁਨਰਗਠਨ ਨੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮੁਸਲਿਮ ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਪੱਛਮੀ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਵਾਇਸਰਾਏ ਲਾਰਡ ਕਰਜ਼ਨ ਦੁਆਰਾ 20 ਜੁਲਾਈ 1905 ਨੂੰ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਅਤੇ 16 ਅਕਤੂਬਰ 1905 ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਇਸ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਛੇ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਵੰਡ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀ ਵਜੋਂ ਅਤੇ ਬੰਗਾਲ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ ਨੂੰ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਿਮ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਧਾਰਮਿਕ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਵੰਡਣ ਦੀ ਇੱਕ ਜਾਣਬੁੱਝ ਕੇ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ।[1] ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ ਕਿ ਵੰਡ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਬਣਾ ਦੇਵੇਗੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਿਹਾਰ ਅਤੇ ਉੜੀਸਾ ਪ੍ਰਾਂਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੇ। ਹਿੰਦੂਆਂ ਨੇ "ਪਾੜੋ ਅਤੇ ਰਾਜ ਕਰੋ" ਦੀ ਨੀਤੀ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੋ ਦੇਖਿਆ, ਉਸ 'ਤੇ ਨਾਰਾਜ਼ ਸਨ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਕਰਜ਼ਨ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰੇਗੀ।[2][3]: 248–249 ਵੰਡ ਨੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਫਿਰਕੂ ਲੀਹਾਂ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਗਠਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਐਨੀਮੇਟ ਕੀਤਾ। ਬੰਗਾਲੀ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ, ਨੀਤੀ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਦੰਗਿਆਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ, 1911 ਵਿੱਚ ਲਾਰਡ ਹਾਰਡਿੰਗ ਦੁਆਰਾ ਬੰਗਾਲ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਮਿਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]ਨੋਟ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000005-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedEB Partition - ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000006-QINU`"'</ref>" does not exist.
ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:<ref> tag defined in <references> has no name attribute.
ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ
[ਸੋਧੋ]- Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000007-QINU`"'</ref>" does not exist.
- John R. McLane (July 1965). "The Decision to Partition Bengal in 1905". Indian Economic and Social History Review. 2 (3): 221–237. doi:10.1177/001946466400200302. S2CID 145706327.
- Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000000A-QINU`"'</ref>" does not exist.