ਨਾਸਤਿਕਤਾ
ਨਾਸਤਿਕਤਾ ਜਾਂ ਅਨੀਸ਼ਵਰਵਾਦ ਵਿੱਚਾਰਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਣਾਲ਼ੀ ਹੈ ਰੱਬ ਦੀ ਹੋਂਦ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਤੋਂ ਜਾਂ ਕਿਸੀ ਉੱਪਰੀ ਤਾਕਤ ਜਾਂ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀ ਹਸਤੀ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰੀ ਹੈ। ਸਿਧੇ ਅਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪੁਜੀਸ਼ਨ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਕੋਈ ਦੈਵੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਵਧੇਰੇ ਵਿਆਪਕ ਅਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤੋਂ ਭਾਵ ਕਿਸੇ ਦੈਵੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਵਜੂਦ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾ ਹੋਣਾ ਹੈ। ਨਾਸਤਿਕਤਾ ਆਸਤਿਕਤਾ ਨਾਲ ਉਲਟ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇਸਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਇੱਕ ਦੇਵਤਾ ਮੌਜੂਦ ਹੈ।
ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਨਾਸਤਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣਾਂ ਦੇ ਸਬੂਤ ਪੁਰਾਤਨ ਪੁਰਾਤਨਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਭਾਰਤੀ ਦਰਸ਼ਨ ਤੋਂ ਲੱਭੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਪੱਛਮੀ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ, ਨਾਸਤਿਕਤਾ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਕਿਉਂਕਿ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਨੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਦਾ ਯੁੱਗ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਨਾਸਤਿਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੇ ਪੁਨਰ-ਉਭਾਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਨਾਸਤਿਕਤਾ ਨੇ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਾਨੂੰਨ ਨਾਲ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਥਾਨ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। 2003 ਦੇ ਅਨੁਮਾਨਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 500 ਮਿਲੀਅਨ ਨਾਸਤਿਕ ਹਨ।[1][ਅਪਡੇਟ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ]
ਨਾਸਤਿਕ ਸੰਗਠਨਾਂ ਨੇ ਵਿਗਿਆਨ, ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ ਨੈਤਿਕਤਾ ਅਤੇ ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਦੀ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਦਾ ਬਚਾਅ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਨਾਸਤਿਕਤਾ ਲਈ ਦਲੀਲਾਂ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਤੋਂ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪਹੁੰਚਾਂ ਤੱਕ ਹਨ। ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰਕ ਵਿੱਚ ਸਬੂਤਾਂ ਦੀ ਘਾਟ, [2][3] ਬੁਰਾਈ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ, ਅਸੰਗਤ ਖੁਲਾਸੇ ਤੋਂ ਦਲੀਲ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਝੂਠਾ ਨਹੀਂ ਠਹਿਰਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ, ਅਤੇ ਅਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੀ ਦਲੀਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਅਵਿਸ਼ਵਾਸੀ ਲੋਕ ਇਹ ਦਲੀਲ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨਾਸਤਿਕਤਾ ਆਸਤਿਕਤਾ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਸੰਜੀਦਾ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਕਿ ਹਰ ਕੋਈ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ; [5] ਇਸਲਈ, ਉਹ ਦਲੀਲ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਬੂਤ ਦਾ ਬੋਝ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਗਲਤ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਾਸਤਿਕ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਨਾਸਤਿਕ 'ਤੇ ਹੈ। ਈਸ਼ਵਰਵਾਦ ਲਈ ਇੱਕ ਤਰਕ।[6]
ਨਾਸਤਿਕ ਦੋ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ:[1]
- ਪਹਿਲੀ ਕੈਟੇਗਰੀ ਦੇ ਨਾਸਤਿਕ ਉਹ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਗਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਯਕੀਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਅਜਿਹੇ ਨਾਸਤਿਕ ਨਾ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਕਲਚਰ ਦੇ ਖ਼ੁਦਾ ਵਿੱਚ ਯਕੀਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਦੂਸਰੇ ਕਲਚਰਾਂ ਦੇ।
- ਦੂਸਰੀ ਕੈਟੇਗਰੀ ਦੇ ਨਾਸਤਿਕ ਆਪਣੇ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਸਭ ਨੂੰ ਨਕਾਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਹਿੰਦੂ ਜੋ ਸ਼ਿਵ, ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਵਗੈਰਾ ਨੂੰ ਤਾਂ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਲੇਕਿਨ ਅੱਲਾ ਦੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਹੀ ਨਕਾਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਾਂ ਅਜਿਹੇ ਸਿੱਖ ਜੋ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜਾਂ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਨੂੰ ਤਾਂ ਪਵਿੱਤਰ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਲੇਕਿਨ ਗਿਰਜੇ ਜਾਂ ਮੰਦਿਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਇਸ ਕੈਟੇਗਰੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।