ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ

ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦਾ ਪਦ ਗਣਤੰਤਰੀ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਰਵਉੱਚ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਪਦ ਹੈ। ਵਰਤਮਾਨ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੂੰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਸਦ ਦੁਆਰਾ, ਖੁੱਲੀ ਚੋਣ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੁਆਰਾ ਚੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਕਾਰਜਪਾਲਿਕਾ ਅਦਾਲਤ ਅਤੇ ਵਿਧਾਨਪਾਲਿਕਾ ਦੇ ਸਭ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਦੇ, ਪਾਰੰਪਾਰਿਕ, ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਰੇ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਦੇ ਮੁਖੀ ਹਨ। ਇਸ ਪਦ ਉੱਤੇ ਨਿਯੁਕਤ ਹਰ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦਾ ਕਾਰਜਕਾਲ 5 ਸਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸੰਸਦੀ ਬਹੁਮਤ ਦੁਆਰਾ ਚੁੱਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਸ ਪਦ ਉੱਤੇ ਸਧਾਰਨ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਸ਼ਾਸਕ ਦਲ ਦੇ ਪ੍ਰਤਿਨਿੱਧੀ ਹੀ ਚੁਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇੱਕ ਵਾਰ ਚੁੱਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਪਦਅਧਿਕਾਰੀ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਫਿਰ ਖੜੇ ਹੋਣ ਲਈ ਅਜ਼ਾਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸਾਲ 1991 ਵਿੱਚ ਸੰਸਦੀ ਗਣਤੰਤਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦਾ ਚੋਣ ਜਨਤਾ ਦੇ ਮਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ।

ਸੰਸਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਮੁੜ-ਸਥਾਪਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਤੋਂ ਇਹ ਪਦ ਮੂਲ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਪਾਰੰਪਰਕ ਪਦ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸਦੀਆਂ ਕੋਈ ਸਾਰਥਕ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਹਰ ਇੱਕ ਸੰਸਦੀ ਸਧਾਰਨ ਚੋਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸੰਸਦ ਦੇ ਪਹਿਲਾਂ ਇਕੱਠ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਆਪਣਾ ਉਦਘਾਟਨੀ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਹਰ ਇੱਕ ਸਾਲ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸੰਸਦੀ ਇਕੱਠ ਵਿੱਚ ਵੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਆਪਣਾ ਉਦਘਾਟਨੀ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ, ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਹੋਈ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਧਿਨਿਯਮ ਨੂੰ ਕਨੂੰਨ ਬਣਨ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੀ ਮਨਜੂਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਆਪਣੇ ਵਿਵੇਕ ਉੱਤੇ ਕਸ਼ਮਾਦਾਨ ਵੀ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸੰਨ 1956 ਵਿੱਚ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਕਨੂੰਨ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ, ਜਿਹਨਾਂ ਦੇ ਦੁਆਰਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ, ਸੰਸਦ ਦੇ ਭੰਗ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੀਆਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨੂੰ, ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਪ੍ਰਾਵਿਧਾਨਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵਧਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਆਧਿਕਾਰਿਕ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਢਾਕੇ ਦੇ ਬੰਗਭਵਨ ਵਿੱਚ ਨਿਵਾਸ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕਾਰਜਕਾਲ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵੀ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਦ ਉੱਤੇ ਤਦ ਤੱਕ ਬਿਰਾਜਮਾਨ ਰਹਿੰਦੇ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਵਾਰਿਸ ਪਦ ਉੱਤੇ ਸਥਾਪਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ।

ਕਾਰਜ ਤੇ ਸ਼ਕਤੀਆਂ

ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੂੰ ਕੇਵਲ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਤੇ ਉਸਦੇ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਦੀ ਸਲਾਹ ਅਨੁਸਾਰ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

ਸਹੂਲਤਾਂ

ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਧਿਕਾਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੰਗਭਵਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਉਸਦਾ ਕਾਰਜਸਥਾਨ ਤੇ ਦਫਤਰ ਹੈ।