ਲਿਲੀਅਮ
| |
| Lilium candidum | |
| ਵਿਗਿਆਨਕ ਵਰਗੀਕਰਨ | |
|---|---|
| ਰਾਜ: | ਪਲਾਂਟੇ |
| Clade: | ਟਰੇਕਿਓਫਾਈਟਸ |
| Clade: | Angiosperms |
| Clade: | ਮੋਨੋਕੋਟ |
| ਕ੍ਰਮ: | Liliales |
| ਪਰਿਵਾਰ: | Liliaceae |
| ਸਬ-ਪਰਿਵਾਰਿਕ: | Lilioideae |
| ਕਬੀਲਾ: | Lilieae |
| ਜੀਨਸ: | LiliumL.[1] |
ਲਿਲੀਅਮ ਬਲਬਾਂ ਤੋਂ ਵਧਣ ਵਾਲੇ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਵਾਲੇ ਫੁੱਲਾਂ ਵਾਲੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਜੀਨਸ ਹੈ, ਸਾਰੇ ਵੱਡੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ। ਉਹ ਸੱਚੇ ਲਿਲੀਜ਼ ਹਨ. ਲਿਲੀ ਫੁੱਲਾਂ ਵਾਲੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਉੱਤਰੀ ਗੋਲਿਸਫਾਇਰ ਦੀਆਂ ਜੱਦੀ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਰੇਂਜ ਸਮਸ਼ੀਨ ਜਲਵਾਯੂ ਹੈ ਅਤੇ ਉਪ- ਉਪਖੰਡ ਵਿੱਚ ਫੈਲੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹੋਰ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਆਮ ਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ "ਲਿਲੀ" ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਹ ਇੱਕੋ ਜੀਨਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸਲਈ ਇਹ ਸੱਚੇ ਲਿਲੀ ਨਹੀਂ ਹਨ।
ਵਰਣਨ
[ਸੋਧੋ]
ਲਿਲੀਜ਼ 2–6 ft (60–180 cm) ਤੱਕ ਦੀ ਉਚਾਈ ਦੇ ਲੰਬੇ ਬਾਰਾਂ ਸਾਲਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਉਹ ਨੰਗੇ ਜਾਂ ਟਿਊਨਿਕ ਰਹਿਤ ਖੋਪੜੀ ਵਾਲੇ ਭੂਮੀਗਤ ਬਲਬ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪੈਰੀਨੇਸ਼ਨ ਦੇ ਅੰਗ ਹਨ। ਕੁਝ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕੀ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਲਬ ਦਾ ਅਧਾਰ ਰਾਈਜ਼ੋਮ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਛੋਟੇ ਬਲਬ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਸਪੀਸੀਜ਼ ਸਟੋਲੋਨ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। [2] ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬਲਬ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘੇ ਦੱਬੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਪਰ ਕੁਝ ਨਸਲਾਂ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਬਲਬ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਡੰਡੀ-ਜੜ੍ਹਾਂ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਬੱਲਬ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਡੂੰਘਾਈ ਵਿੱਚ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉੱਗਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਰ ਸਾਲ ਨਵਾਂ ਤਣਾ ਮਿੱਟੀ ਤੋਂ ਉੱਭਰਦੇ ਹੋਏ ਬਲਬ ਦੇ ਉੱਪਰ ਆਕਰਸ਼ਕ ਜੜ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜੜ੍ਹਾਂ ਮੂਲ ਜੜ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹਨ ਜੋ ਬਲਬ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਵਿਕਸਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਸੰਕੁਚਿਤ ਜੜ੍ਹਾਂ ਵੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਬਲਬਾਂ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘੇ ਲੈ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। [3]
ਫੁੱਲ ਵੱਡੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅਕਸਰ ਸੁਗੰਧਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ, ਪੀਲੇ, ਸੰਤਰੇ, ਗੁਲਾਬੀ, ਲਾਲ ਅਤੇ ਜਾਮਨੀ ਸਮੇਤ ਰੰਗਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਚਟਾਕ ਅਤੇ ਬੁਰਸ਼ ਸਟ੍ਰੋਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪੌਦੇ ਦੇਰ ਨਾਲ ਬਸੰਤ- ਜਾਂ ਗਰਮੀ-ਫੁੱਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਫੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਤਣੇ ਦੇ ਸਿਰੇ 'ਤੇ ਰੇਸਮੇਸ ਜਾਂ ਛਤਰੀਆਂ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਛੇ ਟੇਪਲ ਫੈਲੇ ਹੋਏ ਜਾਂ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਫੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਫਨਲ ਆਕਾਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ "ਤੁਰਕ ਦੀ ਟੋਪੀ" ਤੱਕ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਫੁੱਲ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਟੇਪਲ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਹਰ ਇੱਕ ਫੁੱਲ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਅੰਡਾਸ਼ਯ 'ਸੁਪੀਰੀਅਰ' ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਐਂਥਰਸ ਦੇ ਲਗਾਵ ਦੇ ਬਿੰਦੂ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਫਲ ਇੱਕ ਤਿੰਨ ਸੈੱਲ ਵਾਲਾ ਕੈਪਸੂਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। [4]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Lilium". World Checklist of Selected Plant Families. Royal Botanic Gardens, Kew. Archived from the original on November 14, 2017. Retrieved June 13, 2014.
- ↑ Batygina, T. B. (2019-04-23). Embryology of Flowering Plants: Terminology and Concepts, Vol. 3: Reproductive Systems (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). CRC Press. ISBN 978-0-429-52671-8.
- ↑ Gracie, Carol (2020-04-28). Summer Wildflowers of the Northeast: A Natural History (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Princeton University Press. ISBN 978-0-691-20330-0.
- ↑ European Garden Flora; Volume 1