ਕੇਕੀ ਐਨ ਦਾਰੂਵਾਲਾ
ਕੇਕੀ ਐਨ ਦਾਰੂਵਾਲਾ | |
|---|---|
| ਜਨਮ | 1937 ਲਾਹੌਰ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ |
| ਕਿੱਤਾ | ਕਵੀ, ਲੇਖਕ |
| ਭਾਸ਼ਾ | ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਭਾਰਤੀ |
| ਕਾਲ | 1957–ਹਾਲ ਤੱਕ |
| ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਵਾਰਡ | ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ (1984) |
ਕੇਕੀ ਐਨ ਦਾਰੂਵਾਲਾ (ਜਨਮ 1937) ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭਾਰਤੀ ਕਵੀ ਅਤੇ ਨਿੱਕੀ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਲੇਖਕ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ 12 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਨਾਵਲ "For Pepper and Christ" 2009 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ।[1][2]
ਮੁੱਢਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ[ਸੋਧੋ]
ਕੇਕੀ ਨਸੇਰਸਨਜੀ ਦਾਰੂਵਾਲਾ ਦਾ ਜਨਮ ਲਹੌਰ ਵਿੱਚ 1937 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ, ਐਨ ਸੀ ਦਾਰੂਵਾਲਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸਨ, ਜੋ ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਲਜ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ 1945 ਵਿੱਚ ਅਣਵੰਡੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਜੂਨਾਗੜ ਅਤੇ ਫਿਰ ਰਾਮਪੁਰ ਚਲਿਆ ਗਿਆ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਉਹ ਵੱਖ ਵੱਖ ਸਕੂਲਾਂ ਅਤੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹੋਏ ਵੱਡਾ ਹੋਇਆ।[3][4]
ਉਸਨੇ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਲਜ, ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਆਕਸਫੋਰਡ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਸਾਲ (1980-81) ਮਹਾਰਾਣੀ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਹਾਊਸ ਫੈਲੋ ਵਜੋਂ ਬਿਤਾਇਆ।
ਕੈਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]
ਉਹ 1958 ਵਿੱਚ ਇੰਡੀਅਨ ਪੁਲਿਸ ਸਰਵਿਸ (ਆਈਪੀਐਸ) ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਹਾਇਕ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਆਪਣੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤਕ ਕੈਬਨਿਟ ਸਕੱਤਰੇਤ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ।[1]
ਉਸ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪੁਸਤਕ ਅੰਡਰ ਓਰਿਅਨ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਲੇਖਕਾਂ ਦੀ ਵਰਕਸ਼ਾਪ, ਭਾਰਤ ਦੁਆਰਾ 1970 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਫਿਰ ਉਹ ਆਪਣਾ ਦੂਜਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਐਪਾਰੀਸ਼ਨ ਇਨ ਐਪਰਿਲ 1971 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ 1972 ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਟੇਟ ਅਵਾਰਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਕਈ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਮੇਨਕਾ ਸ਼ਿਵਦਾਸਨੀ ਦੁਆਰਾ ਸੰਪਾਦਿਤ ਸਮਕਾਲੀ ਭਾਰਤੀ ਕਵਿਤਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ,[5] ਅਤੇ ਡਾ: ਵਿਵੇਕਾਨੰਦ ਝਾ ਦੁਆਰਾ ਸੰਪਾਦਿਤ ਦ ਡਾਂਸ ਆਫ਼ ਦ ਪੀਕੌਕਵਿਚ ਛਪੀਆਂ ਹਨ।[6][7] ਉਸਨੇ 1984 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ਼ ਲੈਟਰਸ, ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਇਨਾਮ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਅਕਤੂਬਰ, 2015 ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧ ਵਜੋਂ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਦੇ ਨਾਲ ਉਹੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵਾਪਸ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ: "ਸੰਗਠਨ (ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ) ਲੇਖਕਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸਰੀਰਕ ਹਿੰਸਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਬੋਲਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।"[8] ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਵਲੋਂ ਤਰਕਸ਼ੀਲ ਚਿੰਤਕਾਂ ਉੱਤੇ ਹਮਲਿਆਂ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕਰਦਾ ਇੱਕ ਮਤਾ ਪਾਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਦਾਰੂਵਾਲਾਨੇ ਆਪਣਾ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਲਿਆ।[9]ਸਟੇਟਸਮੈਨ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ, ਦਾਰੂਵਾਲਾ ਨੇ ਇਹ ਕਹਿੰਦਿਆਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵਾਪਸ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਲਿਆ: "ਤੁਸੀਂ ਜੋ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੋਈ ਐਵਾਰਡ ਵਾਪਸ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਫੇਰ ਇਸਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈਂਦੇ ਨਹੀਂ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ।" "[10] ਉਸਨੂੰ 1987 ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਆ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਕਵਿਤਾ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਿਆ ਸੀ। ਨਿਸਿਮ ਇਜ਼ੇਕੀਏਲ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ "ਦਾਰੂਵਾਲਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ੇਰ ਦੀ ਤਾਕਤ ਹੈ"।
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ 1.0 1.1 Keki N. Daruwalla The South Asian Literary Recordings Project.Library of Congress.
- ↑ "A long story". The।ndian Express. May 12, 2009. Archived from the original on ਅਕਤੂਬਰ 2, 2012. Retrieved ਅਪ੍ਰੈਲ 10, 2014.
{{cite news}}: Check date values in:|access-date=(help); Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Mapping memories". The Hindu. 4 June 2003. Archived from the original on 9 ਅਕਤੂਬਰ 2003. Retrieved 2 ਦਸੰਬਰ 2019.
{{cite news}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Keki Daruwalla". PoemHunter.com. Archived from the original on ਅਗਸਤ 13, 2017. Retrieved August 13, 2017.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Anthology of Contemporary Indian Poetry". BigBridge.Org. Archived from the original on 7 ਅਕਤੂਬਰ 2016. Retrieved 9 June 2016.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ Grove, Richard. "The Dance of the Peacock:An Anthology of English Poetry from India". No. current. Hidden Brook Press, Canada. Archived from the original on 29 ਸਤੰਬਰ 2018. Retrieved 5 January 2015.
{{cite news}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ Press, Hidden Brook. "Hidden Brook Press". Hidden Brook Press. Retrieved 5 January 2015.
- ↑ "Daruwalla returns his award". scroll.in. Scroll. 14 October 2015.
- ↑ "The Statesman: After 54 days, Sahitya Akademi breaks silence". thestatesman.com. Archived from the original on 25 ਨਵੰਬਰ 2015. Retrieved 24 November 2015.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ Suman, Saket. "'We can only throw back our awards'". Archived from the original on 25 ਨਵੰਬਰ 2015. Retrieved 24 November 2015.
{{cite news}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help)