ਨਾਜ਼ੀਆ ਹਸਨ
ਨਾਜ਼ੀਆ ਹਸਨ (3 ਅਪ੍ਰੈਲ 1965 – 13 ਅਗਸਤ 2000)[1] ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਗਾਇਕਾ-ਗੀਤਕਾਰ, ਵਕੀਲ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਕੁਨ ਸੀ। ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਪੌਪ ਦੀ ਰਾਣੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,[2][3] ਉਸਨੂੰ ਉਪ ਮਹਾਂਦੀਪ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਗਾਇਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[4] 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ, ਨਾਜ਼ੀਆ ਅਤੇ ਜ਼ੋਹੇਬ ਦੀ ਜੋੜੀ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਉਹ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਭਰਾ ਜ਼ੋਹੇਬ ਹਸਨ ਨੇ, ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ 65 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਿਕਾਰਡ ਵੇਚੇ ਹਨ।[5][6]
ਹਸਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਗਾਇਕੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਗੀਤ " ਆਪ ਜੈਸਾ ਕੋਈ " ਨਾਲ ਕੀਤੀ, ਜੋ 1980 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਫਿਲਮ ਕੁਰਬਾਨੀ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ[7] ਉਸਨੇ ਸਿੰਗਲ ਲਈ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ 1981 ਵਿੱਚ 15 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਸਰਵੋਤਮ ਮਹਿਲਾ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾ ਲਈ ਫਿਲਮਫੇਅਰ ਅਵਾਰਡ ਜਿੱਤਿਆ, ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਬਣ ਗਈ ਅਤੇ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੀ ਹੈ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਐਲਬਮ, ਡਿਸਕੋ ਦੀਵਾਨੇ, 1981 ਵਿੱਚ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਈ ਸੀ, ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਚੌਦਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਚਾਰਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਕਣ ਵਾਲਾ ਏਸ਼ੀਅਨ ਪੌਪ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ।[8] ਐਲਬਮ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ-ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਸਿੰਗਲ " ਡ੍ਰੀਮਰ ਦੀਵਾਨੇ " ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਚਾਰਟ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਗਾਇਕਾ ਬਣ ਗਈ।[9]
ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
ਹਸਨ ਦਾ ਜਨਮ ਕਰਾਚੀ, ਸਿੰਧ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਕਰਾਚੀ ਅਤੇ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਬਸੀਰ ਹਸਨ, ਇੱਕ ਵਪਾਰੀ, ਅਤੇ ਮੁਨੀਜ਼ਾ ਬਸੀਰ, ਇੱਕ ਸਰਗਰਮ ਸਮਾਜ ਸੇਵਕ ਦੀ ਧੀ ਸੀ। ਉਹ ਗਾਇਕ ਜ਼ੋਹੇਬ ਹਸਨ ਅਤੇ ਜ਼ਾਰਾ ਹਸਨ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ।[10]
ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
ਹਸਨ ਨੇ ਲੰਡਨ ਦੀ ਰਿਚਮੰਡ ਅਮਰੀਕਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਬਿਜ਼ਨਸ ਐਡਮਿਨਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਇਕਨਾਮਿਕਸ ਵਿੱਚ ਬੈਚਲਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। 1991 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇੰਟਰਨ ਬਣ ਗਈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਚਲੀ ਗਈ। ਉਸਨੇ ਲੰਡਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਲਾਅ ( ਐਲਐਲਬੀ ) ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[1]
ਨਾਜ਼ੀਆ ਹਸਨ ਨੇ 30 ਮਾਰਚ 1995 ਨੂੰ ਕਰਾਚੀ ਦੇ ਵਪਾਰੀ ਮਿਰਜ਼ਾ ਇਸ਼ਤਿਆਕ ਬੇਗ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਇੱਕ ਸੰਗਠਿਤ ਵਿਆਹ ਸੀ। ਹਸਨ ਦਾ ਵਿਆਹ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਅਤੇ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।[11] ਉਸਨੇ ਤਲਾਕ ਦੇ ਆਪਣੇ ਇਸਲਾਮੀ ਅਧਿਕਾਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੋਂ 3 ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਸਾਬਕਾ ਪਤੀ ਮਿਰਜ਼ਾ ਇਸ਼ਤਿਆਕ ਬੇਗ ਨੂੰ ਤਲਾਕ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਯੂਕੇ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਗਵਾਹੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਾਬਕਾ ਪਤੀ 'ਤੇ ਸਰੀਰਕ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਜ਼ਹਿਰ ਦੇਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ। ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬੇਗ ਨੇ ਨਾਜ਼ੀਆ ਹਸਨ ਦੀ ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਾਰੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਰਾਹੀਂ ਗਲਤ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਮਿਰਜ਼ਾ ਇਸ਼ਤਿਆਕ ਬੇਗ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਨਾਜ਼ੀਆ ਹਸਨ ਮੌਤ ਤੱਕ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਨਾਜ਼ੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਨੇ ਬੇਗ ਦੀਆਂ ਨੈਤਿਕ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਬਾਰੇ ਗੰਭੀਰ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕੀਤਾ।
21 ਜੂਨ, 2000 ਨੂੰ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਨਿਊਜ਼ ਪੇਪਰ ਡੇਲੀ ਜੰਗ ਨੇ ਨਾਜ਼ੀਆ ਹਸਨ ਦੀ ਇੰਟਰਵਿਊ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ। ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਹਸਨ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਆਪਣੇ ਵਿਆਹ ਦੌਰਾਨ ਆਈਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ 'ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਅਦਾਕਾਰਾ ਨਾਲ ਧੋਖਾਧੜੀ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਉਸਦੇ ਸਾਬਕਾ ਪਤੀ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਇਹ ਬਿਆਨ ਦੇਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਰਹਿ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਹਸਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਨੇ ਉਸਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਇਲਾਜ ਦਾ ਖਰਚਾ ਚੁੱਕਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਉਸਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਹਸਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਇਸ਼ਤਿਆਕ ਬੇਗ ਦੇ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਨਾਲੋਂ ਮਰਨਾ ਪਸੰਦ ਕਰੇਗੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਰਦ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਨਾਜ਼ੀਆ ਨਾਲ ਇਸ਼ਤਿਆਕ ਬੇਗ ਦਾ ਤੀਜਾ ਵਿਆਹ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਤਨੀ ਹੇਜ਼ਲ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਇਮਰਾਨ ਬੇਗ (ਜਨਮ 1984 ਵਿੱਚ) ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਫਿਲੀਪੀਨਾ ਡਾਂਸਰ ਸੀ। ਇਸ਼ਤਿਆਕ ਬੇਗ ਦਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਸ਼ਾਜ਼ੀਆ ਨਾਲ ਵੀ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਵਿਆਹ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜੋ ਬੇਗ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਕਾਰਨ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।[11][12] ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਵਿਆਹਾਂ ਨੂੰ ਨਾਜ਼ੀਆ ਹਸਨ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਗੁਪਤ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਸ਼ਤਿਆਕ ਅਤੇ ਨਾਜ਼ੀਆ ਹਸਨ ਦਾ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਅਰੇਜ਼ ਹਸਨ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਜਨਮ 7 ਅਪ੍ਰੈਲ 1997 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ [13]
ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ, ਉਸਦੇ ਭਰਾ ਜ਼ੋਹੇਬ ਹਸਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਨਾਜ਼ੀਆ ਦੀ ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਉਥਲ-ਪੁਥਲ ਨਾਲ ਭਰੀ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਲਗਾਤਾਰ ਨਿੱਜੀ ਲੜਾਈਆਂ ਲੜੀਆਂ।[14]
ਮੌਤ[ਸੋਧੋ]
ਨਾਜ਼ੀਆ ਹਸਨ ਦੀ 35 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ 13 ਅਗਸਤ 2000 ਨੂੰ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਕਾਰਨ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ[1] ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਿਗੜਨ 'ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਉੱਤਰੀ ਲੰਡਨ ਦੀ ਹੋਸਪਾਈਸ 'ਚ ਭਰਤੀ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸਨੇ ਹਲਕੇ ਰਿਕਵਰੀ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਦਿਖਾਏ ਅਤੇ ਇਹ ਸੋਚਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਡਾਕਟਰ ਉਸਨੂੰ ਘਰ ਜਾਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇਣਗੇ।[15]
ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਮੁਨੀਜ਼ਾ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਦੀ ਧੀ ਨੂੰ ਕਰੀਬ 9:15 ਵਜੇ ਖਾਂਸੀ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਪਲਮਨਰੀ ਐਂਬੋਲਿਜ਼ਮ ਦੇ ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਗੋਲਡਰਸ ਗ੍ਰੀਨ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ਵਿਖੇ ਨਮਾਜ਼-ਏ-ਜਨਾਜ਼ਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਨਾਜ਼ੀਆ ਨੂੰ 5 ਸਤੰਬਰ 2000 ਨੂੰ ਇਸਲਾਮੀ ਰੀਤੀ ਰਿਵਾਜਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਹੇਂਡਨ ਕਬਰਸਤਾਨ, ਲੰਡਨ (ਮੁਸਲਿਮ ਸੈਕਸ਼ਨ) ਵਿਖੇ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ। ਦਿ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਨਾਲ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ, ਉਸਦੇ ਭਰਾ ਜ਼ੋਹੇਬ ਨੇ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ, "ਉਹ ਇੱਕ ਨਾਖੁਸ਼ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ਉਹ ਦਰਦ ਵਿੱਚ ਮਰ ਗਈ।"[13]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 Jai Kumar (23 August 2000). "Obituary: Nazia Hassan". guardian.co.uk. London: The Guardian. Retrieved 18 May 2008.
- ↑ "A toast to the queen of pop: Faraz Wakar's musical tribute to Nazia Hasan". Retrieved 2016-02-10.
- ↑ "Women Year Book of Pakistan". Women Year Book of Pakistan (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 8. Ladies Forum Publications: 405. 1990.
- ↑ "TV presenter gets Nazia Hassan Award". The Times of India. Archived from the original on 2012-03-08. Retrieved 2017-06-02.
- ↑ PTI (18 November 2005). "NRI TV presenter gets Hassan Award". The Times of India. Archived from the original on 8 March 2012. Retrieved 4 March 2011.
- ↑ "NRI TV presenter gets Nazia Hassan Award". The Times of India. Archived from the original on 2012-03-08. Retrieved 2017-06-02.
- ↑ "12 x 12: The 12 best Bollywood disco records". The Vinyl Factory. 28 February 2014.
- ↑ Sangita Gopal; Sujata Moorti (2008). Global Bollywood: travels of Hindi song and dance. University of Minnesota Press. pp. 98–9. ISBN 978-0-8166-4579-4. Retrieved 7 June 2011.
- ↑ Desk, APP | Entertainment (2014-08-13). "Aap Jaisa Koi: Remembering Nazia Hasan". www.dawn.com. Retrieved 2016-02-10.
- ↑ "Nazia Hassan – Women of Pakistan". Jazbah.org. Archived from the original on 24 October 2010. Retrieved 3 September 2010.
- ↑ 11.0 11.1 "Ishtiaq Baig told pop icon Nazia Hassan she would be worth more to him dead than alive". www.cinestaan.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Archived from the original on 23 ਅਗਸਤ 2021. Retrieved 19 Sep 2018.
- ↑ "Nazia Hassan finally laid to rest". Expressindia.indianexpress.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 9 April 2014.
- ↑ 13.0 13.1 "I will never forgive her: Zoheb Hassan". Express Tribune. 12 August 2012. Retrieved 18 October 2012.
- ↑ Qamar, Saaida (12 August 2012). "I will never forgive her: Zoheb Hassan". The Tribune. Retrieved 30 July 2015.
- ↑ "Nazia Hassan's 10th anniversary today". Samaa TV. August 15, 2022.