ਰਾਮਚੰਦਰ ਸਿਰਾਸ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਡਾ. ਰਾਮਚੰਦਰ ਸਿਰਾਸ
ਤਸਵੀਰ:Ramachandra Srinivas.jpg
ਜਨਮ1948 (1948)
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾਭਾਰਤੀ
ਪੁਰਸਕਾਰਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਸਾਹਿਤ ਪਰਿਸ਼ਦ

ਰਾਮਚੰਦਰ ਸਿਰਾਸ (1948 - 7 ਅਪ੍ਰੈਲ 2010) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਸੀ। ਉਹ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਮੁਸਲਿਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਮਰਾਠੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿਚ ਮੁਹਾਰਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿਭਾਗ ਦਾ ਮੁਖੀ ਸੀ।[1] ਹੰਸਲ ਮਹਿਤਾ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਤ ਫ਼ਿਲਮ ਅਲੀਗੜ ਉਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਫ਼ਿਲਮ ਹੈ।[2][3]

ਜ਼ਿੰਦਗੀ[ਸੋਧੋ]

ਨਾਗਪੁਰ ਵਿਚ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਿਰਾਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਨਾਗਪੁਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। 1985 ਵਿਚ ਉਸਨੇ ਮਰਾਠੀ ਵਿਚ ਡਾਕਟਰੇਟ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿਚ ਮਾਸਟਰ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1988 ਵਿਚ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਮੁਸਲਿਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (ਏ.ਐੱਮ.ਯੂ.) ਵਿਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸ਼ਰ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਿਆ।[4]

ਸਿਰਾਸ ਛੋਟੀ ਉਮਰੇ ਹੀ ਫਿਟਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਵਿਆਹ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਉਸਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਵਿਆਹਿਆ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਹ ਵਿਆਹ ਤਕਰੀਬਨ 20 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ ਪਰੰਤੂ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਅਲੱਗ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਲਾਕ ਵਿੱਚ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਿਆ।[5]

ਉਸਨੇ ਮਰਾਠੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕਈ ਛੋਟੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ।[6] 2002 ਵਿਚ ਉਸਨੂੰ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਸਾਹਿਤ ਪਰਿਸ਼ਦ ਦੁਆਰਾ "ਪਾਇਆ ਖਾਲਚੀ ਹੀਰਾਵਲ" (ਮੇਰੇ ਪੈਰਾਂ ਹੇਠਾਂ ਘਾਹ) ਲਈ ਸਾਹਿਤਕ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਿਆ।[7][8]

ਮੁਅੱਤਲ[ਸੋਧੋ]

8 ਫਰਵਰੀ 2010 ਨੂੰ, ਦੋ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਸਿਰਾਸ ਦੇ ਘਰ ਦਾਖਲ ਹੋ ਕੇ ਉਸਨੂੰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਆਦਮੀ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤੀ ਨਾਲ ਸੈਕਸ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਫੜ ਲਿਆ।[9] 9 ਫਰਵਰੀ, 2010 ਨੂੰ ਇੱਕ ਟੀਵੀ ਚੈਨਲ ਦੇ ਕੈਮਰਾ ਚਾਲਕ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਰਿਕਸ਼ਾ ਚਾਲਕ ਨਾਲ ਸੈਕਸ ਕਰਨ ਕਾਰਨ, ਘੇਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਏਐਮਯੂ ਦੁਆਰਾ ਸਿਰਾਸ ਨੂੰ "ਘੋਰ ਦੁਰਾਚਾਰ" ਲਈ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[10] ਏਐਮਯੂ ਦੇ ਲੋਕ ਸੰਪਰਕ ਅਧਿਕਾਰੀ, ਰਹਿਤ ਅਬਰਾਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ: “ਸਿਰਾਸ ਨੂੰ ਇਕ ਰਿਕਸ਼ਾ ਚਾਲਕ ਨਾਲ ਸੈਕਸ ਕਰਦੇ ਕੈਮਰੇ ਉੱਤੇ ਕੈਦ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਪ-ਕੁਲਪਤੀ, ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਪੀ. ਕੇ. ਅਬਦੁੱਲ ਅਜ਼ੀਜ਼ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਉਸਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਉਸਨੇ 1 ਅਪਰੈਲ 2010 ਨੂੰ ਅਲਾਹਾਬਾਦ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਆਪਣਾ ਕੇਸ ਜਿੱਤ ਲਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੱਕ ਆਪਣੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਦੇ ਨਾਲ, ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਈ।[11][12] ਸਿਰਾਸ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪ੍ਰੇਮੀ ਦੀ ਗੁਪਤ ਟੇਪਿੰਗ ਅਤੇ ਅਚਾਨਕ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਕਾਰਨ ਇਹ ਕੇਸ ਹੋਰ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਕੇਸ ਇਸ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਲੜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਸਿਰਾਸ ਨੂੰ ਸਮਲਿੰਗੀ ਹੋਣ 'ਤੇ ਜ਼ੁਰਮਾਨਾ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਕਿਉਂਕਿ ਸਮਲਿੰਗਕਤਾ ਨੂੰ ਅਪਰਾਧਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਭਾਰਤੀ ਦੰਡ ਵਿਧਾਨ ਦੀ ਧਾਰਾ 377 ਨੂੰ 2009 ਵਿਚ ਦਿੱਲੀ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਗੈਰ-ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।[13]

ਮੈਂ ਦੋ ਦਹਾਕੇ ਇਥੇ ਬਿਤਾਏ। ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਹਮੇਸ਼ਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਰਦਾ ਰਹਾਂਗਾ ਚਾਹੇ ਪਰਸਥਿਤੀ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋਵੇ, ਪਰ ਹੈਰਾਨ ਹੋਵਾਂਗਾ ਜੇ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦੇਵੇ ਸਿਰਫ ਇਸ ਲਈ ਕਿ ਮੈਂ ਗੇਅ ਹਾਂ।

— ਸਿਰਾਸ, 2010[4]

ਮੌਤ[ਸੋਧੋ]

7 ਅਪ੍ਰੈਲ 2010 ਨੂੰ, ਸਿਰਾਸ ਦੀ ਅਲੀਗੜ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਅਪਾਰਟਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[14] ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਦਾ ਸ਼ੱਕ ਹੈ,[15] ਅਤੇ ਪੋਸਟਮਾਰਟਮ ਦੇ ਮੁਢਲੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਹਿਰ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਦਿਖਾਏ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕਤਲ ਦਾ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਛੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[16] 19 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਪਰਾਧ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਤਿੰਨ ਪੱਤਰਕਾਰ ਅਤੇ ਚਾਰ ਏ.ਐੱਮ.ਯੂ. ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੇ ਨਾਮ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।[17] ਪਰ ਪੁਖਤਾ ਸਬੂਤ ਨਾ ਮਿਲਣ 'ਤੇ ਕੇਸ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਮਤਾ ਦੇ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।[18]

ਸਿਰਾਸ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਅਕਾਦਮੀ ਤੋਂ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਟਾਇਰ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮੁਅੱਤਲੀ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪੱਤਰ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਉਸ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਸੀ।[19][20]

ਕੰਮ[ਸੋਧੋ]

ਅਵਾਰਡ[ਸੋਧੋ]

  • 2002: ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਸਾਹਿਤ ਪਰਿਸ਼ਦ ਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਤਕ ਪੁਰਸਕਾਰ।

ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ[ਸੋਧੋ]

ਮਨੋਜ ਬਾਜਪਾਈ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬਾਇਓਪਿਕ ਸਿਰਲੇਖ ਅਲੀਗੜ 'ਚ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਫ਼ਿਲਮ ਨੂੰ ਆਲੋਚਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਨਿੱਘੀ ਸਮੀਖਿਆਵਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਅਤੇ ਬਾਜਪਾਈ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਅਦਾਕਾਰੀ ਲਈ ਕਾਫੀ ਪ੍ਰਸੰਸਾ ਮਿਲੀ।

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ[ਸੋਧੋ]

  • ਟਾਈਟਲਰ ਕਲੇਮੇਂਟੀ , ਜੋ ਕਿ ਰਟਜਰਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਇਕ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹੈ, ਦੀ ਅਣਪਛਾਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਕ ਮਰਦ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨਾਲ ਸੈਕਸ ਕਰਨ ਦੇ ਫਿਲਮਾਂਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ
  • ਫਿਲਡੇਲ੍ਫਿਯਾ (ਫ਼ਿਲਮ), ਇੱਕ ਸਮਲਿੰਗੀ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਲਾਅ ਫਰਮ ਤੋਂ ਖਤਮ ਕਰਨ ਅਤੇ ਮੁਆਵਜ਼ੇ ਲਈ ਉਸਦੀ ਲੜਾਈ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਫ਼ਿਲਮ

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. ↑ "'Gross Misconduct' by Aligarh Muslim University; The cynical use of homophobia to protect university maladministration is condemnable". Economic & Political Weekly. 2010-02-27. The ease with which homosexuality was equated with "gross misconduct" by the AMU underlines the continued existence of a large "homophobic" common sense, which can be put to political use for a variety of unrelated issues, regardless of the well-publicised judgment on Section 377.
  2. ↑ "Hansal Mehta's 'Aligarh' starring Manoj Bajpayee, Rajkummar Rao to open Mumbai Film Festival". The Indian Express (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2015-10-03. Retrieved 2018-07-16.
  3. ↑ "Aligarh". Archived from the original on 13 October 2015. A young journalist uncovers a homophobic conspiracy behind the case of an Indian college professor who is caught by the press in bed with his lover.
  4. ↑ 4.0 4.1 Times of India:Gay prof was known as a literary genius
  5. ↑ Apr 13, Vaibhav Ganjapure | TNN |; 2010; Ist, 5:23. "Who'll claim Siras' Rs 3cr house? | Nagpur News - Times of India". The Times of India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2019-12-31. {{cite web}}: |last2= has numeric name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  6. ↑ AMUC: Ramchandra Siras Archived 18 July 2011 at the Wayback Machine.
  7. ↑ Times of India:Gay prof was known as a literary genius
  8. ↑ Poetry and poets in rags - Poetic obituaries Shrinivas Ramchandra.
  9. ↑ Pant, Saumya (2010-07-01). "Professors hounded out for being Gay". Mail Today. FEBRUARY 9 The videographers - Adil Murtaza and Sirat - forward the footage to AMU authorities, and Siras is fired for " gross misconduct".
  10. ↑ "'Gross Misconduct' by Aligarh Muslim University; The cynical use of homophobia to protect university maladministration is condemnable". Economic & Political Weekly. 2010-02-27. The ease with which homosexuality was equated with "gross misconduct" by the AMU underlines the continued existence of a large "homophobic" common sense, which can be put to political use for a variety of unrelated issues, regardless of the well-publicised judgment on Section 377.
  11. ↑ Times of India:Gay prof was known as a literary genius
  12. ↑ Buncombe, Andrew (2010-05-28). "Was a gay Indian academic driven to take his own life?". Archived from the original on 2015-09-19. Retrieved 2021-04-14. Siras had returned to work on Monday, but was due to retire in September. According to a report in the Indian Express, Siras had told the reporter that he wanted to move to the US to teach Marathi and dedicate his life to working for gay rights. "America is the only place I will be free to be gay," he said. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  13. ↑ Biswas, Ranjita (2013-12-13). "RIGHTS: INDIAN GAYS PREPARE TO FIGHT AGAIN". Inter Press Service. Fortunately, that was in 2010, after the Delhi High Court verdict, and lawyers successfully fought the case in the Allahabad High Court on the premise that he could not be penalised. He was reinstated by the university. The punishment should have been given to those who barged into his private quarters to take photographs illegally.
  14. ↑ NDTV:Online campaign for justice in gay profs death
  15. ↑ "Gay AMU professor found dead, suicide suspected". NDTV. 7 April 2010.
  16. ↑ "INDIA: Gay professor murdered at top university - University World News".
  17. ↑ "2 journos arrested in AMU reader's death case". United News of India. 2010-04-19. The mediamen had carried out a sting operation on the homosexual relations of the AMU reader with a rickshaw-puller, following which the varsity authorities had suspended Siras and ordered him to vacate his residence.
  18. ↑ Fareed, Mohd Faisal (2015-10-01). "Director won't shoot film on 'gay' prof at AMU campus". Indian Express. A murder case was registered, but the police failed to find any clue and the case was closed.
  19. ↑ Deepu Sebastian Edmond (9 April 2010). "AMU Prof death: Police say poison traces found in body". Indian Express.
  20. ↑ Buncombe, Andrew (2010-05-28). "Was a gay Indian academic driven to take his own life?". Archived from the original on 2015-09-19. Retrieved 2021-04-14. Siras had returned to work on Monday, but was due to retire in September. According to a report in the Indian Express, Siras had told the reporter that he wanted to move to the US to teach Marathi and dedicate his life to working for gay rights. "America is the only place I will be free to be gay," he said. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]

"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਰਾਮਚੰਦਰ_ਸਿਰਾਸ&oldid=581000" ਤੋਂ ਲਿਆ