ਕੰਚਨ ਪਰਵਾ ਦੇਵੀ

H.R.H. Mata Maharani Kanchan Prabha Devi
ਸ਼ਾਸਨ ਕਾਲ	Regent 1947-1949
ਪੂਰਵ-ਅਧਿਕਾਰੀ	Bir Bikram Kishore Debbarman
Successor	Kirit Bikram Kishore Manikya
ਧਰਮ	Hindu

MBB College, Agartala, Tripura.

ਮਹਾਰਾਣੀ ਕੰਚਨ ਪਰਵਾ ਦੇਵੀ ਐਚਐਚ ਸਰ ਮਹਾਰਾਜਾ ਯਾਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਧੀ ਸੀ, ਪੰਨਾ ਰਾਜ ਦਾ ਰਾਜਾ ਸੀ ਅਤੇ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਰਾਜ ਦੇ ਰਾਜਾ, ਬੀਰ ਬਿਕਰਮ ਕਿਸ਼ੋਰ ਦੇਬਾਰਮਨ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ ਅਤੇ 1947 ਤੋਂ 1949 ਤੱਕ ਰੀਜੈਂਟ ਸੀ।

ਉਸਨੇ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਨੂੰ ਸੁਤੰਤਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਉਣ ਅਤੇ ਇਕਮੁੱਠਤਾ ਦਾ ਨਿਰੀਖਣ ਕੀਤਾ। 

ਜੀਵਨ

ਉਹ ਮਹਾਰਾਜਾ ਯਾਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਧੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਰਾਜ ਦੇ ਰਾਜਾ ਬੀਰ ਬਿਕਰਮ ਕਿਸ਼ੋਰ ਦੇਬਰਮਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ, ਜੋ 1923 ਵਿੱਚ ਰਾਜਾ ਬਣਿਆ। 1947 ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਸ ਨੇ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਕਿਰੀਟ ਬਿਕਰਮ ਮਾਨਿਕਿਆ ਬਹਾਦੁਰ ਦੇਬਰਮਾ ਤ੍ਰਿਪੁਏਰਾ ਦੀ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਰੀਜੈਂਸੀ ਕਾਉਂਸਿਲ ਦੀ ਰੀਜੈਂਟ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਿਆਸਤਾਂ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਉਸਨੇ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਪੀੜਤਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਦੇ ਮੁੜ ਵਸੇਬੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। 1948 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਰੀਜੈਂਸੀ ਦੀ ਕੌਂਸਲ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਅਤੇ ਰੀਜੈਂਟ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਕੱਲੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਲੈਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਸੁਤੰਤਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਲੇਵੇਂ ਅਤੇ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ 'ਤੇ ਸ਼ਾਸਨ ਕੀਤਾ। ਭਾਰਤੀ ਦਬਾਅ ਕਾਰਨ ਉਹ 9 ਸਤੰਬਰ 1949 ਨੂੰ ਰਲੇਵੇਂ ਦੇ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਜਦੋਂ 1949 ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਦਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਲੇਵਾਂ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਰੀਜੈਂਟ ਵਜੋਂ ਅਹੁਦਾ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਨੇ ਅਗਰਤਲਾ ਵਿੱਚ ਐਮਬੀਬੀ ਕਾਲਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।

ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ

• ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ (ਰਿਆਸਤੀ ਰਾਜ)