ਮੋਇਰੰਗ ਸਾਈ
ਮੋਇਰੰਗ ਸਾਈ ਜਾਂ ਮੋਇਰੰਗ ਸ਼ਾਈ ਇੱਕ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਮੀਤੇਈ ਸੰਗੀਤਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਲਾ ਹੈ, ਜੋ ਖੰਬਾ ਅਤੇ ਥੋਬੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਬਿਆਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦਾ ਸਮਾਂ 120 ਘੰਟਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।[lower-alpha 1][1][2][3]
ਖ਼ਤਰਾ
[ਸੋਧੋ]1990 ਅਤੇ 2000 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਪੱਛਮੀ ਰੌਕ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਵਧਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਦੇ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਬੰਗਾਲੀ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮੋਇਰਾਂਗ ਸਾਈ ਸੱਚਮੁੱਚ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪੈ ਗਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਰੁਚੀਆਂ ਨੂੰ ਰਵਾਇਤੀ ਕਲਾ ਰੂਪਾਂ ਤੋਂ ਲਾਈਵ ਲੋਕ ਥੀਏਟਰ ਦੀਆਂ ਆਧੁਨਿਕ ਕਲਾਵਾਂ ਵੱਲ ਤਬਦੀਲ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 2000 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ, ਸਿਰਫ 2 ਜਾਂ 3 ਕਲਾਕਾਰ ਸਨ ਜੋ ਉਦੋਂ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਕਲਾ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਕਲਾ ਰੂਪ ਦੇ ਪੁਨਰ-ਸੁਰਜੀਤੀ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਦਿਲਚਸਪੀ ਸੀ।[1][3]
ਪੁਨਰ ਸੁਰਜੀਤ
[ਸੋਧੋ]2010 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਇਮਾ ਥੋਇਨੂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪੈ ਰਹੀ ਕਲਾ ਦੇ ਰੂਪ ਨੂੰ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਕੁਝ ਹੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਮਿਲੇ, ਜੋ ਇਸਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰੱਖਣ ਦਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਸਾਧਨ ਸੀ। ਖੁਸ਼ਕਿਸਮਤੀ ਨਾਲ, ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਸਮੂਹ ਮੋਇਰਾਂਗ ਸਾਈ ਦੇ ਲਗਭਗ ਅਲੋਪ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਕਲਾ ਰੂਪ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਸਿੱਖ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਇਸਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਲੋਪ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।
ਹਰ ਸਾਲ, ਹੁਈਏਨ ਲੈਨਪਾਓ ਕਾਲਮਨਿਸਟਸ ਫੋਰਮ ਹੁਈਏਨ ਰੈਂਡੇਜ਼ਵਸ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸੇਗਾ ਰੋਡ ਥੌਡਾ ਭਵੋਕ ਲੀਕਾਈ, ਇੰਫਾਲ ਵਿਖੇ ਸਥਿਤ ਹੁਈਏਨ ਲੈਨਪਾਓ ਦਫਤਰ ਦੇ ਸਾਹਿਤਕ ਹਾਲ ਵਿੱਚ "ਮੋਇਰੰਗ ਸਾਈ" ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।[4]
4 ਅਕਤੂਬਰ 2020 ਨੂੰ, ਨੋਂਗਪੋਕ ਇੰਗੌਬਾ ਕਲਚਰਲ ਅਕੈਡਮੀ (ਐਨ.ਆਈ.ਸੀ.ਏ.), ਯਾਈਰੀਪੋਕ ਟੌਪ ਚਿੰਗਥਾ ਓਇਨਾਮਥੋਂਗ ਲੀਰਕ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਯੈਰੀਪੋਕ ਟੌਪ ਲਾਈ ਵਿਖੇ "ਮੋਇਰੰਗ ਸਾਈ" 'ਤੇ ਇੱਕ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਕਮ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਹਾਲ, 'ਮੋਇਰੰਗ ਸਾਈ' ਦੀ ਰਵਾਇਤੀ ਕਲਾ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਲਈ।[5][6]
ਨੋਟਸ
[ਸੋਧੋ]- ↑ The time duration of the performance varies based on many factors.
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 "Mangka sings Moirang Sai with Laihui Ensemble – Manipur's Traditional Folk Music & Dance" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2022-12-29.
- ↑ Shukla, Vandana. "Fighting all odds and jeers, a 21-year-old woman is reviving nearly-extinct Manipuri folk songs". Scroll.in (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2022-12-29.
- ↑ 3.0 3.1 "Glimpses of dying art form earn kudos". www.telegraphindia.com. Retrieved 2022-12-29.
- ↑ "Hueiyen keeps its 6th rendezvous with Moirang-shai : 10th mar14 ~ E-Pao! Headlines". e-pao.net. Retrieved 2022-12-29.
- ↑ "Workshop cum production on 'Moirang Sai' held". www.thesangaiexpress.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2022-12-29.
- ↑ "Workshop / production on 'Moirang Sai' held : 05th oct20 ~ E-Pao! Headlines". e-pao.net. Retrieved 2022-12-29.