ਹੇਜ਼ਲ ਸੈਮਪਸਨ
ਹੇਜ਼ਲ ਐਮ. ਸੈਮਪਸਨ (26 ਮਈ, 1910 - 4 ਫਰਵਰੀ, 2014) ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਕਲਾਲਮ ਬਜ਼ੁਰਗ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਾ ਸੰਭਾਲਵਾਦੀ ਸੀ। ਸੈਮਪਸਨ ਕਲਾਲਮ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਆਖਰੀ ਮੂਲ ਬੁਲਾਰਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ 2014 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਕਲਾਲਮ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ।[1][2][3][4] ਉਹ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਦੇ ਜੇਮਸਟਾਊਨ ਸਕਲੱਲਮ ਕਬੀਲੇ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ।
ਕਲਾਲਮ ਭਾਸ਼ਾ ਅਜੇ ਵੀ ਚਾਰ ਆਦਿਵਾਸੀ ਕਲਾਲਮ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੇ ਕੁਝ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦੂਜੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਜੋਂ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ: ਜੇਮਸਟਾਊਨ ਸ'ਕਲੱਲਮ ਕਬੀਲੇ, ਅਤੇ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਦੇ ਓਲੰਪਿਕ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਦੀ ਲੋਅਰ ਏਲਵਾ ਕਲਾਲਮ ਕਬੀਲੇ, ਸ'ਕਲੱਲਮ ਇੰਡੀਅਨਜ਼ ਦਾ ਪੋਰਟ ਗੈਂਬਲ ਬੈਂਡ। ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਦਾ ਕਿਟਸਪ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ, ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ, ਕੈਨੇਡਾ ਦਾ ਬੀਚਰ ਬੇ ਕਲਾਲਮ।[1][2]
ਜੀਵਨੀ
[ਸੋਧੋ]ਸੈਮਪਸਨ ਦਾ ਜਨਮ ਹੇਜ਼ਲ ਹਾਲ ਵਿਲੀਅਮ ਹਾਲ ਅਤੇ ਇਡਾ ਬਾਲਚ ਹਾਲ ਵਿੱਚ 26 ਮਈ, 1910 ਨੂੰ ਜੇਮਸਟਾਊਨ, ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।[1] ਉਹ ਚੀਫ਼ ਜੇਮਸ ਬਾਲਚ ਦੀ ਪੋਤੀ ਸੀ, ਜੇਮਸਟਾਉਨ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਅਤੇ ਕਸਬੇ ਅਤੇ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਦੇ ਜੇਮਸਟਾਊਨ ਸ'ਕਲੱਲਮ ਕਬੀਲੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਸਨ।[1][2] ਉਸਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਮੂਲ ਬੁਲਾਰੇ ਵਜੋਂ ਕਲਾਲਮ ਭਾਸ਼ਾ ਸਿਖਾਈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਦੂਜੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਜੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਿੱਖ ਲਈ।[2] ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ, ਵਿਲੀਅਮ ਹਾਲ ਨੇ 1910 ਦੇ ਲਗਭਗ ਡੰਜਨੇਸ, ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਵਿੱਚ ਓਲੰਪਿਕ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਉੱਤੇ ਪਹਿਲੇ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ੇਕਰ ਚਰਚ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ[5]
1934 ਵਿੱਚ, ਸੈਮਪਸਨ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪਤੀ, ਐਡਵਰਡ ਸੀ. ਸੈਮਪਸਨ ਸੀਨੀਅਰ, ਜੇਮਸਟਾਊਨ ਤੋਂ ਪੋਰਟ ਏਂਜਲਸ, ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਚਲੇ ਗਏ। ਉੱਥੇ, ਸੈਮਪਸਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੇਰਾਂ ਸੰਸਥਾਪਕ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣ ਗਿਆ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲੋਅਰ ਏਲਵਾ ਕਲਾਲਮ ਰਿਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ' ਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਖਰੀਦੀ ਅਤੇ ਮਾਲਕੀ ਕੀਤੀ।[1] ਉਹ 75 ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਐਡਵਰਡ ਸੈਮਪਸਨ ਨਾਲ ਵਿਆਹੀ ਹੋਈ ਸੀ, 1995 ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੱਕ[1] ਉਹ ਜੇਮਸਟਾਊਨ ਸ'ਕਲੱਲਮ ਬੈਂਡ ਦੀ ਵੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਕਲਾਲਮ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਹਸਤੀ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[1] ਜੈਮਸਟਾਊਨ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਰੌਨ ਐਲਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸੈਮਪਸਨ, "ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਕਲੱਲਮ ਸਮਝਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨੋਂ ਬੈਂਡਾਂ ਨਾਲ ਨੇੜਿਓਂ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਸੀ।[1]
ਕਲਾਲਮ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਹੇਜ਼ਲ ਸੈਮਪਸਨ ਦਾ ਅਹਿਮ ਯੋਗਦਾਨ ਸੀ।[1] ਟਿਮੋਥੀ ਮੋਂਟਲਰ, ਉੱਤਰੀ ਟੈਕਸਾਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ, ਨੇ 1990 ਵਿੱਚ ਕਲਾਲਮ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਉੱਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ[1][2] ਮੋਂਟਲਰ ਨੇ ਪੋਰਟ ਏਂਜਲਸ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਕਲਾਲਮ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ ਅਤੇ ਲੋਅਰ ਏਲਵਾ ਕਲਾਲਮ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਜੈਮੀ ਵਲਾਡੇਜ਼ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਕੀਤੀ, ਕਲਾਲਮ ਭਾਸ਼ਾ ਸਮੱਗਰੀ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਨ ਟੂਲ ਕੰਪਾਇਲ ਕੀਤਾ।[1][2] ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਕਲਾਲਮ ਨੂੰ ਸੰਭਾਵੀ ਵਿਨਾਸ਼ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।[2]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.00 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05 1.06 1.07 1.08 1.09 1.10 Rice, Arwyn (2014-02-06). "Eldest member among Klallam tribes, last native speaker of language dies in Port Angeles at 103". Peninsula Daily News. Retrieved 2014-03-05.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 Walker, Tim (2014-02-07). "Last known native speaker of tribal Klallam language Hazel Sampson dies aged 103". The Independent. Archived from the original on 2022-05-09. Retrieved 2014-03-05.
- ↑ Kaminsky, Jonathan (2014-02-06). "Last native speaker of Klallam language dies in Washington state". Reuters. Retrieved 2014-03-05.
- ↑ "Last Native Klallam Speaker Dies In Washington State At 103". National Public Radio. Associated Press. 2014-02-07. Retrieved 2014-03-05.
- ↑ "Lower Elwha celebrate elder's 101st birthday". Peninsula Daily News. 2011-05-15. Retrieved 2014-03-05.