ਬੰਦਰ ਅਤੇ ਬਿੱਲੀ
ਬੰਦਰ ਅਤੇ ਬਿੱਲੀ ਨੂੰ ਜੀਨ ਡੀ ਲਾ ਫੋਂਟੇਨ ਦੁਆਰਾ ਲੀ ਸਿੰਗ ਏਟ ਲੇ ਚੈਟ ਸਿਰਲੇਖ ਹੇਠ ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ 1679 ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਫੈਬਲਜ਼ ਦੇ ਦੂਜੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਹਾਣੀ 15ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੌਜੂਦ ਸੀ, ਪਰ ਇਹ 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੋਂ ਈਸਪ ਦੀਆਂ ਕਥਾਵਾਂ ਦੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗੀ ਪਰ ਪੇਰੀ ਇੰਡੈਕਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹੈ।[1]
ਕਹਾਣੀ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਬਾਂਦਰ ਇੱਕ ਬਿੱਲੀ ਨੂੰ ਅੱਗ ਦੇ ਅੰਗਾਂ ਤੋਂ ਅਖਰੋਟ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮਨਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਦੋਵੇਂ ਸਾਂਝਾ ਕਰ ਸਕਣ, ਪਰ ਬਾਂਦਰ ਜਲਦੀ ਹੀ ਹਰੇਕ ਚੈਸਟਨੱਟ ਨੂੰ ਖਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇਹ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਬਿੱਲੀ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪੰਜੇ ਨੂੰ ਸਾਡ਼ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਫ੍ਰੈਂਚ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮੁਹਾਵਰੇ ਲਏ ਗਏ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਮ ਅਰਥ ਇੱਕ ਹੋਰ ਦਾ ਧੋਖਾ ਹੈ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇੱਕ ਬਿੱਲੀ ਦਾ-ਪੰਜਾ) । ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ (ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪ੍ਰਸੰਗਾਂ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਨਾ ਹੋਵੇ) ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਕਹਾਣੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]ਲਾ ਫੋਂਟੇਨ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਵਿੱਚ, ਬਰਟਰੈਂਡ ਬਾਂਦਰ ਰੈਟਨ ਬਿੱਲੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੰਗਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਅਖਰੋਟ ਖਿੱਚਣ ਲਈ ਮਨਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਭੁੰਨ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਸ ਨੂੰ ਹਿੱਸਾ ਦੇਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਬਿੱਲੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਕਰਕੇ ਅੱਗ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਪੰਜੇ ਨੂੰ ਸਾਡ਼ਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਬਾਂਦਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਿਗਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ ਨੌਕਰਾਣੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬਿੱਲੀ ਨੂੰ ਇਸ ਦੇ ਦਰਦ ਲਈ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ।[2] ਇਹ ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਤੋਂ ਹੈ ਕਿ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਮੁਹਾਵਰਾ ਟਿਰੇਰ ਲੇਸ ਮੈਰੋਨਸ ਡੂ ਫੀਊ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿਸੇ ਦੇ ਧੋਖੇ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਜਾਂ, ਇਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ, ਦੂਜਿਆਂ ਦੇ ਗੰਦੇ ਕੰਮ ਤੋਂ ਲਾਭ ਲੈਣਾ। ਇਹ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਮੁਹਾਵਰੇ 'ਏ ਬਿੱਲੀ ਦਾ ਪੰਜਾ' ਦਾ ਸਰੋਤ ਵੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੈਰੀਅਮ-ਵੈਬਸਟਰ ਡਿਕਸ਼ਨਰੀ ਵਿੱਚ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ 'ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਸਾਧਨ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ'।[3][4]
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਹਾਣੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਬਚੇ ਹੋਏ ਟੈਕਸਟ 16 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੱਧ ਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਿੱਲੀ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਇੱਕ ਕਤੂਰਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਬਾਂਦਰ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੈ। ਜੋਹਾਨਸ ਸਾਂਬੁਕਸ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਡੱਚ ਸ਼ਹਿਰ ਬਰਗੇਨ ਓਪ ਜ਼ੂਮ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਐਮਬਲੇਮਾਟਾ (1564) ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਲਾਤੀਨੀ ਕਵਿਤਾ ਜਾਰੀ ਹੈ, 'ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਬਾਂਦਰ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਚਾਲ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਅਤੇ ਮਨੋਰੰਜਕ ਉਦਾਹਰਣ ਦਿੱਤੀ. ਕਿਉਂਕਿ, ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਚੂਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਦੱਬੇ ਹੋਏ ਅਖਰੋਟਸ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ, ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਸੁਆਹ ਨੂੰ ਇਕ ਪਾਸੇ ਬੁਰਸ਼ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਪਰ, ਬਲਦੇ ਹੋਏ ਕੋਇਲਿਆਂ ਤੋਂ ਡਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਸਨੇ ਅਚਾਨਕ ਇੱਕ ਸੁੱਤੇ ਹੋਏ ਕਤੂਰੇ ਦਾ ਪੈਰ ਫਡ਼ ਲਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਚੋਰੀ ਕਰ ਲਿਆ।[5]
- ਕਿਹਡ਼ਾ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਅਭਿਲਾਸ਼ਾ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਪੰਛੀ ਚੁੰਝਦਾ ਹੈ
- ਰਾਜਿਆਂ ਦੇ ਹਾਰਟਸ, ਫਿਰ ਕੋਈ ਪਛਤਾਵਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ,
- ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ, ਆਪਣੀ ਇੱਛਾ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ,
- ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਅਕਾਲ, ਤਲਵਾਰ ਅਤੇ ਅੱਗ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।[6]
ਤਸਵੀਰਾਂ
[ਸੋਧੋ]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Notably in Isaac de Benserade's Fables d'Esope (1678)
- ↑ "17. The Monkey and the Cat". The Gold Scales: oaks.nvg.org. Retrieved 25 May 2011.
- ↑ Siefring, Judith (2006). The Oxford Dictionary of Idioms. Oxford University Press US. p. 247. ISBN 978-0-19-861055-7.
- ↑ Elizabeth Dawes, "Pulling the chestnuts out of the fire" in Animals and the symbolic in mediaeval art and literature (ed) L.A.J.R. Houwen, Groningen 1997, pp.155-69
- ↑ Sambucus, Johannes. "Non dolo sed virtute". Glasgow University. Retrieved 25 May 2011. The fable in Internet Archive.
- ↑ "Whitney's Choice of Emblemes 58 - Non dolo, sed vi". Memorial University of Newfoundland. Retrieved 25 May 2011.