ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਿਵਸ
 |
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਿਵਸ (ਉਰਦੂ: یوم پاکستان ; ਯੌਮ-ਏ ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਜਾਂ (ਪੂਰਵਤ:) ਗਣਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ਼ (ਯੌਮ-ਏ-ਜਮਹੂਰੀਆ) ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦਿਨ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਸੰਕਲਪ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਪੇਸ਼ ਹੋਣ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ 23 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਦਿਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਦਿਨ ਸੰਨ 1940 ਵਿੱਚ, 22 ਤੋਂ 24 ਮਾਰਚ ਤੱਕ ਚਲੇ, ਸੰਪੂਰਨ ਭਾਰਤੀ ਮੁਸਲਮਾਨ ਲੀਗ ਦੇ ਲਾਹੌਰ ਸਤਰ ਵਿੱਚ, ਲਾਹੌਰ ਪ੍ਰਸਤਾਵ (ਜਿਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕਰਾਰਦਾਦ - ਏ ਪਾਕਿਸਤਾਨ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸੰਕਲਪਨਾ) ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦੀ ਗਈ ਸੀ ਜਿਸਦੇ ਆਧਾਰ ਉੱਤੇ ਹੀ ਮੁਸਲਮਾਨ ਲੀਗ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਲਈ ਵੱਖ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅੰਦੋਲਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਨਾਲ ਹੀ 23 ਮਾਰਚ 1956 ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਅਪਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹੇ ਰਿਆਸਤ - ਏ - ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ, ਅੱਧਰਾਜਕੀ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਬਾਦਸ਼ਾਹਤ ਤੋਂ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਇਸਲਾਮੀ ਲੋਕ-ਰਾਜ, ਇਸਲਾਮੀ ਲੋਕ-ਰਾਜ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਰਤਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਦਿਨ (23 ਮਾਰਚ) ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਆਮ ਛੁੱਟੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਪਿਛੋਕੜ
[ਸੋਧੋ]ਲਾਹੌਰ ਪ੍ਰਸਤਾਵਨਾ ਨੂੰ ਸੰਨ 1940 ਵਿੱਚ ਸੰਪੂਰਣ ਭਾਰਤੀ ਮੁਸਲਮਾਨ ਲੀਗ ਦੀ ਲਾਹੌਰ ਸਤਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਸਨੂੰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਲੀਗ ਦੇ 22 ਤੋਂ 24 ਮਾਰਚ 1940 ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਲਾਹੌਰ ਸਤਰ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦੁਆਰਾ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਦੇ ਉੱਤਰ ਪੱਛਮ ਵਾਲਾ ਪੂਰਬੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਤਥਾ ਕਥਿਤ ਤੌਰ ਉੱਤੇ, ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਲਈ ਆਜਾਦ ਰਿਆਸਤਾਂ ਦੀਆਂ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਸਥਿਤ ਪ੍ਰਾਂਤਾ ਨੂੰ ਸਵਾਇੱਤਤਾ ਅਤੇ ਸੰਪ੍ਰਭੁਤਾ ਯੁਕਤ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਵੀ ਗੱਲ ਦੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਸੰਕਲਪਨਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਲਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਵੱਖ ਆਜਾਦ ਨਿੱਜੀ ਮੁਲਕ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਰਤਿਤ ਹੋ ਗਈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਮ ਨੂੰ ਚੌਧਰੀ ਚੌਧਰੀ ਰਹਮਤ ਅਲੀ ਦੁਆਰਾ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਸੰਨ 1933 ਤੱਕ ਮਜਲੂਮ ਹੱਕ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਜਿਹਨਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਨੇਤਾ ਹਿੰਦੂ ਮੁਸਲਮਾਨ ਏਕਤਾ ਦੇ ਸਿੱਧਾਂਤ ਉੱਤੇ ਦ੍ਰਿੜ ਸਨ, ਪਰ ਅੰਗਰੇਜਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲਗਾਤਾਰ ਫੈਲਾਈਆਂ ਗਲਤਫਹਮੀਆਂ ਕਾਰਨ ਹਿੰਦੂਆਂ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਅਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਦਵੇਸ਼ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਜਗਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਇਸ ਪਰਿਸਥਤੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਖੜੇ ਹੋਏ ਅਤਿਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਰਾਜਨੀਤਕ ਮਾਹੌਲ ਨੇ ਵੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਉਸ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨੂੰ ਬੜਾਵਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।