ਅਰਵਿੰਦ ਗੁਪਤਾ
ਅਰਵਿੰਦ ਗੁਪਤਾ ਭਾਰਤ ਦਾ ਖਿਡੌਣਾ ਕਾਢਕਾਰ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਪਸਾਰਕ ਹੈ। ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਤਕਨੀਕੀ ਸੰਸਥਾਨ, ਕਾਨਪੁਰ ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗਾਂਧੀਵਾਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦਾ ਵਿਅਕਤੀ ਹੈ। ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਟੈਲਕੋ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ ਪੰਝੀ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਉਹ ਪੂਨਾ ਦਾ ਇੰਟਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਐਸਟਰੋਨਾਮੀ ਐਂਡ ਐਸਟਰੋਫਿਜਿਕਸ ਨਾਮਕ, ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਵਿਗਿਆਨ ਸਿਖਾਣ ਨੂੰ ਸਮਰਪਤ ਇੱਕ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਹ ਅਧਿਆਪਕ ਹੈ, ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਹੈ, ਖਿਡੌਣੇ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਤਾਬਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰੇਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਨੁਵਾਦਕ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ 150 ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਾ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸਸਤੇ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਸਮਝ ਨੂੰ ਪੁਖਤਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਖਿਡੌਣੇ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਉਸਨੂੰ ਜਨੂੰਨ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਖਿਡੌਣਿਆਂ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਉਸ ਨੇ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਤਰਕੀਬਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸਾਇਟ ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਕੁੱਝ ਲਾਭਦਾਇਕ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਵੀ ਹਨ।
ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਵਿਭਿੰਨ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਚੁਨਿੰਦਾ ਪੁਸਤਕਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਉਣ ਦਾ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਅਭਿਆਨ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਖੁਦ ਵੀ ਸੰਪਾਦਤ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਉੱਤੇ ਲੱਗਪਗ ਚਾਰ ਸੌ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੀਡੀਐਫ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਸਾਇਟ ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਅਤੀਰਿਕਤ ਮਰਾਠੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵੀ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਹੋਰ ਜਿਆਦਾ ਵਿਸਤ੍ਰਤ ਜਾਣ ਪਛਾਣ ਇੱਥੇ ਵੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਹੈ- ਪੰਝੀ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਂ ਪਾਇਆ ਕਿ ਜੇਕਰ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਵਿਗਿਆਨਕ ਨਿਯਮ ਕਿਸੇ ਖਿਡੌਣੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਸਮਝ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਕੀਰ ਉੱਤੇ ਚਲਦੇ ਹੋਏ ਅਰਵਿੰਦ ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਵਿਗਿਆਨ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਪਰਿਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਮਨੋਰੰਜਕ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕਾਰਜ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ[ਸੋਧੋ]
- ਅਰਵਿੰਦ ਗੁਪਤਾ ਦੁਆਰਾ ਰਚਿਤ ਬਾਲ ਕਿਤਾਬਾਂ (ਹਿੰਦੀ) (A million books for a Billion People)
- ਅਰਵਿੰਦ ਗੁਪਤਾ ਦੁਆਰਾ ਰਚਿਤ ਬਾਲ ਕਿਤਾਬਾਂ (ਹਿੰਦੀ) Archived 2014-06-16 at the Wayback Machine.
- ਅਰਵਿੰਦ ਗੁਪਤਾ ਦੇ ਬਹਾਨੇ
- ਅਰਵਿੰਦ ਗੁਪਤਾ ਦਾ ਜਾਲਘਰ -f or popularising science through childrens toys.
- ? tInput = d23 Citation for Distinguished Alumnus Award Archived 2013-05-01 at the Wayback Machine. from Indian Institute of Technology Kanpur in 2001.
- Arvind Gupta receiving Archived 2010-11-11 at the Wayback Machine. the TWAS award from Dr Manmohan Singh, the Prime Minister of India.
- ਅੱਜ ਵਿਗਿਆਨ ਸ਼ਿਪਲ ਵਿੱਚ ਜੜ੍ਹਾਂ ਤੀਕ-ਚੂਲ ਤਬਦੀਲੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। (ਅਰਵਿੰਦ ਗੁਪਤਾ ਦੀ ਇੰਟਰਵਿਊ)
- ਮੈਨੂੰ ਅੱਜ ਤੱਕ ਕੋਈ ਖ਼ਰਾਬ ਬਚਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ[permanent dead link] (ਅਰਵਿੰਦ ਗੁਪਤਾ ਦੀ ਇੰਟਰਵਿਊ)