ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਹੰਟਰ
ਡਾਕਟਰ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਹੰਟਰFRSE FRS (1729–17 ਮਈ 1809) ਇੱਕ ਸਕਾਟਿਸ਼ ਡਾਕਟਰ ਸੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਸੰਪਾਦਕ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਡਾਕਟਰ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਹੰਟਰ ਐਡਿਨਬਰਗ ਵਿੱਚ 1729 ਵਿੱਚ ਜਨਮਿਆ[1] (ਯਾਦਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ 1733), ਉਹ ਇੱਕ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਡਰੱਗਿਸਟ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ।
ਉਸਨੂੰ 10 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਵਿਆਕਰਣ ਸਕੂਲ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ 15 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 21 ਸਾਲ ਤੱਕ ਐਡਿਨਬਰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ, ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਜਾਂ ਦੋ ਸਾਲ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ, ਰੂਏਨ (ਲੇ ਕੈਟ ਦੇ ਅਧੀਨ), ਅਤੇ ਪੈਰਿਸ (ਪੇਟਿਟ ਦੇ ਅਧੀਨ) ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਏ, ਅਤੇ ਐਡਿਨਬਰਗ ਵਾਪਸ ਆਉਣ 'ਤੇ 1753 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਡਾਕਟਰੇਟ (MD) ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ (ਥੀਸਿਸ, 'ਡੀ ਕੈਂਥਰੀਡੀਬਸ')। ਗੇਂਸਬਰੋ ਵਿਖੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਤੇ ਬੇਵਰਲੇ ਵਿਖੇ ਕੁਝ ਸਾਲ, ਡਾਕਟਰ ਪੇਰੋਟ ਦੀ ਮੌਤ 'ਤੇ, 1763 ਵਿਚ ਉਸਨੂੰ ਯਾਰਕ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ, ਅਤੇ 1809 ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਉਥੇ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ।
1772 ਵਿੱਚ ਹੰਟਰ ਨੇ ਯਾਰਕ ਲੂਨੇਟਿਕ ਅਸਾਇਲਮ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਇਮਾਰਤ 1777 ਵਿੱਚ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਅਤੇ ਹੰਟਰ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਇਸ ਦਾ ਡਾਕਟਰ ਸੀ।[2] ਉਹ 1777 ਵਿੱਚ ਰਾਇਲ ਸੋਸਾਇਟੀ (ਲੰਡਨ) ਦਾ ਫੈਲੋ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ 1792 ਵਿੱਚ ਰਾਇਲ ਸੋਸਾਇਟੀ ਆਫ਼ ਐਡਿਨਬਰਗ ਦਾ ਇੱਕ ਫੈਲੋ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵਕ ਡਾ. ਐਂਡਰਿਊ ਡੰਕਨ, ਡੈਨੀਅਲ ਰਦਰਫੋਰਡ, ਅਤੇ ਸਰ ਜੇਮਸ ਹਾਲ ਸਨ।[3] ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਬੋਰਡ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ।
17 ਮਈ 1809 ਨੂੰ ਹੰਟਰ ਦੀ ਯੌਰਕ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਸੇਂਟ ਮਾਈਕਲ ਲੇ ਬੇਲਫ੍ਰੇ, ਯੌਰਕ ਦੇ ਗਿਰਜਾਘਰ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ।
ਕੰਮ
[ਸੋਧੋ]ਉਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸਾਹਿਤਕ ਉੱਦਮ 1764 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਟ੍ਰੈਕਟ ਸੀ, ਇੱਕ ਲੇਖ 'ਬਕਸਟਨ ਵਾਟਰਸ ਦੇ ਕੁਦਰਤ ਅਤੇ ਗੁਣਾਂ ਬਾਰੇ', ਜੋ ਛੇ ਐਡੀਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਿਆ। ਆਖਰੀ ਵਾਰ 1797 ਵਿੱਚ 'ਦ ਬਕਸਟਨ ਮੈਨੂਅਲ' ਦੇ ਨਾਂ ਹੇਠ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਇਆ। 1806 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ‘ਵਾਟਰਸ ਆਫ਼ ਹੈਰੋਗੇਟ,’ ਯੌਰਕ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਸਮਾਨ ਰਚਨਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ 1770 ਵਿੱਚ ਯਾਰਕ ਵਿਖੇ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਸੋਸਾਇਟੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ, 'ਅਤੇ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨ ਦੇਣ ਲਈ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਨਿਰੀਖਣਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖਤੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਮੈਂਬਰਾਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਬਲ ਕੀਤਾ।' ਇਹ ਲੇਖ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਭੋਜਨ,ਅਤੇ ਖਾਦ, 'ਤੇ ਸੀ। ਉਸ ਦੁਆਰਾ ਚਾਰ ਜਿਲਦਾਂ (ਲੰਡਨ, 1770-2) ਵਿੱਚ 'ਜਾਰਜੀਕਲ ਐਸੇਜ਼' ਦੇ ਸਿਰਲੇਖ ਸੰਪਾਦਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਇੰਨੇ ਕੀਮਤੀ ਸਨ ਕਿ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਮੁੜ ਛਾਪੇ ਗਏ ( 1803 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲੰਡਨ ਵਿਖੇ ਅਤੇ ਦੋ ਵਾਰ ਯੌਰਕ ਵਿਖੇ। ਉਸ ਦਾ 'ਉਸੇ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਲੜੀ ਲਈ ਕਣਕ ਉਗਾਉਣ ਦਾ ਨਵਾਂ ਤਰੀਕਾ' 1796, ਯਾਰਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ।
ਦਿਹਾਤੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਨਿਰੰਤਰ ਦਿਲਚਸਪੀ ਜੌਨ ਐਵਲਿਨ ਦੇ ਸਿਲਵਾ, 1776 (1786 ਵਿੱਚ, 1801 ਵਿੱਚ 2 ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ, ਅਤੇ ਦੁਬਾਰਾ, ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 1812 ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਛਾਪੀ ਗਈ) ਦੇ ਨੋਟਸ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਚਿੱਤਰਿਤ ਐਡੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਗਈ ਸੀ। 1778 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਐਵਲਿਨਜ਼ ਟੈਰਾ ਦਾ ਸੰਪਾਦਨ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਸਿਲਵਾ, 1801 ਦੇ ਤੀਜੇ ਸੰਸਕਰਣ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ ਲਿਆ। 1795 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਸਰ ਜੌਹਨ ਸਿੰਕਲੇਅਰ ਨੂੰ 'ਆਉਟਲਾਈਨਜ਼ ਆਫ਼ ਐਗਰੀਕਲਚਰ' (ਦੂਜਾ ਸੰਪਾਦਨ 1797) 'ਤੇ ਇੱਕ ਪੈਂਫਲੈਟ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕੀਤਾ। 1797 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ 'ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਜਨਮ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਮਾਨਤਾ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ' ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ।
ਉਹ ਖਪਤ ਦੀ ਇਲਾਜਯੋਗਤਾ 'ਤੇ ਇੱਕ ਟ੍ਰੈਕਟ ਦਾ ਲੇਖਕ ਸੀ,ਜੋ ਯੌਰਕ ਦੇ ਵਿਲੀਅਮ ਵ੍ਹਾਈਟ ਦੀ ਇੱਕ ਖਰੜੇ ਤੋਂ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਦਾ ਏ.ਏ. ਟਾਰਡੀ (ਲੰਡਨ, 1793) ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਅਨੁਵਾਦ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ; ਅਤੇ ਇੱਕ ਰਸੋਈ-ਕਿਤਾਬ, ਜਿਸਨੂੰ 'ਕੁਲੀਨਾ ਫੈਮੁਲੈਟ੍ਰਿਕਸ ਮੈਡੀਸਨæ' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1804 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ, 1805, 1806 ਅਤੇ 1807 ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਛਾਪਿਆ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ 1820 ਵਿੱਚ 'ਆਧੁਨਿਕ ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਰਸੀਦਾਂ' ਸਿਰਲੇਖ ਹੇਠ। ਉਸਦੀ ਬੁਢਾਪੇ ਦੀ ਇੱਕ ਪੈਦਾਵਾਰ,'ਪੁਰਸ਼ ਅਤੇ ਸ਼ਿਸ਼ਟਾਚਾਰ' ਨਾਮਕ ਅਧਿਕਤਮ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਸੀ; ਜਾਂ ਕੇਂਦਰਿਤ ਬੁੱਧੀ ਜੋ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋ ਗਈ,। ਇਹ 1808 ਵਿੱਚ ਤੀਜੇ ਐਡੀਸ਼ਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਿਆ;ਪਿਛਲੇ ਐਡੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ 1,146 ਅਧਿਕਤਮ ਅੰਕ ਹਨ।
ਬੋਟੈਨੀਕਲ ਹਵਾਲਾ
[ਸੋਧੋ]ਇੱਕ ਬੋਟੈਨੀਕਲ ਨਾਮ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਇਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਲੇਖਕ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਮਿਆਰੀ ਲੇਖਕ ਦਾ ਸੰਖੇਪ ਰੂਪ ਹੰਟਰ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪਰਿਵਾਰ
[ਸੋਧੋ]ਉਸਦਾ ਦੋ ਵਾਰ ਵਿਆਹ ਹੋਇਆ ਸੀ: ਪਹਿਲਾ, 1765 ਵਿੱਚ, ਗੈਂਸਬਰੋ ਦੀ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਡੀਲਟਰੀ ਨਾਲ (ਜਿਸਦੀ ਮੌਤ ਲਗਭਗ 1798 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ), ਜਿਸ ਤੋਂ ਉਸਦੀ ਇੱਕ ਧੀ ਅਤੇ ਦੋ ਪੁੱਤਰ ਸਨ, ਅਤੇ ਦੂਜਾ, 1799 ਵਿੱਚ, ਹਲ ਦੇ ਨੇੜੇ ਵੇਲਟਨ ਦੀ ਐਨੀ ਬੇਲ ਨਾਲ, ਜੋ ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਰਹੀ ਸੀ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ http://www.clanhunter.com/notable_hunters_1.html
- ↑ http://www.clanhunter.com/notable_hunters_1.html
- ↑ Biographical Index of Former Fellows of the Royal Society of Edinburgh 1783–2002 (PDF). The Royal Society of Edinburgh. July 2006. ISBN 0-902-198-84-X. Archived from the original (PDF) on 24 January 2013. Retrieved 15 November 2016.
- "Hunter, Alexander" ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜੀਵਨੀ ਦਾ ਸ਼ਬਦਕੋਸ਼ ਲੰਦਨ: Smith, Elder & Co 1885–1900
- Attribution
- Articles incorporating Cite DNB template
- Articles with FAST identifiers
- Pages with authority control identifiers needing attention
- Articles with GND identifiers
- Articles with J9U identifiers
- Articles with KBR identifiers
- Articles with NTA identifiers
- Articles with Botanist identifiers
- Articles with Trove identifiers
- Articles with SUDOC identifiers
- 1729 births
- 1809 deaths
- 18th-century Scottish medical doctors
- Fellows of the Royal Society
- 18th-century Scottish people
- 19th-century Scottish people
- Writers from Edinburgh
- Fellows of the Royal Society of Edinburgh
- Scottish naturalists
- Alumni of the University of Edinburgh
- Scottish agronomists
- Scottish essayists
- Scottish food writers
- Scottish medical writers
- Medical doctors from Edinburgh