ਅੰਗਿਰਸ
ਅੰਗਿਰਸ, ਜਿਸਦਾ ਬਾਇਰ ਨਾਮਾਂਕਨ ਏਪਸਿਲਨ ਅਰਸੇ ਮਜੋਰਿਸ (ε UMa ਜਾਂ ε Ursae Majoris) ਹੈ, ਸਪਤਰਿਸ਼ੀ ਤਾਰਾਮੰਡਲ ਦਾ ਸਭ ਨਾਲ਼ੋਂ ਰੋਸ਼ਨ ਤਾਰਾ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਵਿੱਖਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਤਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ 33ਵਾਂ ਸਭ ਨਾਲ਼ੋਂ ਰੋਸ਼ਨ ਤਾਰਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਡੇ ਤੋਂ 81 ਪ੍ਰਕਾਸ਼-ਸਾਲ ਦੀ ਦੂਰੀ ਉੱਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਵਲੋਂ ਇਸ ਦਾ ਔਸਤ ਸਾਪੇਖ ਕਾਂਤੀਮਾਨ (ਯਾਨੀ ਚਮਕ ਦਾ ਮੈਗਨਿਟਿਊਡ) 1 . 76 ਹੈ।
ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ
[ਸੋਧੋ]ਅੰਗਿਰਸ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਐਲਯੋਥ (Alioth) ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਰਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਅਲ - ਅਲਿਅਤ (الإلية) ਵਲੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਮਤਲੱਬ ਗੁੱਝੀ ਗੱਲ ਦੀ ਮੋਟੀ ਦੁਮ ਹੈ।
ਵਰਣਨ
[ਸੋਧੋ]ਅੰਗਿਰਸ ਇੱਕ A0pCr ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦਾ ਉਪਦਾਨਵ ਤਾਰਾ ਹੈ। ਇਸ ਸ਼ਰੇਣੀਕਰਣ ਵਿੱਚ p ਦਾ ਮਤਲੱਬ ਅਜੀਬ (peculiar, ਪੇਕਿਉਲਿਅਰ) ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਤਾਰੇ ਵਲੋਂ ਉਭਰਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਾ ਵਰਣਕਰਮ (ਸਪੇਕਟਰਮ) ਬਹੁਤ ਵਚਿੱਤਰ ਹੈ। ਖਗੋਲਸ਼ਾਸਤਰੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਤਾਂ ਇਸ ਤਾਰੇ ਦਾ ਚੁੰਬਕੀਏ ਖੇਤਰ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਲੋਂ ਇਸ ਦੇ ਹਾਇਡਰੋਜਨ ਬਾਲਣ ਵਿੱਚ ਮਿਸ਼ਰਤ ਤੱਤ ਵੱਖ ਹੋਏ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਇਸ ਦਾ ਘੂਰਣਨ ਅਕਸ਼ (ਐਕਸਿਸ) ਅਤੇ ਚੁੰਬਕੀਏ ਅਕਸ਼ ਇੱਕ - ਦੂਜੇ ਵਲੋਂ ਵੱਖ ਹਨ ਜਿਸ ਵਲੋਂ ਇਸ ਦੇ ਚੁੰਬਕੀਏ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਲੋਂ ਵੱਖ ਹੋਏ ਤੱਤ ਵੀ ਉਛਲਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਹਰ ਰਾਸਾਇਨਿਕ ਤੱਤ ਦਾ ਵਰਣਕਰਮ ਵੱਖ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤਾਰੇ ਵਿੱਚ ਤਤਵੋਂ ਕਿ ਉਥੱਲ - ਪੁਥਲ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦਾ ਵਰਣਕਰਮ ਅਜੀਬ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ 5 . 1 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਤਰਾਲ ਵਿੱਚ ਬਦਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਲੋਂ ਇਹ ਸੰਕੇਤ ਮਿਲੇ ਹਨ ਕਿ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਅੰਗਿਰਸ ਦੇ ਈਦ - ਗਿਰਦ ਇੱਕ ਬ੍ਰਹਸਪਤੀ ਗ੍ਰਹਿ ਦਾ 14 . 7 ਗੁਣਾ ਦਰਵਿਅਮਾਨ (ਮਹੀਨਾ) ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਗੈਸ ਦਾਨਵ ਇਸ ਤਾਰੇ ਵਲੋਂ 0 . 055 ਖਗੋਲੀ ਇਕਾਈਆਂ ਦੀ ਦੂਰੀ ਉੱਤੇ ਇਸ ਦੀ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਅੰਗਿਰਸ ਦੀ ਰਖਿਆ ਹੋਇਆ ਚਮਕ (ਨਿਰਪੇਖ ਕਾਂਤੀਮਾਨ) ਸੂਰਜ ਦੀ 108 ਗੁਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਦਰਵਿਅਮਾਨ ਸਾਡੇ ਸੂਰਜ ਦੇ ਦਰਵਿਅਮਾਨ ਦਾ ਲਗਭਗ 3 ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਵਿਆਸ ਸਾਡੇ ਸੂਰਜ ਦੇ ਵਿਆਸ ਦਾ 3 . 7 ਗੁਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਸਤਹੀ ਤਾਪਮਾਨ 9, 400 ਕੈਲਵਿਨ ਅਨੁਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।