ਇਰੀਨ ਜੋਲੀਓ-ਕੂਰੀ
ਇਰੀਨ ਜੋਲੀਓ-ਕੂਰੀ | |
|---|---|
 | |
| ਜਨਮ | 12 ਸਤੰਬਰ 1897 Paris, France |
| ਮੌਤ | 17 ਮਾਰਚ 1956 (ਉਮਰ 58) Paris, France |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | French, of French and Polish descent |
| ਨਾਗਰਿਕਤਾ | French |
| ਅਲਮਾ ਮਾਤਰ | Sorbonne |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | Frédéric Joliot-Curie (1900–1958) |
| ਬੱਚੇ | Hélène Langevin-Joliot ਫਰਮਾ:B. Pierre Joliot ਫਰਮਾ:B. |
| Parent(s) | Pierre Curie (1859–1906) Marie Skłodowska-Curie (1867–1934) |
| ਪੁਰਸਕਾਰ | Nobel Prize for Chemistry (1935) |
| ਵਿਗਿਆਨਕ ਕਰੀਅਰ | |
| ਖੇਤਰ | Chemistry |
| ਡਾਕਟੋਰਲ ਸਲਾਹਕਾਰ | Paul Langevin |
| ਡਾਕਟੋਰਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀ | her children (see below) |
ਇਰੀਨ ਜੋਲੀਓ-ਕੂਰੀ (12 ਸਤੰਬਰ 1897 - 17 ਮਾਰਚ 1956) ਇੱਕ ਫ੍ਰੇਚ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਮੈਰੀ ਕਿਊਰੀ ਅਤੇ ਪੀਅਰੇ ਕਿਊਰੀ ਦੀ ਧੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫ੍ਰੇਡੇਰੀਕ ਜੋਲੀਓ-ਕਿਊਰੀ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕਿਊਰੀ ਨੇ ਨਲਕੀ ਰੇਡਿਓ ਤਰੰਗਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ।[1] ਜਿਸ ਲਈ 1935 ਵਿੱਚ ਜੋਲੀਓ-ਕੂਰੀ ਨੂੰ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।[2]
ਜੀਵਨੀ
[ਸੋਧੋ]ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ
[ਸੋਧੋ]ਇਰੀਨ ਦਾ ਜਨਮ 1897 ਵਿੱਚ ਪੈਰਿਸ, ਫਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਮੈਰੀ ਅਤੇ ਪੀਅਰੇ ਦੀਆਂ ਦੋ ਧੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪਹਿਲੀ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਭੈਣ ਈਵ ਸੀ।[3] ਉਹਨਾਂ ਨੇ 1906 ਵਿੱਚ ਘੋੜੇ ਨਾਲ ਖਿੱਚੀ ਗੱਡੀ ਦੀ ਘਟਨਾ ਕਾਰਨ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਮੈਰੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਾਲਣ ਲਈ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।[4] ਮੈਰੀ ਲਈ ਸਿੱਖਿਆ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੀ ਅਤੇ ਇਰੀਨ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪੈਰਿਸ ਆਬਜ਼ਰਵੇਟਰੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ।[5] ਇਹ ਸਕੂਲ ਇਸ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਊਰੀ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਦੇ ਸਕੂਲ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਸੀ।[5] 1906 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੀ ਕਿ ਇਰੀਨ ਗਣਿਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤਿਭਾਸ਼ਾਲੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇਸ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਨਾ ਚੁਣਿਆ।[5] ਮੈਰੀ ਨੇ "ਦਿ ਕੋਆਪਰੇਟਿਵ" ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਪੌਲ ਲੈਂਗੇਵਿਨ ਸਮੇਤ ਕਈ ਉੱਘੇ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਫੌਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨੌਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਨਿੱਜੀ ਇਕੱਠ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ ਜੋ ਫਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਅਕਾਦਮਿਕ ਦੇ ਬੱਚੇ ਸਨ। ਹਰੇਕ ਨੇ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ।[5] ਕੋਆਪਰੇਟਿਵ ਦਾ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ, ਸਗੋਂ ਚੀਨੀ ਅਤੇ ਮੂਰਤੀ ਕਲਾ ਵਰਗੇ ਵਿਭਿੰਨ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਅਤੇ ਖੇਡ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[6] ਇਰੀਨ ਨੇ ਇਸ ਮਾਹੌਲ ਵਿਚ ਲਗਭਗ ਦੋ ਸਾਲ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ।[7]
ਇਰੀਨ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਭੈਣ ਈਵੇ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮਾਸੀ ਬਰੋਨੀਆ (ਮੈਰੀ ਦੀ ਭੈਣ) ਨਾਲ ਗਰਮੀਆਂ ਬਿਤਾਉਣ ਲਈ ਪੋਲੈਂਡ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਇਰੀਨ ਤੇਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੀ।[4] ਇਰੀਨ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਇੰਨੀ ਸਖਤ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਅਜੇ ਵੀ ਉਸ ਬਰੇਕ ਦੇ ਹਰ ਦਿਨ ਜਰਮਨ ਅਤੇ ਤਿਕੋਣਮਿਤੀ ਦਾ ਪਾਠ ਪੜ੍ਹਿਆ ਸੀ।[4] ਇਰੇਨ ਨੇ 1914 ਤੱਕ ਕੇਂਦਰੀ ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਕਾਲਜ ਸੇਵਿਗਨੇ ਦੇ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਜਾ ਕੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਆਰਥੋਡਾਕਸ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ। ਫਿਰ ਉਹ ਸੋਰਬੋਨ ਵਿਖੇ ਸਾਇੰਸ ਫੈਕਲਟੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਬੈਕਲੈਰੀਏਟ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਗਈ, 1916 ਤੱਕ ਜਦੋਂ ਉਸਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੁਆਰਾ ਰੁਕਾਵਟ ਪਾਈ ਗਈ।[7]
ਪਹਿਲਾ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ
[ਸੋਧੋ]ਈਰੀਨ ਨੇ ਕਾਲਜ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੀ ਮਾਂ, ਮੈਰੀ ਕਿਊਰੀ ਦੀ ਸਹਾਇਕ ਵਜੋਂ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਨਰਸਿੰਗ ਕੋਰਸ ਕੀਤਾ।[8] ਫੋਟੋ ਗੈਲਰੀ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਜੰਗ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਰਸ ਰੇਡੀਓਗ੍ਰਾਫਰ ਵਜੋਂ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੂੰ ਬੈਲਜੀਅਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰੇਡੀਓਲੋਜੀਕਲ ਸਹੂਲਤ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।[4] ਉਸਨੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਾਇਆ ਕਿ ਰੇਡੀਓਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰੈਪਨੇਲ ਕਿਵੇਂ ਲੱਭਣਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਿਖਾਇਆ ਕਿ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੀ ਮੁਰੰਮਤ ਕਿਵੇਂ ਕਰਨੀ ਹੈ।[4] ਉਹ ਸਾਰੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਅਤੇ ਲੜਾਈ ਦੇ ਮੈਦਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਚਲੀ ਗਈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਬੰਬ ਸਾਈਟਾਂ, ਫਰਨੇਸ ਅਤੇ ਯਪ੍ਰੇਸ ਅਤੇ ਐਮੀਅਨਜ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[4] ਉਸਨੇ ਫਰਾਂਸ ਅਤੇ ਬੈਲਜੀਅਮ ਵਿੱਚ ਐਕਸ-ਰੇ ਸਹੂਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਇੱਕ ਫੌਜੀ ਮੈਡਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।[5]
ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਰੀਨ 1918 ਵਿੱਚ ਗਣਿਤ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਦੂਜੀ ਬੈਕਲੋਰੇਟ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਸੋਰਬੋਨ ਵਾਪਸ ਆ ਗਈ।[8] ਇਰੀਨ ਫਿਰ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੇ ਸਹਾਇਕ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਚਲੀ ਗਈ, ਰੇਡੀਅਮ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਵਿਚ ਰੇਡੀਓਲੋਜੀ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।.[9][10]
 |
 |
|---|
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Nobel Laureates Facts: 'Family Nobel Laureates'". Nobel Foundation. 2008. Retrieved 2008-09-04.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000001D-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs named:12 - ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000001E-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs named:2 - ↑ "Irene Joliet-Curie". Archived from the original on 14 July 2007. Retrieved 19 October 2012. Woodrow Wilson National Fellowship Foundation
- ↑ 7.0 7.1 ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs named:1 - ↑ 8.0 8.1 Patwardhan, Veena (27 March 2018). "Irene Joliot-Curie (1897–1956)". Chemical Industry Digest – via ProQuest.
- ↑ Hussey, George. "Irene Joliot-Curie". Archived from the original on 14 July 2007.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000022-QINU`"'</ref>" does not exist.
<ref> tag defined in <references> has no name attribute.