ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਐੱਲਵੀਐੱਮ3

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ
(ਐੱਲਵੀਐੱਮ 3 ਤੋਂ ਮੋੜਿਆ ਗਿਆ)

ਲਾਂਚ ਵਹੀਕਲ ਮਾਰਕ-3 (LVM 3),[1][2] ਪਹਿਲਾਂ ਜਿਓਸਿੰਕ੍ਰੋਨਸ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਲਾਂਚ ਵਹੀਕਲ ਮਾਰਕ III (ਜੀਐੱਸਐੱਲਵੀ ਮਾਰਕ III) ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਦੁਆਰਾ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਇੱਕ ਤਿੰਨ-ਪੜਾਅ ਵਾਲਾ ਮੱਧਮ-ਲਿਫਟ ਲਾਂਚ ਵਾਹਨ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੀਓਸਟੇਸ਼ਨਰੀ ਆਰਬਿਟ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਰ ਉਪਗ੍ਰਹਿਾਂ ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ,[1][3] ਇਹ ਇੰਡੀਅਨ ਹਿਊਮਨ ਸਪੇਸਫਲਾਈਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਤਹਿਤ ਚਾਲਕ ਦਲ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੈ।[4] ਐੱਲਵੀਐੱਮ 3 ਕੋਲ ਇਸਦੇ ਪੂਰਵਗਾਮੀ, ਜੀਐੱਸਐੱਲਵੀ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਪੇਲੋਡ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ।[5][6][7]

ਕਈ ਦੇਰੀ ਅਤੇ 18 ਦਸੰਬਰ 2014 ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਬ-ਔਰਬਿਟਲ ਟੈਸਟ ਫਲਾਈਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਸਰੋ ਨੇ ਸਤੀਸ਼ ਧਵਨ ਸਪੇਸ ਸੈਂਟਰ ਤੋਂ 5 ਜੂਨ 2017 ਨੂੰ ਐੱਲਵੀਐੱਮ 3 ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਔਰਬਿਟਲ ਟੈਸਟ ਲਾਂਚ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਕੀਤਾ।

ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੀ ਕੁੱਲ ਵਿਕਾਸ ਲਾਗਤ ₹2,962.78 ਕਰੋੜ (2020 ਵਿੱਚ ₹38 ਬਿਲੀਅਨ ਜਾਂ US$480 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਬਰਾਬਰ) ਸੀ।[8] ਜੂਨ 2018 ਵਿੱਚ, ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਨੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ 10 ਐੱਲਵੀਐੱਮ 3 ਰਾਕੇਟ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ₹4,338 ਕਰੋੜ (₹49 ਬਿਲੀਅਨ ਜਾਂ 2020 ਵਿੱਚ US$620 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਬਰਾਬਰ) ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ।[9]

ਐੱਲਵੀਐੱਮ 3 ਨੇ ਕੇਅਰ, ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਪੇਸ ਕੈਪਸੂਲ ਰਿਕਵਰੀ ਪ੍ਰਯੋਗ ਮਾਡਿਊਲ, ਚੰਦਰਯਾਨ-2, ਭਾਰਤ ਦਾ ਦੂਜਾ ਚੰਦਰ ਮਿਸ਼ਨ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਭਾਰਤੀ ਮਨੁੱਖੀ ਸਪੇਸਫਲਾਈਟ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਤਹਿਤ ਪਹਿਲੇ ਚਾਲਕ ਮਿਸ਼ਨ ਗਗਨਯਾਨ ਨੂੰ ਲਿਜਾਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਮਾਰਚ 2022 ਵਿੱਚ, ਯੂਕੇ-ਅਧਾਰਤ ਗਲੋਬਲ ਸੰਚਾਰ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਪ੍ਰਦਾਤਾ ਵਨਵੈੱਬ ਨੇ ਯੂਕਰੇਨ ਉੱਤੇ ਰੂਸੀ ਹਮਲੇ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਰੋਸਕੋਸਮੌਸ ਤੋਂ ਲਾਂਚ ਸੇਵਾਵਾਂ ਕੱਟੇ ਜਾਣ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਪੀਐੱਸਐੱਲਵੀ ਦੇ ਨਾਲ ਐੱਲਵੀਐੱਮ 3 ਉੱਤੇ ਸਵਾਰ ਵਨਵੈੱਬ ਸੈਟੇਲਾਈਟਾਂ ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸਰੋ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤਾ।[10][11][12] ਪਹਿਲਾ ਲਾਂਚ 22 ਅਕਤੂਬਰ 2022 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਲੋਅ ਅਰਥ ਔਰਬਿਟ ਲਈ 36 ਸੈਟੇਲਾਈਟਾਂ ਦਾ ਟੀਕਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਨੋਟ

[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. 1.0 1.1 ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named isro-gslv-mk3
  2. "As it happened: ISRO successfully launches GSLV Mark-III". The Hindu (in Indian English). 17 December 2014. ISSN 0971-751X. Retrieved 30 May 2018.
  3. "'India masters rocket science': Here's why the new ISRO launch is special".
  4. "Two international astronauts survive space scare. How well is India prepared?".
  5. Ramachandran, R. (22 January 2014). "GSLV MkIII, the next milestone". Frontline (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 30 May 2018.
  6. Sengupta, Rudraneil (5 June 2017). "Cryogenic rocket engine has been developed from scratch: Isro chief". LiveMint. Retrieved 30 May 2018.
  7. "India launches 'monster' rocket". BBC News (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). 5 June 2017. Retrieved 30 May 2018.
  8. "Government of India, Department of Space; Lok Sabha Unstarred Question no.3713; GSLV MK-III" (PDF). 12 August 2015. Archived from the original (PDF) on 29 January 2020.
  9. "Government approves Rs 10,000-crore continuation programmes for PSLV, GSLV". The Economic Times. 7 June 2018. Retrieved 8 June 2018.
  10. "OneWeb Suspends Launches from Baikonur as Repercussions from Russia's Invasion of Ukraine Grow" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2022-10-15.
  11. "OneWeb partners with Isro to launch satellites using GSLV-MKIII, PSLV". The Economic Times. Retrieved 26 December 2021.
  12. "NSIL/ISRO and OneWeb to collaborate for taking Digital Connectivity to every Corner of the World". OneWeb. Retrieved 26 December 2021.

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

[ਸੋਧੋ]