ਕਨ੍ਹਈਆ ਗੀਤ
ਕਨ੍ਹਈਆ ਗੀਤ ਪੂਰਬੀ ਰਾਜਸਥਾਨ ਪੱਟੀ ਵਿੱਚ ਪੇਂਡੂ ਲੋਕਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮੀਨਾ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦਾ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਗੀਤ ਹੈ, ਜੋ ਘੇਰਾ-ਨੌਬਤ (ਘੇਰਾ-ਨੌਬਤ) ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਖੇਡਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਅਭਿਆਸ ਦੋ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਈਚਾਰਾ, ਭਾਈਚਾਰਾ, ਸਹਿਯੋਗ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਕਨ੍ਹਈਆ ਦੰਗਲ
[ਸੋਧੋ]ਕਨ੍ਹਈਆ ਗੀਤ ਗਾਉਣ ਲਈ 2 ਜਾਂ ਵੱਧ ਪਿੰਡ ਭਾਗ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ-ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਸਮਾਗਮ ਨੂੰ ਕਨ੍ਹਈਆ ਦੰਗਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਨ੍ਹਈਆ ਗੀਤ ਵਿਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮਾਗਮ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 2 ਜਾਂ 3 ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਸਮਾਗਮ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਿੰਡ ਵੱਲੋਂ ਭਾਗ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ ਸੱਦਾ ਪੱਤਰ ਭੇਜਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਇਸ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ "ਕਾਗਜ ਬਿਜਨਾ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਪਿੰਡ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਕਨ੍ਹਈਆ ਗੀਤ ਕਲਾਕਾਰ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪਿੰਡ।
ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਖੇਤਰ
[ਸੋਧੋ]ਇਹਨਾਂ ਗੀਤਾਂ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਸਵਾਈ ਮਾਧੋਪੁਰ, ਟੋਂਕ, ਕਰੌਲੀ, ਦੌਸਾ, ਭਰਤਪੁਰ, ਅਲਵਰ, ਜੈਪੁਰ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਇਹ ਗੀਤ ਮਾਧੋਪੁਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਪਿੰਡ, ਭਾਵ - ਸ਼ਫੀਪੁਰਾ, ਝੜੌਦਾ, ਸਿਰਸਾਲੀ, ਨਦੋਤੀ, ਦਿਵਸਿਆ, ਰਨੋਲੀ, ਚਕੇਰੀ, ਬਰਦਾਲਾ, ਸੋਪ, ਡੇਕਵਾ, ਜਾਡਵਾਟਾ। ਸੇਲੂ, ਨਿਨੋਨੀ, ਓਲਵਾੜਾ, ਖੰਡੀਪ, ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਗੀਤ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।
ਮਹੱਤਵ
[ਸੋਧੋ]ਮੁੱਖ ਮਹੱਤਵ ਦੋ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਈਚਾਰਾ ਅਤੇ ਆਪਸੀ ਸਹਿਯੋਗ ਵਧਾਉਣਾ ਹੈ।