ਕਾਲਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼
ਕਾਲਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ڪلا پرڪاش | |
|---|---|
| ਜਨਮ | 2 ਜਨਵਰੀ 1934 ਕਰਾਚੀ, ਬੰਬੇ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਇੰਡੀਆ |
| ਮੌਤ | 5 ਅਗਸਤ 2018 (ਉਮਰ 84) ਮੁੰਬਈ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਭਾਰਤ |
| ਕਿੱਤਾ | ਲੇਖਕ |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਭਾਰਤੀ |
| ਅਲਮਾ ਮਾਤਰ | ਜੈ ਹਿੰਦ ਕਾਲਜ |
| ਵਿਸ਼ਾ | ਗਲਪ, ਕਵਿਤਾ |
| ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਵਾਰਡ | ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ (2011) |
ਕਾਲਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: Kala Prakash; 2 ਜਨਵਰੀ 1934 - 5 ਅਗਸਤ 2018) ਸਿੰਧੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਗਲਪ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਕਵੀ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਨਾਵਲਕਾਰ, ਛੋਟੀ ਕਹਾਣੀ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਕਵਿਤਰੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ 15 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ 1994 ਵਿੱਚ ਵੱਕਾਰੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤਿਆ।
ਜੀਵਨੀ[ਸੋਧੋ]
ਕਾਲਾ ਦਾ ਜਨਮ 2 ਜਨਵਰੀ 1934 ਨੂੰ ਕਰਾਚੀ, ਸਿੰਧ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ (ਹੁਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ) ਦੇ ਇੱਕ ਮੱਧਮ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।[1] ਉਹ ਸਿਰਫ 13 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਬਣਿਆ ਅਤੇ ਸਿੰਧੀ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਵਤਨ ਛੱਡਣਾ ਪਿਆ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਕਰਾਚੀ ਦੇ ਹਰੀਦੇਵੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦੀ ਸੀ। ਵੰਡ ਦਾ ਡੂੰਘਾ ਦਰਦ ਅਤੇ ਬੇਘਰ ਹੋਣ ਦੀ ਕੌੜੀ ਭਾਵਨਾ ਉਸ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਹਿਜੇ ਹੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।[2] ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਰਵਾਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਕੇਜੇ ਖਲਨਾਨੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਜੈ ਹਿੰਦ ਕਾਲਜ ਮੁੰਬਈ ਤੋਂ ਮਾਸਟਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਆਡੀਟਰ ਵਜੋਂ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ। ਉਸਨੇ ਇਹ ਨੌਕਰੀ 1977 ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ। ਸਿੰਧੀ ਵਿੱਚ ਡਿਪਲੋਮਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਇੱਕ ਲੈਕਚਰਾਰ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ। ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਨ ਕੈਰੀਅਰ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਨੌਜਵਾਨ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿੰਧੀ ਸਾਹਿਤ ਲੈਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ।
ਉਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਹਾਣੀ ਦੋਹੀ ਬੇਦੋਹੀ (ڏوهي بيڏوهي) 1953 ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤਕ ਮੈਗਜ਼ੀਨ 'ਨੈਣ ਦੁਨੀਆ' ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ ਸੀ। 1957 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਉਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਨਾਵਲ ਹਿਕ ਦਿਲ ਹਜ਼ਾਰ ਅਰਮਾਨ ਸੀ।[3] 1954 ਵਿੱਚ, ਉਸਦਾ ਵਿਆਹ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਵੀ ਮੋਤੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ।[4] ਉਹ 1980 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਲਈ ਦੁਬਈ ਚਲੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਇੰਡੀਅਨ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਦੁਬਈ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ ਲਈ ਉੱਥੇ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ 2002 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆ ਗਏ ਅਤੇ ਆਦੀਪੁਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਲੱਗ ਪਏ।
ਉਸ ਦੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਾਹਿਤਕ ਰਸਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਨੈਣ ਦੁਨੀਆ, ਸਿਪੂਨ, ਰਚਨਾ ਅਤੇ ਹਿੰਦਵਾਸੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਉਸਨੇ ਸ਼ਾਹ ਅਬਦੁਲ ਲਤੀਫ ਭੱਟਾਈ ਅਤੇ ਸੱਚਲ ਸਰਮਸਤ ਦੀ ਕਵਿਤਾ 'ਤੇ ਵੀ ਲਿਖਿਆ। ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼ਾਹ ਲਤੀਫ਼ ਨੂੰ ਰਹੱਸਵਾਦ ਦੀ ਥਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।[5]
ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ[ਸੋਧੋ]
- ਅਖਿਲ ਭਾਰਤ, ਸਿੰਧੀ ਬੋਲੀ, ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਸਭਾ ਅਵਾਰਡ, 1965
- ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਸਿੰਧੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕੈਡਮੀ ਅਵਾਰਡ, 1992
- ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਅਵਾਰਡ, 1994
- ਈਸ਼ਵਰੀ ਜੀਵਤਰਾਮ ਬਕਸ਼ਾਨੀ ਅਵਾਰਡ, 2001
- ਪ੍ਰਿਆ ਦਰਸ਼ਨੀ ਅਕੈਡਮੀ ਅਵਾਰਡ, 2010
- ਸਿੰਧੀ ਭਾਸ਼ਾ ਅਥਾਰਟੀ ਅਵਾਰਡ, 2011
ਮੌਤ[ਸੋਧੋ]
5 ਅਗਸਤ 2018 ਨੂੰ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।[9]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Morai, Rakhial (2018). "سنڌي ادب جي ڪلا جو سج الهي ويو". Mehran. 3&4. Sindhi Adabi Board, Jamshoro: 18.
- ↑ Aziz, Shaikh (2018-08-06). "Kala Parkash, an untiring writer, passes away in Mumbai". Dawn.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2020-05-09.
- ↑ "Pen is Mightier". Sindhishaan. Retrieved 2020-05-09.
- ↑ "Late Shrimati Kala Prakash". Sindhi Sangat. Retrieved 2020-05-09.
- ↑ "Shrimati Kala Prakash". ajuttam.com. Retrieved 2020-05-09.
- ↑ Dutt, K.C. (1999). Who's Who of Indian Writers. New Delhi: Sahitya Akademi. p. 547. ISBN 9788126008735.
- ↑ "Meet the Author Kala Prakash" (PDF). Sahitya Akademi. 21 October 2011. Retrieved 9 May 2020.
- ↑ "कला प्रकाश". Marathi Vishwakosh (in ਮਰਾਠੀ). 2020-01-21. Retrieved 2020-05-09.
- ↑ "هند ۽ سنڌ جي ناليواري ليکڪا ڪلا پرڪاش هميشه لاءِ موڪلائي وئي". Daily Hilal-e-Pakistan (in ਸਿੰਧੀ). Archived from the original on 2021-02-27. Retrieved 2020-05-09.