ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਕੌਸ਼ਿਆ

ਜੋੜ ਸੋਧੋ
ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ
(ਕੌਸ਼ਿਆ (ਰੇਸ਼ਮ) ਤੋਂ ਮੋੜਿਆ ਗਿਆ)

ਕੌਸ਼ਿਆ (ਕੌਸੀਆ,[1][2] ਕਿਆਉ—ਸ਼ੇ—ਯੇ,[3] ਕੌਸ਼ਿਕਾ[4]) ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਰੇਸ਼ਮ ਦੀ ਇੱਕ ਜੰਗਲੀ ਕਿਸਮ ਸੀ। ਘਰੇਲੂ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਘਰੇਲੂ ਰੇਸ਼ਮ (ਜੰਗਲੀ ਰੇਸ਼ਮ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[5]: 9  ਤੀਸਰੀ ਸਦੀ ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਤੋਂ ਭਾਰਤੀ ਲਿਖਤਾਂ ਵਿੱਚ ਰੇਸ਼ਮ ਦੀ ਬੁਣਾਈ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[5]: 13  ਚੌਥੀ ਸਦੀ ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਵਿਆਕਰਣਕਾਰ, ਕਾਤਯਾਨ ਨੇ ਕੌਸ਼ੇਵ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਕਾਰ, ਕੋਸ (ਵਿਕਾਰਾ ਕੋਸ਼ਦਵਮ) ਦੇ ਉਤਪਾਦ ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ - ਦੂਜੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ, ਰੇਸ਼ਮ ਦਾ ਕੱਪੜਾ।[5]: 14  ਸ਼ਤਪਥ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਕੁਸਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਰੇਸ਼ਮ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੁਸਵਾਰੀ ਜਾਂ ਕੁਸਵਾਰਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰੇਸ਼ਮ ਦੇ ਕੀੜੇ ਜੁਜੂਬ ਦੇ ਦਰੱਖਤਾਂ 'ਤੇ ਪਾਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।[5]: 13 

ਕਿਤਸੂਤਰਮ, ਕ੍ਰਿਮੀਨਾਗ, ਪੱਤਸੂਤਰ, ਜਾਂ ਪੈਟਰਨ ਸੰਭਾਵਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੰਗਲੀ ਰੇਸ਼ਮ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਨਾਮ ਸਨ ਜੋ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਰੁੱਖਾਂ 'ਤੇ ਪਾਲਣ ਕੀਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਗੈਰ-ਪਦਾਰਥ ਰੇਸ਼ਮ ਦੇ ਕੀੜਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਇਸਲਈ ਰੇਸ਼ਮ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਗੁਣ ਅਤੇ ਰੰਗ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।[5]: 13, 9 

ਵ੍ਯੁਪੱਤੀ

[ਸੋਧੋ]

ਕੌਸ਼ਿਕਾ ਜਾਂ ਕੌਸ਼ੀਆ ਇੱਕ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਅਰਥ ਰੇਸ਼ਮ ਵਜੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[6] ਇਹ "ਕੋਸ਼" ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਰੇਸ਼ਮ ਦੇ ਕੀੜੇ ਦਾ ਕੋਕੂਨ"। ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਿਉਤਪੱਤੀ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿਆਕਰਣਕਾਰ ਪਾਣਿਨੀ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।[7]

ਜ਼ਿਕਰ

[ਸੋਧੋ]

ਕੌਸ਼ੀਆ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਈ ਸਾਹਿਤਕ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਰਾਮਾਇਣ, ਮਹਾਭਾਰਤ, ਅਤੇ ਮਨੁਸਮ੍ਰਿਤੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[4] ਹਿੰਦੂ ਦੇਵੀ ਸੀਤਾ ਨੂੰ "ਕੌਸ਼ਿਆ ਵਾਸਿਨੀ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਅਨੁਵਾਦ "ਇੱਕ ਜੋ ਰੇਸ਼ਮੀ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਦਾ ਹੈ" ਵਜੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਭਾ ਪਰਵ (51.26) ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੌਸ਼ੀਆ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਯੁਧਿਸ਼ਠਿਰ ਨਾਲ ਇੱਕ ਘਟਨਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ।[5]: 14  ਬੋਧੀ ਅਵਦਾਨ ਕਥਾਵਾਂ ਦਾ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, ਦਿਵਯਵਾਦਨ (ਬੋਧੀ ਕਥਾਵਾਂ ਦਾ ਚੌਥੀ ਸਦੀ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ), ਵੀ ਕੌਸ਼ੀਆ ਦੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਸਾਬਤ ਕਰਦਾ ਹੈ; ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੌਸ਼ੀਆ, ਧੌਤਪੱਟਾ, ਕਸ਼ੀਕਾਂਸ਼ੁਕਾ, ਕਾਸ਼ੀ, ਪਤਨਸ਼ੁਕਾ ਅਤੇ ਚੀਨਸ਼ੁਕਾ ਵਰਗੇ ਸ਼ਬਦ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[5]: 15 

ਕੋਸ਼ ਅਤੇ ਕੌਸ਼ੈਵ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਈ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਤਪਥ ਬ੍ਰਾਹਮਣ, ਸ਼ੁਸ਼ਰੁਤ ਸੰਹਿਤਾ, ਕੌਟਿਲਿਆ ਦਾ ਅਰਥਸ਼, ਵਸ਼ਿਸ਼ਟ ਧਰਮਸੂਤਰ (11,66), ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਧਰਮਸੂਤਰ (44,26), ਪਾਣਿਨੀ ਦਾ ਸੂਤਰਪਤ ਅਤੇ ਗੁਣਪਤ, ਵੈਖਾਨਸੂਤਰ (24,33) ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਪ੍ਰਵਰ ਖੰਡ)।[5]: 14 

ਅਮਰਕੋਸ਼ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੌਸ਼ੀਆਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਪਾਤਰਨਾ ਸੀ। ਇਸਨੂੰ "ਬਲੀਚਡ ਜਾਂ ਸਫੈਦ ਕੌਸ਼ੀਆ" ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[8]

ਜ਼ੁਆਨਜ਼ਾਂਗ, ਜਿਸ ਨੂੰ 7ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਇੱਕ ਚੀਨੀ ਯਾਤਰੀ, ਹਿਊਏਨ-ਸਾਂਗ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਰੇਸ਼ਮ ਨੂੰ "ਜੰਗਲੀ ਰੇਸ਼ਮ" ਕਿਹਾ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਚੀਨੀ ਰੇਸ਼ਮ ਨਾਲੋਂ ਘਟੀਆ ਸੀ।[5]: 9  ਉਸਨੇ ਸਮਕਾਲੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਅਤੇ ਸਮੱਗਰੀਆਂ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕੌਸ਼ੀਆ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ। ਹਿਊਏਨ-ਸਾਂਗ ਨੇ ਮਰਦਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਗੈਰ-ਸਿਲਾਈ ਵਾਲੇ ਕੱਪੜੇ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ।[1][9]

ਮਹੱਤਤਾ ਅਤੇ ਵਰਤੋਂ

[ਸੋਧੋ]

ਕਸ਼ੌਮਾ ਅਤੇ ਕੌਸ਼ੀਆ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁੱਧ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬੋਧੀ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੀ ਵੀ ਆਗਿਆ ਸੀ।[1] ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਸਰਜਰੀ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਪਾਠ, ਸੁਸ਼ਰੁਤ ਸੰਹਿਤਾ, ਕੌਸ਼ੀਆ ਨੂੰ "ਪੱਟੀ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੇ ਲੇਖ" ਦੇ ਅਧੀਨ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕਰਦੀ ਹੈ।[10]

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000018-QINU`"'</ref>" does not exist.
  2. ↑ "Kautilya's Arthashastra" (PDF). Archived (PDF) from the original on 2020-11-12. Retrieved 2022-01-22. The above will explain the fabrics known as kauseya silk-cloth, and chinapatta, fabrics of China manufacture.
  3. ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000001B-QINU`"'</ref>" does not exist.
  4. ↑ 4.0 4.1 Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000001C-QINU`"'</ref>" does not exist.
  5. ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000001D-QINU`"'</ref>" does not exist.
  6. ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000001E-QINU`"'</ref>" does not exist.
  7. ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000001F-QINU`"'</ref>" does not exist.
  8. ↑ Ray, Joges Chandra (June 1917). "Textile Articles in Ancient India". Journal of the Bihar and Orissa Research Society. 3 (2): 214.
  9. ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000021-QINU`"'</ref>" does not exist.
  10. ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000022-QINU`"'</ref>" does not exist.
ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:<ref> tag defined in <references> has no name attribute.
"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਕੌਸ਼ਿਆ&oldid=637934" ਤੋਂ ਲਿਆ