ਗਜ਼ਾਨੀਆ
| ਗਜ਼ਾਨੀਆ | |
|---|---|
| |
| ਗਜ਼ਾਨੀਆ ਰਾਈਗੇਨਜ਼ | |
| Scientific classification | |
| Kingdom: | |
| (unranked): | |
| (unranked): | |
| (unranked): | |
| Order: | |
| Family: | |
| Subfamily: | |
| Tribe: | |
| Genus: | ਗਜ਼ਾਨੀਆ |
| Type species | |
| ਗਜ਼ਾਨੀਆ ਰਾਈਗੇਨਜ਼[1] | |
| Synonyms[2] | |
ਗਾਜ਼ਾਨੀਆ / ɡəˈzeɪniə / ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਜੱਦੀ Asteraceae ਪਰਵਾਰ ਵਿੱਚ ਫੁੱਲਾਂ ਵਾਲੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਜੀਨਸ ਹੈ। [3][4][1][5] ਇਹ ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਲੰਬੇ ਅਰਸੇ ਵਿੱਚ, ਪੀਲੇ ਅਤੇ ਸੰਤਰੀ ਦੇ ਚਮਕਦਾਰ ਸ਼ੇਡ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ, ਡੇਜ਼ੀ ਵਰਗੇ ਮਿਸ਼ਰਿਤ ਫੁੱਲਹੈੱਡ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। [6] ਇਹ ਅਕਸਰ ਸੋਕੇ ਸਹਿਣ ਵਾਲੇ ਜ਼ਮੀਨੀ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਟੈਕਸੋਨੋਮਿਕ ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]
ਡੀ ਫਰੂਟੀਬਸ ਐਟ ਸੇਮਿਨੀਬਸ ਪਲਾਂਟਰਮ, 1791 'ਕਾਪਰ ਕਿੰਗ', ਡੈਜ਼ਰਟ ਡੈਮਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਗਾਰਡਨ, ਲਾਸ ਵੇਗਾਸ ਤੋਂ ਗਜ਼ਾਨੀਆ ਰਿਜਨਾਂ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟਾਂਤ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਜਰਮਨ ਬੋਟੈਨੀਸਟ ਜੋਸਫ਼ ਗੈਰਟਨੇਰ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰਚਨਾ ਡੀ ਫਰੂਟੀਬਸ ਅਤੇ ਸੇਮਨੀਬਸ ਪਲਾਂਟਰਮ ਦੀ ਦੂਜੀ ਖੰਡ ਵਿਚ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ 1791 ਵਿਚ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ । ਗੈਰਟਨੇਰ ਨੇ ਜੀਨਸ ਦਾ ਨਾਮ ਥਿਓਡੋਰਸ ਗਾਜ਼ਾ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਰੱਖਿਆ, ਜੋ ਥੀਓਫ੍ਰਾਸਟੁਸ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦਾ 15 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦਕ ਹੈ। []] ਗਜ਼ਾਨੀਆ ਅਰਕੋਟਾਈਡੇ ਕਬੀਲੇ ਅਤੇ ਉਪ-ਸਮੂਹ ਗੋਟਰਿਨੀਏ ਕਬੀਲੇ ਦਾ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਹੈ। ਉਪਜਾਤੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇਹ ਹਰਪਿਕਿਅਮ ਅਤੇ ਗੋਰਟੀਰੀਆ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ। [१०] ਗਜ਼ਾਨੀਆ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿਚ ਫਰਕ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ ਅਤੇ ਜੀਨਸ ਨੂੰ ਸੌਂਪੀਆਂ ਗਈਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਇਕ ਲੇਖਕ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਲੇਖਕ ਵਿਚ ਵੱਖਰੇ-ਵੱਖਰੇ ਵੱਖਰੀ ਹੈ. 1959 ਵਿਚ, ਹੇਲਮਟ ਰੋਸਲਰ ਨੇ ਜੋ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤਾ ਉਸਨੂੰ ਗਜ਼ਾਨੀਆ ਦੀ ਮੁਢਲੀ ਸੰਸਕਰਨ ਮੰਨਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ, ਉਸਨੇ 16 ਕਿਸਮਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਲਿਆ। [11] ਰੋਸੇਲਰ ਨੇ 1973 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸੋਧਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀਆਂ। [12] 2009 ਵਿੱਚ, ਜੀਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਫਾਈਲੋਜੀਨੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਗਈ । ਇਹ ਕਲੋਰੋਪਲਾਸਟ ਅਤੇ ਪਰਮਾਣੂ ਡੀਐਨਏ ਜੀਨਾਂ ਦੇ ਅਣੂ ਫਾਈਲੋਗੇਨੈਟਿਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਸੀ। []] ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ, ਗੈਸਾਨੀਆ ਓਥੋਨਾਈਟਸ othonnites ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਰੋਸਲਰ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਲਏ ਗਏ ਸਨ। ਲੇਖਕਾਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਅੱਠ ਨਸਲਾਂ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਵੱਖਰੀਆਂ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਪਰ ਇੱਕ ਜਾਤੀ ਕੰਪਲੈਕਸ ਬਣਾਈ। ਸੱਤ ਕਿਸਮਾਂ ਜੋ ਵੱਖ ਵੱਖ ਪਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ:
ਜੀ ਜੂਰੀਨੀਓਫੋਲੀਆ G. jurineifolia, ਜੀ ਕੈਸਪੀਟੋਸਾ G. caespitosa, ਜੀ ਸਿਲਾਰਿਸ G. ciliaris, ਜੀ ਟੇਨੂਫੋਲੀਆ G. tenuifolia, ਜੀ ਹੀਟੀਅਰੋਚਾਇਟਾ G. heterochaeta, ਜੀ ਸ਼ੈਂਕੀ G. schenckii, and ਜੀ ਲਿਸ਼ਟਨਸਟਾਇਨੀG. lichtensteinii
ਵੰਡ
[ਸੋਧੋ]ਜੀਨਸ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ, ਸਵਾਜ਼ੀਲੈਂਡ, ਮੋਜ਼ਾਮਬੀਕ, ਤਨਜ਼ਾਨੀਆ ਅਤੇ ਅੰਗੋਲਾ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਉਚਾਈ ਵਾਲੇ ਰੇਤ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਐਲਪਾਈਨ ਮੈਦਾਨ []] ਤੱਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਦੱਖਣੀ ਆਸਟਰੇਲੀਆ, ਨਿ Newਜ਼ੀਲੈਂਡ, ਮੈਡੀਟੇਰੀਅਨ ਅਤੇ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਵਿਚ ਨਸਲਾਂ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਦੀਨਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ.
ਕਾਸ਼ਤ
[ਸੋਧੋ]ਗਜ਼ਾਨੀਆ ਸਪੀਸੀਜ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਸਿਰਾਂ ਦੇ ਚਮਕਦਾਰ ਰੰਗ ਲਈ ਉਗਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਬਸੰਤ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਗਰਮੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪਤਝੜ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਖਿੜਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਧੁੱਪ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਕੀ ਅਤੇ ਮਾੜੀ ਮਿੱਟੀ ਪ੍ਰਤੀ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲ ਹਨ। [14] ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਰੰਗ ਅਤੇ ਆਦਤ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਤਪਸ਼ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅੱਧੇ-ਹਾਰਡੀ ( ਅਰਧ-ਤਗੜੇ )ਵਾਰਸ਼ਕ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਉਗਦੇ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਗਾਈ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਕਿਸਮ ਟਰੇਲਿੰਗ ਗਜ਼ਾਨੀਆ ਹੈ (ਗਜ਼ਾਨੀਆ ਰਿਜੇਨਜ਼ ਭਾਂਤੀ ਲਿਊਕੋਲੇਨਾ (leucolaena)। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੈਂਡਕਵਰ ਦੇ ਤੌਰ' ਤੇ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਵਿਕਾਸ ਦਰ ਹੋਣ ਕਾਰਣ , ਵੱਡੇ ਖੇਤਰਾਂ ਜਾਂ ਬੰਨ੍ਹਿਆਂ ਨੂੰ ਢੱਕਣ ਲਈ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ'ਤੇ ਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਕਾਸ਼ਤਕਾਰਾਂ ਵਿਚ 'ਸਨਬਰਸਟ', 'ਸੁੰਗਲੋ' ਅਤੇ 'ਸਨਰਾਈਜ਼ ਯੈਲੋ' ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਕ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਾਸ਼ਤਕਾਰੀ ਕਿਸਮ ਕਲਪਿੰਗ ਗਜ਼ਾਨੀਆ (ਗਜ਼ਾਨੀਆ ਰਿਗਨਜ਼) ਹੈ ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ 'ਐਜ਼ਟੈਕ', 'ਬਰਗੰਡੀ', 'ਕਾਪਰ ਕਿੰਗ', 'ਫਿਸਟਾ ਰੈਡ', 'ਗੋਲਡ੍ਰਸ਼' ਅਤੇ 'ਮੂੰਗਲੋ' ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
[14] ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਨੇ ਰਾਇਲ ਬਾਗਬਾਨੀ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੇ ਗਾਰਡਨ ਮੈਰਿਟ ਦਾ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ:
- [15] ਜੀ. 'ਅਜ਼ਟੇਕ' [16]
ਜੀ 'ਕੁਕੀਈ' [17]
ਜੀ. rigens ‘Variegata’
Talent Series
ਉਪ-ਜਾਤੀਆਂ
[ਸੋਧੋ]- Gazania caespitosa Bolus
- Gazania ciliaris DC.
- Gazania heterochaeta DC.
- Gazania jurineifolia DC.
- Gazania krebsiana Less. - Terracotta Gazania
- Gazania lichtensteinii Less..
- Gazania leiopoda (DC.) Roessler
- Gazania linearis (Thunb.) Druce - Treasureflower
- Gazania maritima Levyns
- Gazania othonnites (Thunb.) Less.
- Gazania pectinata (Thunb.) Hartw.
- Gazania pinnata DC.
- Gazania rigens (L.) Gaertn.
- Gazania rigida (Burm.f.) Roessler
- Gazania schenckii O.Hoffm.
- Gazania serrata DC.
- Gazania tenuifolia Less.
- Gazania thermalis Dinter
}}
ਗੈਲਰੀ
[ਸੋਧੋ]-
ਗਜ਼ਾਨੀਆ ਕਰੈਸਬਿਆਨਾ ਜੀਓਗੈਪ ਉੱਤਰੀ ਖੇਤਰ , ਨਾਮਾਕੁਆਲੈਂਡ , ਉੱਤਰੀ ਖਾੜੀ , ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ -
ਗਜ਼ਾਨੀਆ ਲਿਸ਼ਟੇਨਸਟਾਇਨੀ ਜੀਓਗੈਪ ਉੱਤਰੀ ਖੇਤਰ , ਨਾਮਾਕੁਆਲੈਂਡ , ਉੱਤਰੀ ਖਾੜੀ , ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ -
ਗਜ਼ਾਨੀਆ ਰਾਈਗੇਨਜ਼ (ਫੁੱਲ) -
ਚਿੱਟਾ ਤੇ ਬਲੰਬਰੀ ਗਜ਼ਾਨੀਆ -
ਗਜ਼ਾਨੀਆ ਰਾਈਗੇਨਜ਼ ਦੀ ਚਿੱਟੀ ਕਿਸਮ -
ਫ਼ਲਸਤੀਨ ਵਿੱਚ ਸੰਤਰੀ ਗਜ਼ਾਨੀਆ -
ਫ਼ਲਸਤੀਨ ਵਿੱਚ ਸੰਤਰੀ ਗਜ਼ਾਨੀਆ -
ਸੰਤਰੀ ਗਜ਼ਾਨੀਆ
.jpg)
- ↑ 1.0 1.1 Tropicos, Gazania Gaertn.
- ↑ Flann, C (ed) 2009+ Global Compositae Checklist
- ↑ Gaertner, Joseph. 1791. De fructibus et seminibus plantarum 2(3): 451–452 in Latin
- ↑ Gaertner, Joseph. 1791. De fructibus et seminibus plantarum 2(3): plate CLXXIII (173) line drawing of Gazania rigens
- ↑ Per Ola Karis. 2007. "Arctotideae" pages 200-207. In: Klaus Kubitzki (series editor); Joachim W. Kadereit and Charles Jeffrey (volume editors). The Families and Genera of Vascular Plants volume VIII. Springer-Verlag: Berlin; Heidelberg, Germany.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000009-QINU`"'</ref>" does not exist.